Білім сапасының көрсеткіші мұғалімдер қызметінің сапасына тікелей байланысты. Оқушыларға нені үйрету керек екенін мемлекеттік стандарттар, бағдарламалар белгілейді. Ал, «қалай оқыту керек?» деген сұраққа жауапты тек мұғалімнің кәсіби даярлығынан, өз ісін жоспарлай алуынан, өзінің нақты мақсаттарын болжап, көріп, баланың әрекетін ұйымдастыра алу шеберлігінен іздеу керек.
Оқушылар қалай оқу керектігін үйреніп, соның нәтижесінде еркін, өзіндік дәлел-уәждерін нанымды жеткізе білетін, ынталы, сенімді, сыни пікір көзқарастары жүйелі дамыған, сандық технологияларды меңгерген тұлға ретінде қалыптасады.
Қазақстан Республикасында педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру бағытында 2012 жылдан 2016 жылға дейін деңгейлік курстар, 2016-2021 жылдар аралығында орта білім беру мазмұнын жаңарту бағдарламалары бойынша курстар жүргізілген болатын. Яғни, 2012-2021 жылдар аралығында елімізде мұғалімдердің пәндік құзыреттілігін арттыру бойынша курстар өткізілмеді. Білім сапасын арттыру және осы олқылықтың орнын толтыру мақсатында «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» соңғы кездері пәндік құзыреттіліктер аясындағы жаңа форматтағы оқу бағдарламаларын әзірлеп, біліктілік арттыру курстарын өткізуге басты назар аударуда. Сонымен қатар, педагог қызметкерлердің сандық құзыреттілігін арттыру бағытында да ауқымды жұмыстар жүргізілуде.
2021 жылдың тамыз-қазан айларында еліміздің барлық педагогтері «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» дайындаған «Педагогтердің цифрлық құзырлылығын дамыту» тақырыбындағы қашықтықтан оқыту курстарынан өтіп, сертификаттарға ие болды. Қызылорда облысының педагогтері бұл курсқа түгел қатысып, сертификатталды.
2021 жылдың наурызы мен 2022 жылдың наурызы аралығында «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамы мен Британдық Кеңес халықаралық ұйымы арасындағы ынтымақтастық шеңберінде педагогтердің пәндік құзыреттіліктерін арттыру мақсатында ағылшын тілі пәні мұғалімдері үшін Future English Online Teacher Community Program бағдарламасы бойынша қашықтықтан оқу курсы ұйымдастырылды. Жоба шеңберінде еліміздегі жалпы білім беретін мектептердің 2000 ағылшын тілі пәні мұғалімі курстан өтті. Оқу тегін болды және оқуға қатысу үшін ағылшын тілі мұғалімдерінің ағылшын тілін білуі В1 деңгейінен төмен болмауы талап етілді. Қызылорда облысы бойынша 125 ағылшын тілі пәні мұғалімі қатысып, тестілеу нәтижесі бойынша олардың 26-сы курсты табысты аяқтап, халықаралық деңгейдегі сертификаттарға ие болды.
2022 жылдың 3 мамыры мен 15 маусымы аралығында «Өрлеудің» үздік тренерлері EdCrunchAcademy компаниясымен бірлесіп, пәндік құзыреттіліктер шеңбері аясында білім беру бағдарламаларын әзірлеу бойынша бағдарламалар мен оқу-әдістемелік кешенін құру қағидаларын зерттеп, өздерінің авторлық бағдарламаларын жасаған болатын.
Бағдарлама авторлары кері дизайн принципі арқылы білім беру бағдарламаларын әзірлеу әдістемесін және тестология негіздерін игеріп, оқу бағдарламаларын меңгеру барысындағы мақсаттар, міндеттер және күтілетін нәтижелерді құрастырды. Оқыту нәтижелері негізінде практикалық және бағалау тапсырмаларын жобалау жұмысы жолға қойылды.
Математика, информатика, физика, химия, биология, география, жаратылыстану, қазақ, орыс және ағылшын тілдері, тарих және бастауыш сыныптар сияқты 12 пән бойынша 44 оқу бағдарламасы әзірленді.
1 тамыздан бастап еліміздің барлық өңіріндегі «Өрлеудің» филиалдарында пән мұғалімдерінің біліктіліктерін арттыру курстары басталды. Барлық сыныптарға арналған қазіргі заманғы талаптарға сай әзірленген 44 бағдарлама бойынша 46340 мұғалімнің 18 қарашаға дейін пәндік құзыреттіліктерін арттыратын курстардан өтуі жоспарланған. Оның ішінде, Қызылорда облысы бойынша 2925 тыңдаушы біліктілігін арттырады.
Курстарды бастамас бұрын мұғалімдер цифрлық платформада диагностикалық тестілеуден өтеді. Диагностикалық тестілеу курстар басталар алдындағы мұғалімдердің пәндік білім деңгейін анықтауға және білім беру бағдарламаларының тиімділігін бағалауға көмектеседі. Курстарда оқу қорытындысы бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыру мақсатында оқытудың тиімділігіне талдау және олардың алған білімдерін қорытынды бағалау жүргізіледі. Халықаралық тәжірибелер көрсеткендей, пәндік құзыреттіліктерді арттыруға арналған білім беру бағдарламалары педагогтердің кәсіби дамуына және жұмыс сапасының артуына оң әсер тигізеді. Бұл сонымен қатар жалпы білім сапасының, оның ішінде, оқушының білім көрсеткішінің артуына ықпал жасайды.
Курстарда әр тыңдаушының пәндік-теориялық, әдістемелік, әдіснамалық дайындығын және зерттеушілік мәдениеті мен кәсіби құзырлылығын практикум-тренингтер, семинар сабақтар арқылы қалыптастыру мақсат етіледі. Теориялық дәрістерде тыңдаушылар оқушылардың оқу жетістіктерін жаңаша бағалау шарттарымен танысса, семинар сабақтарда білім алушының оқу жетістіктерін жаңаша бағалаудың критерийлері туралы өз ойларын ортаға салып, өзара тәжірибе алмасады. Бұл курстардың тиімділігін арттырады. Ал, белсенді оқытудың әдіс-формалары арқылы ұйымдастырылған практикалық сабақтарда құзырлылық сабақтарын жоспарлауды, сабақта саралау, кеңейтілген, құзырлылық тапсырмалармен жұмыс жасауды үйренеді. Курс соңында тыңдаушылар осы бағыттар бойынша өз жобаларын қорғап, оған өзгелер өз бағасын береді. Яғни, курстардың тиімділігі мен нәтижелілігі өсіп, пән мұғалімдері кәсіби білім алып, кәсіби біліктіліктерін арттырады. Бұл – сапаны арттырудың тиімді жолы.
Бауыржан ЕЛЕУСІНОВ,
«Өрлеу» БАҰО» АҚ Қызылорда
облысы бойынша
Кәсіби даму институтының директоры
