Кейде байқай бермейміз, арамызда ерекше жандар болады. Олар – бауыр мен досқа адал, өмір сүруге құштар, жаны жайсаң, елін сүйетін азаматтар. Олар отбасында жанашыр, өз ортасында беделді. Олар қоғамда батыл қадам жасай алатын өз мамандығының шеберлері. Олар ортамызда жүрсе, көңіліміз тоқ, өзімізді жайлы сезінеміз.
Дәл осындай рухты жан, елге сыйлы ер Жұбаныш Әлмұратұлы Жиенбаевты еске алғанда оның қоғамға керек тұлға екенін айтпай кете алмаймыз.
Жұбаныш Әлмұратұлы 1962 жылы Қызылорда облысы, Арал ауданындағы Бөген ауылында көпбалалы отбасында дүниеге келген. Әлмұрат Жиенбайұлы мен зайыбы Айымгүл жеті ұл, төрт қызды дүниеге әкеп, тәрбиелеген. Ал Жұбаныш – алтын құрсақты ананың алтыншы перзенті. Әлмұрат пен Айымгүлдің тұңғыштары – Қуаныш, одан кейінгі перзенттері Айболсын, Жаңаберген, Жаңабай, Жұбаныш, Перуза, Жұбатыр, Зоя, Роза, Гүлмира, Кенжалы.
Қазақ елі Кеңес үкіметінен дербестік алып шыққаннан кейінгі қалыптасу жылдарында халықтың халі айтарлықтай жақсы болмады. Әркім өз шама-шарқынша күн көріп, жан бақты. Осы қалыптасу жылдарында Жұбаныш ел экономикасына өз үлесін қосқан нағыз еңбек адамы болды. Қиын-қыстау заманда отбасын құрып, ұл-қызын қатарынан қалдырмай өсірген қамқор әке атанды. Ата-ана мен бірге туған бауырларына да ерекше мейірін төгіп, әрқайсысы үшін жаны күйіп тұратын. Кез келген адамды жанына жақын тартып, көмек қолын созуға даяр ақкөңіл жан екенін көзі көргендер айтады. Ерекше ақкөңілділігі, жанашырлығы мен қамқорлығы оны өзгеден ерекшелейтін. Кез келген ортаның көркін қыздырып жіберетін көңілді жан еді. Оның ерекше қасиеті өмірге деген құштарлығында болса керек. Әттең, небәрі 42 жыл өмір сүрді. Әйтсе де қысқа ғұмыры мағыналы, кейінгі ұрпаққа үлгі болар игі ісі көп.
Әулеттің тұңғышы Қуаныш Жиенбаев елімізге белгілі жазушы. Ізінен ерген Жұбаныш басқа мамандықты таңдаған. Інісі туралы Қуаныш тебірене еске алады.
— Әрине, жазу-сызумен айналысып жүрген мен үшін туған інім жайлы толғану бәлкім, қиынға да соға қоймас. Бірақ ізіңнен апыл-тапыл еріп, оңды-солын енді танып, ел қатарына қосыла берген тұста ойламаған жерден ана дүниеге аттануы – сөз жоқ, жүрегіңді ауыртады, өзіңді сан-түрлі тосын ойларға жетелейді. Жұбаныш тумысынан елгезек-тін. Тез қимылдап, тез сөйлеп, мойынға алған шаруаны да тез арада тындырып тастауға тырысатын. Біз Арал теңізінің жағалауында өмірге келген балықшының балаларымыз. Кешегі күнге дейін көз алдымызда көк теңіз көбік шашып, құм жағамен алысып жатты…
Ертерек еңбекке араластық. Жақсы-жаманның ақ-қарасын ертелеу айыра білдік. Қиындықпен тапқан нанның бағасын бағалай білдік. Және көп балалы отбасынан шыққан біздер үшін оның құны одан әрі еселене түседі. Жұбаныш інім Алматыға келіп, жоғарғы оқу орнын бітіріп, ел қатарлы отбасылы болып, түтін түтетсе де, бір күн үйінде бекерден-бекер қарап отырмайтын. Тірліксіз қарап жатпайтын. Бір нәрседен құр қалатындай, ерте тұрып, шапқылайтын да жүретін. Кіші Алматының ескі вокзалы жағындағы бір механикалық зауытта инженер болып жұмыс істеді. Оның сыртында тағы бір «Астана-Моторс» компаниясында қосымша жұмыс істейтін. Жұмыс таңдаған емес, энергетик, тоққа байланысты мәселелерді шешетін…
Жұбаныш көңілді жүруге, күліп жүруге тырыстын. Елдің, туыс-туғанның ара-тұра болып тұратын шаруаларын тындырғанша да шыбын жаны көзіне көрінетін. Қолды-аяққа тұрмай безектейтін. Және олардың өзінің жеке басының шауасындай мінсіз орындалуына күш салатын. Арғы-бергіде Жұбаныштың шаршадым, демалайын, не демалыс үйіне, не курортқа барайын дегенін естімекпін. Ара-тұра бала-шағасын алып, жазда Қапшағайға барып келгеніне мәз.
Отбасының күйбең тіршілігінің арасында ағайын-туманың, дос-жаранның той-томалағынан да қалыс қалған жері жоқ. Бәріне білекті сыбанып жіберіп, еркін араласатын, іштеріне кіріп кететін. Ал, Жұбаныштың аралас-құраластығы үзілмеген шынайы достары әлі күнге дейін еске алады. Қайран, Жұбаныш-ай, тым ақкөңіл, тым елгезек, көз алдымызда құстың қауырсынындай ұшып-қонып жүретін едің-ау! Домбыра шертіп, орайы келгенде ән де шырқап жіберетін.
Жұбаныш әкесінің кейбір әпенді қылықтарын өзінің қалжыңдарымен «тұздықтап», достарының арасында айтып, жұртты қыран-топан күлкіге кенелтіп жүретін. Жұбаныш аварияға ұшырап, Ақтөбе ауруханасында жатқанда ауылдан келіп, баласының жағдайымен танысқанан кейін кешкілік Жаңабергеннің үйіне қайтып келе жатқан жолда былайғы уақытта әр нәрсеге көңіл бөліп, әр нәрсені уайымдай бермейтін тұлғалы кісінің жас балаша үгітіліп, ағыл-тегіл жылағанын көрдім. Менен басқа мұны ешкім көрген жоқ.
Сол кезде тосыннан келген ажал Жиенбаевтар отбасына ауыр соққы болды. Жұмыс бабымен ұшаққа мінгендер аяқ астынан апатқа ұшыраған. Ұшақтан құлағандар аздап жарақат алған да, кейін қатарға қосылып кеткен. Ал Жұбаныштың жұлынына зақым келген. Ауруханада жатқан қайсар жігіттің «көрерсіңдер әлі аяғымнан тұрып кетемін» деп тістеніп жатқанын бауырлары әлі ұмытқан жоқ. «Арбаға таңылсам да өмір сүремін» деген үмітін үзбеді.
Жанындағы ағасы Қуанышқа: «Қуеке, мен сіздің ақылыңызға құлақ қоймадым, ә. соншалық мән бермедім, ә?! Соным дұрыс болмады», – деп, біразға дейін үнсіз жатыпты. Сәлден кейін: «Аштап қатып, көштен қалатындай, кез келген жұмысқа тұмсық тыға бермеуім керек еді. Әттең..?!» деп, өкініпті.
Ажал ақыры Жұбанышты алып тынды. Қабырғасы қақ айыра жоқтамаған жан қалмады. Бәрі Жұбаныштың өмірден ерте кеткеніне сенгісі келмеді…
Жұбаныш Жиенбаевтың артында қос құлыны – Әсел мен Әнес қалды. Олар бүгінде ел таныған азаматтарға айналса, әкесінің берген тәрбиесінің арқасында жетістіктерге жетті. Қос баласы ел игілігі жолында аянбай еңбек етіп жатыр. Әкесінің есімін өшірмей, өрісін кеңейтіп, ізін жалғауда.
Қоғамда өз орны бар, қызметіне адал, үлкен жүректі азаматтың қырықтың қырқасына шыға бере бұл өмірден қош айтысып кеткеніне де жиырма жылға таяды. Бүгінде ағайын-тумасы, балалары арда туған азаматты еске алып, елге, досқа, туыс-туғанға жасаған жақсылығын айтып, артынан дұға оқиды. Ал, қызмет бабында жүріп, апатқа ұшырап, соның зардабынан о дүниелік сапарға аттанған ұлын өзі туып-өскен өңірінде еске қалдыру үшін Арал қаласынан бір көшесінің атын берсе, кейінгі ұрпақ елі үшін аянбай еңбек еткен Жұбаныш Жиенбаевтың азаматтық болмысын, ел үшін атқарған ерен еңбегін еске алып, кейінгі ұрпаққа үлгі етер еді.
Н.МЕҢДІБАЙ
