Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Машбекұлы Нәлібаев Астанадағы Орталық коммуникациялар қызметінде бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері алдында аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы баяндады. Ақпарат алаңында бір жарымға сағатқа созылған журналистермен кездесуде аймақ басшысы Қызылорда облысы әкімі қызметіне кіріскен күннен бастап жергілікті тұрғындардың әлеуетін жақсарту мақсатында қолға алынған тың жобалар мен ауқымды бастамалар туралы және аймақтағы шешімін табуы тиіс күрделі мәселелердің күрмеуін тарқату жолында атқарылып жатқан жұмыстарға кеңінен тоқталып өтті. Барлық сала баяндама өзегіне айналып, түрлі бастамалар, жоспарлар мен нақты көрсеткіштер қамтылды.
Ең маңызды дегендеріне тоқталар болсақ, өткен жылы Қызылорда облысына 400 млрд. теңгеден астам инвестиция тартылып, осы көрсеткіш бойынша еліміздегі үздіктер қатарынан көрінген.
— Ел Президенті мен Үкіметтің Сыр өңірін ерекше қолдауының арқасында тың жобалар жүзеге асуда. Облыс 2023 жылдың 4 айы қорытындысымен әлеуметтік-экономикалық дамудың макрокөрсеткіштері бойынша оң динамикаға қол жеткізді. Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 1,6, өңдеу өнеркәсібінің көлемі 1,9 пайызға, пайдалануға берілген тұрғын үйлер көлемі 2,4, сауда көлемі 2,5, инвестициялар тарту 42,1 және құрылыс жұмыстарының көлемі 44 пайызға артты.
Бүгінде Қызылорда облысының бюджеті 593 млрд. теңгені құрайды, бұл 2022 жылғы бюджетпен салыстырғанда 205 млрд. 700 млн. теңгеге, яғни 53 пайызға артық. Бюджеттің 64 пайызы немесе 378,6 млрд. теңгесі әлеуметтік салаға бағытталған, – деді Н.Нәлібаев брифингте.
Өнеркәсіп өндірісінің 70%-ға жуық үлесін алатын тау-кен секторында мұнай өндіру қордың сарқылуы салдарынан 2013 жылдан бері 6,5 млн. тоннаға азайған. Мәселен, 2013 жылы 10,5 млн. тонна мұнай өндірілсе, 2022 жылы оның көлемі небәрі 4 млн. тонна болған. Қазір жаңа кен орындарын игеру үшін «Шу-Сарысу» бассейнінде геологиялық-геофизикалық зерттеу жұмыстары аяқталып, Арал бассейнінің «Батыс» және «Шығыс» бөлігінде жалғасуда.
Өңірде шикізатқа тәуелділікті азайту үшін экономиканы әртараптандыруға бағытталған жобаларды іске асыру жалғасын таппақ. Атап айтқанда, индустрияландыру аясында өңірде құны 607,7 млрд. теңгені құрайтын 34 жоба жүзеге асырылуда. Бұл жобалар 6,3 мың адамды жұмыспен қамтуға мүмкіндік береді.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Жалпыұлттық бірыңғай жобалар пулы қалыптасып, оған құны 907 млрд. теңгеден асатын 36 жоба енгізілген. Өткен жылы құны 5,1 млрд. теңге болатын 4 жоба іске қосылғаны аймақ дамуы үшін серпін береді. Атап айтсақ, олар – «Үй құрылысы комбинаты», «350 орындық мектепті кеңейту», «Балық өңдеу цехы», «Көкөніс сақтау қоймасы» жобалары. Биыл Сыр өңірінде құны 13,4 млрд. теңгенің 9 жобасы жүзеге асырылмақ. Бұл өңірге инвестиция тарту қарқынын арттыруға мүмкіндік береді.
Өткен жылы Қызылорда облысы инвестиция тарту қарқыны бойынша республика көлемінде алдыңғы қатардан көрінді. Өңір экономикасына 409,5 млрд. теңге инвестиция салынып, облыс еліміз бойынша бірінші орынға шықты. Биыл 424 млрд. теңге көлемінде инвестиция тарту жоспарлануда. Бұл жұмыстар тек бюджет қаржысы есебінен ғана емес, аймақ басшысының бастамасымен жергілікті кәсіпкер азаматтардың демеушілігі есебінен де айтулы жобалар қолға алынған.
Мемлекет басшысы туған жеріне жанашыр кәсіпкерлерді елдің экономикасын дамытуға үлес қосуға шақырғаны белгілі. Сыр өңірінде жергілікті кәсіпкерлер бұл істе белсенділік танытып, қайырымдылық шараларына, туған жерін түлетіп, көркейтуге барынша атсалысуда.
— Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы туған жеріне жанашырлықпен қарайтын кәсіпкерлерді патриотизм мен әлеуметтік жауапкершіліктің үлгісін көрсетіп, елдің экономикасын дамытуға үлес қосуға шақырған болатын. Осы жұмыстарға Сыр өңіріндегі жергілікті кәсіпкерлер, облыстан шыққан меценаттар белсенді араласып, қайырымдылық шараларына, туған жерін түлетіп, көркейтуге бар күш-жігерлерін салуда. Атап айтқанда, Болат Өтемұратовтың демеушілігімен 15 млрд. теңгеге «Қорқыт ата» әуежайының жаңа терминалы салынуда. Қызылорда қаласында белгілі кәсіпкер, меценант Марат Дүйсенбаевтың демеушілігімен құны 1,5 млрд. теңгені құрайтын «Анаға тағзым» орталығының құрылысы жүруде. Жерлесіміз, белгілі кәсіпкер Асқар Әубәкіровтің қолдауымен 1,5 млрд. теңгеге орталық алаң жаңғыртылады, – деді аймақ басшысы.
Өткен жылы Жаңақорған ауданында құны 790 млн. теңге болатын заманауи демалыс паркі, Сырдария ауданы Нағи Ілиясов ауылында құны 450 млн. теңге болатын «Еңбекшілер паркі» бой көтергенін көпшілік біледі. Тағы бір жаңалық, «Қазгермұнай» ұлттық компаниясымен келісім нәтижесінде Қызылорда қаласында 2 млрд. 500 млн. теңгеге заманауи үлгідегі «Оқушылар сарайының» жобасы басталады. Ал, өткен айдан бері демеушілердің қолдауымен 1 млрд. 100 млн. теңгеге облыс орталығындағы 50 үйдің қасбеттері заманауи панелдермен қапталуда. Демеушілер 1 млрд. теңгеге 20 көпқабатты тұрғын үй аулаларын абаттандыруда, яғни заманауи спорт алаңдары, тротуарлары, жарық бағаналары жаңартылуда.
Баспасөз алаңында Нұрлыбек Машбекұлы Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың қолдауымен бүгінде білім саласы жаңа деңгейге көтеріліп, білімді ұрпақ қалыптастыруда оқушылар үшін жасалып жатқан жұмыстарға, оқушылардың жазғы демалыстарының ұйымдастырылуына тоқталып өтті.
Биылғы оқу жылында облыс мектептерінің 179869 оқушысы жазғы демалысқа шықты. Оның ішінде биыл 8210 оқушы мектеп бітіруде. Түлектердің 7421-і ұлттық бірыңғай тестілеуге қатысуда. Оқу жылының аяқталу қарсаңында жылдағы дәстүр ізімен балалардың жазғы демалысы ұйымдастырылады. Осы жылы жергілікті бюджет есебінен аймақтағы 7 мемлекеттік, 3 жеке лагерьлерде 8 мыңнан астам бала демалатын болады. Ал, демеушілердің қолдауымен 3000 бала еліміздің алдыңғы қатарлы лагерьлерінде тынығады. Бұдан бөлек, 96 мың бала мектеп жанындағы күндізгі лагерьлерге барады.
Осы тұрғыда біз редакция атынан сауал жолдадық. Облыстағы үш ауысымды және апаттық мектептер мәселесі қалай және қашан шешілетінін білгіміз келді.
— «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында алдағы 3 жылда облыста 15100 орынға арналған, құны 100 млрд. теңгеден асатын 21 мектеп бой көтермек. Биыл 10 мектептің құрылысы басталады. Сондай-ақ, өткен жылдың желтоқсан айында Үкімет басшысы Әлихан Смайыловтың Қызылорда облысына жұмыс сапары кезінде аймақтың өзекті мәселелері көтерілген еді. Сол жолы Қызылорда қаласында дарынды балаларға арналған физика-математика мектеп-интернатын салу «Білімді қолдау қоры» қаражаты есебінен қаржыландырылатын болып шешімін тапты, бүгінде құрылыс басталды. Жобаның жалпы құны – 7,9 млрд. теңге. Аталған тізімге облыс бойынша 1775 орынға арналған 4 мектептің қосымша құрылысы енгізілді. Құрылыс жұмыстары 2023-2024 жылдары аяқталады.
Ал, жеке кәсіпкерлердің демеушілігі есебінен Арал ауданының Тоқабай ауылында апатты мектептің орнына жаңасы салынуда. Құны 500 млн. теңге болатын жаңа мектеп тамыз айында пайдалануға берілмек. Сонымен бірге біз қаладағы оқушысы көп мектептердің жанынан қосымша ғимарат салу арқылы үш ауысымды мектеп мәселесін шешетін боламыз,-деді облыс әкімі.
Н.Машбекұлы журналистер тарапынан қойылған түрлі сауалдарға ашық, толық және дәлелді дәйектермен жауап берді. Сұрақтардың ішінде сыбайлас жемқорықпен күрес мәселесі де қозғалды. «Біз құқық қорғау органдарының басшыларымен бірге білім саласында көп тексеру жүргізіп жатырмыз. Қазір бір ауданның өзінде 12 мектепте 500 миллион теңгеден астам қаржы жымқырылғаны белгілі болды. Сол бойынша қазір іс қозғалып, тергеу жүріп жатыр. Тексеруден соң шешім қабылданады, – деді Нұрлыбек Нәлібаев.
Әр кезде ашықтық пен жариялықты ұстанатын Нұрлыбек Машбекұлының Астанадағы брифингі өзге әріптестеріне үлгі болды. Республиканың барлық өңірі Қызылорда облысының даму деңгейі туралы бірінші басшының аузынан естіп, Сыр бойының бюджеті мен болашақта атқарылатын жұмыстардың ерекшелігіне көздері жетті.
Н.КӨБЕГЕНҰЛЫ
