Төрт тоқсан бойы оқудан басын көтермеген оқушы үшін демалыстың керегі белгілі. Осы орайда, жазғы демалыстың жанды тынықтыруға қосар үлесі зор. Әлбетте, бұл тұста балалар үш ай уақытын үнемді әрі тиімді пайдалануға тырысқаны жөн. Сайып келгенде, жазғы уақыт жан-жақтылықты, қарым-қабілетті ұштайтын кезең болса, екінші жағынан дұрыс демалуға да ден қоятын мерзім. Демалыс пен білімнің бірлесе үйлесім табуы баланың санасына серпіліс беретіні сөзсіз. Өйткені, білімнің қазығынан уақытша болса да ажырау ұтымдылық пен ұмтылысты жоятыны айтпаса да түсінікті. Ұшқырлықтың ұшқыны, бойдың қуаты таусылмасын десек, оқу мен тынығуды тиімді ұйымдастырудың тәсілін қарастырған абзал. Иә, балалардың жазғы уақыттағы демалысын тиімді ұйымдастыру білім бөлімі мен мектептердің негізгі міндетіне кіреді. Міндетін мінсіз орындайтын қалалық білім бөлімі бұл жолы да жолынан жаңылмады. Яғни балалар мен жасөспірімдердің жазғы маусымдағы демалысын ұйымдастыру бойынша іс-шаралар жоспары бекітіліп, жоспар негізінде жүзеге асып келеді.
Тіршілікті тұсаулауға тырысқан тәжді вирустың ықпалы да өз кесірін тигізбей қоймады. Көпшіліктің бас қосуына, жиынға жиналуына, тіпті тойдың өзіне тыйым салынған соң, үйден аттап ешкім де сыртқа шыға алмай қалды. Онлайн оқуда да білім ордасынан бөлек боп, тақырыптарды меңгеруде тапжылмай отырып дайындалған оқушыларға қиын соққаны айдан анық. Оның үстіне, телефон мен планшет, ноутбук пен компьютерден бас алмаған соң сергектіктің керегі сезілді-ақ. Қысқасы, пандемияның әсерінен лагерьлер карантинге жабылып, жазғы демалыс өз деңгейінде ұйымдастырылмады. Кейін «жасыл аймаққа» еніп жағдай жақсарып, бәз-баяғы қалыпты тіршілікке қайта оралдық. Эпидахуалдың оңалғаны біраз жоспардың оңынан шешілуіне түрткі болды. Балаларды бөліп жаруға ешкімнің хақы жоқ. Бар бала бақытты болуға лайық және жанары қуанышқа, жүзі шаттыққа толуы тиіс. Осыны ескерген қалалық білім бөлімі әу бастан бәрін қарастырып, бірінші кезекте жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған балалар, аз қамтамасыз етілген отбасынан шыққан балаларды қамтыған. «Жалпы қала бойынша 1-10 сыныпта 66969 бала мектепте білім алады. Оның ішінде, жоғарыда аталған санаттағы балалардың саны 10293 құрайды» деді қалалық білім бөлімі әдіскері Нұрқанат Амантаев. Жазғы демалыс бірнеше бағытты бағдарлап, жүйелілікпен құрылған. Мәселен, сыртқы лагерь жұмыстарын ұйымдастыру, мектеп жанындағы күндізгі тынығу лагерьлерін ашу, облыс көлемінде және облыстан тыс лагерьге балаларды жіберу және тарихи-танымдық экскурсиялар ұйымдастыру. Әсіресе, сыртқы лагерь жұмыстарына басымдық берілген. Н.Амантаевтың айтуынша, Қызылорда қаласының «Сырдария» сауықтыру лагері 2020 жылы апатты жағдайдағы ғимарат болып танылып, жұмысын тоқтатқан. Осыған орай, бүгінгі күні балаларды сауықтыру «Дария» жеке кәсіпкерліктің «Зерентай» және Жаңақорған ауданында орналасқан мемлекеттік кәсіпорын «Талды су» тынығу лагерьлері арқылы ұйымдастырылуда. Жалпы міндетті оқу қоры есебінен 913 баланы демалдыру жоспарланған.
Балалар қауіпсіздігі де назарда екендігі қуантты. Жазымның аяқ астынан екенін білеміз, демек денсаулық пен сақтық шараларында салғырттық таныту абырой әпермейді. Бірақ, жауапкершіліктің жүгін арқау еткен соң басшылық жүгенсіздікке жол бермей келеді. Бұлау деуімізге себеп бар. Өйткені, аталған лагерьлер санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды алған. Өрт қауіпсіздігі бойынша барлық талаптар сақталып, балалардың денсаулығын қадағалау жне сауықтыру жұмыстарын жүргізуге жауапты медициналық қызметкерлер қызмет жасайды. Балаға қатысты бағытты жұмыстар мұнымен тоқтап қалған емес, балалар жылындағы базарлық та жалғасып келеді. Мәселен, демеушілер мен инвесторлар есебінен аз қамтамасыз етілген отбасынан шыққан 200 баланы «Арай-санрайз» лагеріне, оқу озаты 20 баланы Көкшетау облысына жіберу көзделген. Сонымен қатар, республикалық бюджет есебінен «Балдәурен» лагерінде 173 бала демалуда. «Демалыс» деп ойын мен сауықты сараламай, таным-көкжиекті кеңейту керектігінде топшылау қажет. Яғни, шығармашылықта шыңдалуға әрекет етіп, үйірмелерге белгілі уақытты үлестіріп отырған жөн. Осы бағытта 26 мамыр мен 17 маусым аралығында 55 мектепте 2 ауысымда ұйымдастырылған тынығу лагерьлеріне 14700 оқушы қамтылды. Мектеп оқушыларының жазғы демалысын тиімді өткізу мақсатында №136 мектеп-лицейде «Самғау», №235 орта мектепте «Достық», №264 мектеп-лицейде «Балдәурен» аула клубтарына және мектептердегі, қала аумағындағы спорттық секцияларға және түрлі үйірмелерге тұрақты түрде қамтылған. Баламен байланысты берік еткен білім бөлімі жазғы демалыстың жоғары деңгейде жүзеге асуына күш салып, басты бақылауына алған. Тіпті, қала орталығында орналасқан қосымша оқу орталықтарына 180 бала, «Мұз айдыны» және бассейндерге 1000-ға жуық бала, жаз бойы спорт секцияларымен 13350, еңбекпен 280 баланы қамтуды жоспарға енгізген. Баланың бабын табу әсте оңай емес. Қамқорлық танытуда да қарап қалмаған дұрыс. Жүрекке жылулық сыйлауда жанұшырған білім басшылығы өмірдің қиын жағдайында қалған, қолайсыз отбасыдан шыққан балаларды көзден таса қалдырмауды жөн көрген. Сол мақсатта жазғы «онлайн-лагерь» жұмысын жүйелі етуге кірісті.
Әрбір жеткіншек пен жасөспірім өткенге көз тастап, тарих турасында толғануы тиіс. Әйтпесе, бүгіні мен болашақты бітімге келтіргенмен, тарих бетін парақтау аса қажет. Осы орайда, биылғы жазғы маусымда 9800 баланы тарихи орындар мен кесенелерге экскурсиямен қамту қолға алынды. Неде болса білімге деген ынтаның жойылмауына жағдай жасалған. Әрбір баланың еш алаңсыз тынығуына, еркін демалуына есігін айқара ашатын лагерьлер легі толастамасын дейміз. Баланың жазғы демалысын жайдарлы, әр уақытын пайдалы һәм тиімді өткізудің тетігі болған жоспарлар жемісін берсін.
З.Қонысжан
