Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Қазақстан Халқына арналған Жолдауында отандық білім беру жүйесінің үздік үрдісін сақтай отырып, әрдайым даму жолында болу керектігін, адами капиталды дамыту және білім саласын жетілдіру негізгі міндеттер екендігін атап өтті. Сыр елінде де дарынды балаларды қолдау мақсатында жетістіктер мен нәтижелі қадамдар аз емес. Бұл ретте, өткізілетін пәндік олимпиадалар мен ғылыми жобалар, шығармашылық конкурстар өңірдегі дарынды балаларды анықтап қана қоймай, оларды ғылым жолына бағыттауда. Жылдан жылға пәндік олимпиадалардың маңызы артып келеді. Қазіргі таңда оқушыларымыз республикалық, халықаралық дәрежедегі олимпиадаларда бақ сынауда.
Сыр өңірінде 2021-2022 оқу жылында 13 халықаралық олимпиада мен ғылыми жобалардың жеңімпаздары бар. Он мемлекет (Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Түркия, Әзербайжан, Қытай т.б.) бақ сынайтын ХХІ халықаралық «Жібек жолы» математикалық олимпиадасында 1 оқушы қола медаль, 4500 астам оқушы қатысқан халықаралық Жәутіков олимпиадасында 3 оқушы қола медаль иеленді. Нәтижесінде, Нұрдәулет Шахафуддин мен Арман Бақытов Қазақ-Британ технологиялық университетінің білім гранты иегері атанды. Ал, Ө.Жолдасбеков атындағы халықаралық ғылыми жобалардан 9 оқушы жетістікке жетті. Сондай-ақ, 88 оқушы Президенттік, республикалық олимпиадалар мен ғылыми жобалардың жеңімпазы атанды. Бұл көрсеткіш – Сыр өрендерінің ойы зерек, алғыр екендігінің бір дәлелі.
Биылғы жылдың жаңалығы – жоғары нәтиже көрсеткен балаларға білім гранттарын ұсыну. Ғылым жолына бағыттайтын, оқушыларды кітап оқуға шақыратын, ізденісін қалыптастыратын жалпы білім беретін пәндер бойынша республикалық ғылыми-жобалар конкурсында 3 оқушы Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің білім гранты иегері атанды. Жаратылыстану-математика циклы пәндері бойынша Президенттік олимпиадаға қатысып, күміс медаль иегері атанған Нұрдәулет Бергенбек, Нұрлыхан Қақпан еліміздегі беделді 3 университетке жолдама алды. Жалпы білім беретін пәндер бойынша республикалық олимпиаданың облыстық кезеңінің І орын иегері атанған 11 оқушыға Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің білім гранты ұсынылды.
Облыста дарынды балалардың олимпиадаға дайындығын күшейту, қолдау мақсатында «Сыр дарыны» білімділер академиясы жұмысы жандандырылды. Жалпы білім беру ұйымдарындағы 8-9 сыныпта білім алатын 100 оқушы химия, физика, информатика, математика, биология пәндері бойынша оқыту курстарының бірнеше кезеңінен, ал 50 оқушы Нұр-Сұлтан, Шымкент, Ақтау қалаларында дайындық оқыту курстарынан өтті. Оқыту курстары халықаралық деңгейде алтын, күміс медаль иеленген үздік тренерлер мен шебер ұстаздармен жүргізілді.
Жаңа 2022-2023 оқу жылында дарынды балаларды қолдауды арттыру мақсатында облыстағы 2 жазғы тынығу орталығында 960 оқушыға оқу жаттығу жұмыстары жүргізу жоспарланды. Облыстағы ең озат ұстаздар сабақ беретін болады.
Ауыл мектептерінде білім алатын оқушыларды да қолдау мақсатында ауыл балаларына арналған «Мың бала», «IQanat» олимпиадалары өткізілуде. 5-6 сынып оқушыларына арналған «Мың бала» ұлттық олимпиадасына жыл сайын 10 мыңнан астам бала қатысады. Жоғары балл жинаған оқушының таңдауы бойынша мамандандырылған мектептерде білім алуына қолдау көрсетілуде. 3 жыл қорытындысы бойынша 78 оқушы мамандандырылған мектептерге орналасты. «Iqanat» олимпиадасынан 3 жылда 91 оқушы жеңімпаз атанды. Көкшетау қаласындағы IQanat High school of burabai мектебінде 4 жеңімпаз оқушы білім алса, жаңа оқу жылынан бастап тағы ауыл мектебінде білім алған 3 оқушы да аталған мектепте оқуға мүмкіндігі бар. Айта кетейік, Елбасы медаль жобасынан өңір жастары 2 жылда 343 қола, 15 күміс, 2 алтын медаль иеленді.
Инклюзивті білім алатын балаларды қолдау мақсатында ерекше қажеттіліктері бар оқушыларға да ерекше көңіл бөлінді. Жыл сайын фестиваль, спартакиада мен жобалар байқауы өткізіледі. 2021 жылы республикада алғаш рет ерекше балалар арасында пәндік олимпиада ұйымдастырылды.
Балалар жылында – «Қабілет қызметі» жобасы іске қосылды. Жобаның мақсаты – оқушылардың қабілеті мен кәсіби бағдарлануын диагностикалаудың ұлттық жүйесін құру. Сондай-ақ, дара жолын қалыптастырып келе жатқан дарынды балалар мен жастардың зияткерлік және жеке әлеуетін іске асыру үшін оларды сүйемелдеу және қолдау қызметін ұйымдастыру. Сонымен қатар 10-11 жастағы оқушылардың қабілетін анықтауда диагностика жүргізу. Қазіргі таңда облыс бойынша 5018 оқушы қабілеттерін одан әрі дамыту бойынша диагностикалаудың І кезеңін тапсырды.
Дарынды баланың бойынан табылатын асыл қасиеттердің, өмірге құштарлық, биік ізгіліктің кілті – мыңды жығатын білімде. Білім – адамзаттың сарқылмас қазынасы. Адамзат тарихында ұлт болсын, ұлыс болсын, жеке адам болсын, тек білім арқылы ғана өзінің көздеген мақсатына жетеді. Біліммен ғана басқалардан озатыны ақиқат. Олай болса, Сырдың дарынды жастарын қолдау бағытындағы жұмыстар өз жалғасын таба бермек. Сайып келгенде, бұл – ұстаздар мен оқушылардың бірлескен еңбегінің нәтижесі, аймақтың білім саласының зор табысы.
Айжан ҚИЯНБЕКОВА,
Қызылорда облысы білім басқармасының
«Дарын» облыстық қосымша білім беру орталығының директоры
