Адам баласының жүрегіне ізгілік ұялататын, өмір жолының бастауында бағыт-бағдар беретін жан, ол – ұстаз. Әсіресе, сынып жетекшінің орны ерекше. Ол – тек пән мұғалімі ғана емес, әр оқушының ішкі жан дүниесін түсінетін психолог, тәрбиеші әрі екінші ата-ана. Сынып жетекші – оқушылардың өмір сценарийінің алғашқы беттерін бірге жазатын тұлға.
Бала мектеп табалдырығын алғаш аттаған сәттен бастап, оны қарсы алатын да, қолдап, демейтін де – сынып жетекшісі. Ол әр оқушыны жеке тұлға ретінде танып, оның қабілетін ашуға, жақсы қасиеттерін дамытуға тырысады. Қиындығы мен қуанышы қатар жүретін ұстаздық жолда шәкірттің биік белеске жетуі – мұғалім үшін үлкен мәртебе.
Ұстаз үшін әр түрлі мінезді баланы оқыту оңай емес. Бір бала білімді тез қағып алар болса, ал біреуінің санасына білімнің сіңуі тым қиын. Мен 11-сынып оқушысымын, мектеп бітіруге он күн қалды. Сыныбымды, шағын ғана мектебімді, көлеңке түсірер тал мен ағашымды, білім берген ұстаздарымды, ең қиыны сыныптың ұл-қыздары мен аяулы ұстазымды қимаймын.
11 жылда қаншама естеліктер жүректе архив болып қалмақ. Осы кезге дейінгі өміріміздің сценарийін құрған жан, ұстазымыз – Айдана Қуанышқызы. Біздің жүріс-тұрысымызға дейін саралап, оң-солымызды танытқан адам. Адам басының бес елі бағы болса, сол бағымыздың бірі – ұстазымыз Айдана апай. Жарыстардын орын алсақ, төбесін көкке көтеріп, жаны жадырайтын, барымен бөліскен елжанды адам. 11-сыныпқа мектеп әкімшілігінен сөгіс келсе, бірге ренжіп, бірге жамандайтынбыз.
Иә, апай! Кеше ғана кішкентай, сөйлесе сөзге түсінбейтін бұзықтарыңыз бір бір үлкен азамат пен азаматша болып отыр. Екі-үш айдан кейін оқушыларыңыз жоғары оқу орындарының студенті атанбақ. Сыныптың жанына жалау болмақ түгілі, жыртығын жамай алмайтын ұстаздардың қасында сіз әлдеқайда алып тұлғасыз. Тоғызыншы сынып оқып жүргенде мектепшілік емтиханда сұрақ-жауап парағын сыныпқа тастап кетіп, біз оны таласып-тармасып суретке түсіріп, келесі күні емтиханнан «жоғары балл жинап шығамыз» деген үмітіміз тас-талқан шыққаны есіңізде ме? Емтихан болатын күні шпормен ұсталып, әбден ренжіп едіңіз. Емтихан бітісімен мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары келіп, қатаң сөгіс жариялап, «бәріңді мемлекеттің емтиханнан құлатам» деп, көңіл-күйімізді түсіріп, қыздарды жылатып кеткен. Емтиханды қойшы, «апайымызға не болмақ?» деп ойран-топанымыз шығып жатқанда арамыздағы біреуміздің басына керемет ой топ етіп түсіп, оны жүзеге асырып едік.
Лентаға жинап жатқан ақшаның жартысына гүл мен торт алып, апайымыздан кешірім сұрауға барғанбыз. Қалаға келіп, гүл алудың хикаясы өз алдына. Кешқұрым болса да, апайымыздың үйіне барып, бәріміз бірімізден кейін біріміз кешірімін алуға тырыстық. Бірақ бұл кешірім көпке ұзамады. Апай гүлдің лентаның ақшасына алынғанын біліп қойып, қатты ренжіген-ді. Екі-үш күн өткеннен кейін жылы жүректі ұстазымыз балалығымызды, шалалығымызды кешіріп, әрі қарай тыныштық орнады.
Көңілі кең жандармен жақсы күндерде бірге болу – бір бақыт. Ал, сол бақытты күндерді бағалай білген жан, ол – Айдана Қуанышқызы.
Мектеп қабырғасынан түлеп ұшуымызға санаулы күндер қалса да, бізге мейіріммен қараған мұғалімнің бейнесі көз алдымыздан кеткісі жоқ. Оның жылы жүзі, сабырлы да сенімді дауысы, бізге деген шексіз мейірімі жүрегімізде сақталып қалады. Біз кім болсақ та, қайда жүрсек те, мұғалімнің берген білімі мен тәрбиесін бойымызға жинаған күйі өмір баспалдақтарынан аттаймыз.
Иә, Айдана ұстазымыз болашаққа жол көрсетуші шамшырақ бола білді. Біз – сол шамның жарығымен өз жолын тапқан жандар болып қала бермекпіз. Жүрегімден орын алған, өміріміздің естен кетпес жарқын сценарийін жазуға себепкер болған екінші анамызға алғысымызды білдіреміз!
Нұрислам Бахтияр,
№39 «Қызылөзек» орта мектебінің 11-сынып оқушысы
