Бұл күн елдіктің, егемендіктің еркіндікке ашқан есігі еді. Расымен де, қазақ тойлайтын мерекенің бәрі ғажап қой. Бірақ, бұл той басқа мерекеден өзгерек. Себебі, Республика күні көптеген жылдар бойы тойланбай келді. Осы жылы мереке қайтарылып, ұлттық рәсім бергені үлкен қуаныш болды. Өйткені, бұл мереке жастарды, еліміздің тұрғындарын біріктіреді, үлкен рух сыйлайды. Патриоттық сезімді жоғары деңгейге көтереді.
Тарихтан тағылым түймей, бүгінгі күннің мәнін ұғу әсте мүмкін болмас. Бұл Декларацияның қабылдануына тікелей араласқан Әбіш Кекілбаевтың естелігіне көз жүгіртсек, шынымен де үлкен ойға қаласың.
— …Пәлен күнге созылған парламент дауы да аяқталды. Дауыс берілді. Басым көпшілік егемендікті жақтады. Алаң толы жастар қабылданған құжатты сол бойда жариялауды талап етті. Бір топ депутат алдына барып оқып берді. Қомсынғандар да табылды. «Бірден Тәуелсіздік жариялау керек еді. Мұндай егемендіктің қажеті қанша?» — десті олар. Бірақ, ондай егемендіктің де әбден қажет екенін келесі жылдың тамызы көрсетіп берді. Аяқ астынан жарияланған төтенше жағдай тек Мәскеудің аумағымен шектелді. Егемен республикаларға ықпал ете алмады. Күллі кеңестік кеңістіктегі азаматтық соғысқа айналып кетуі әбден мүмкін саяси айла-шарғы жаңа егемендік сынды құқықтық тосқауылға тап болып, тоқырап қалды,- дейді Ә.Кекілбаев.
Сол бір тарихи шешімнен бері қазақ ұлтының бағы жанып, рухы тіктелді. Тарихтан сабақ ала білетін Алаш елі әлі күнге еркіндіктің қадірін қаперден шығарған емес. Міне, мұны ел басшылары да түйсіне білген. Мәселен, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың қатысуымен «Ақорда» резиденциясының алдында Республика күніне арналған Мемлекеттік ту көтеру рәсімі өткен болатын. Биыл ұлттық мереке ретінде қайта жаңғырған Республика күнін ел көлемінде атап өту осындай салтанатты шарамен басталды. Мемлекеттік ту көтеру рәсімі өңірлерде де жалғасуда. «Бір тудың астында» атты жалпыұлттық патриоттар акциясына сырбойылықтар да үн қосып, шараға айрықша әсер сыйлады.
Аттың үстінде тудың астында қазақтың айнасы атанған көк байрағын көкке көтере жүріп өткен жігіттер де елдік сезімді қырандай көкте қалықтата білді. «Рәміздер алаңы» аумағында өткен шараға 2000-нан аса тұрғын келді. Зиялы қауым өкілдері және аймақтық құқық қорғау органдарының басшылары, мемлекеттік қызметшілер, үкіметтік емес ұйым өкілдері белсенді жастар көпшілікті патриоттық сезімге бөледі.
Қызылорда облысы әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Елордада бастау алған патриоттық акция Сыр елінде қолдау тапқанын атап өтіп, жерлестерін атаулы мейраммен құттықтады.
— Баршаңызды Ұлттық мереке – Республика күнімен шын жүректен құттықтаймын! Бұл мереке біртұтас Қазақстанның берекесі мен бірлігінің, әрбіріміздің туған өлкемізге деген шексіз сүйіспеншілігіміз бен адал еңбегіміздің нәтижелі нышаны деп білемін.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев ұлт ұясы Ұлытау жерінде өткен құрылтайда: «Ұлттық мерекелер мен атаулы күндер тізбесіне бірқатар өзгеріс енгізген жөн. Республика күні елдің мемлекет құру жолындағы тарихи қадамының символы болуы керек. Қазанның 25 күні жыл сайын Егемендік күнін еліміздің басты мерекесі ретінде атап өтуіміз қажет» деп Республика күніне ұлттық мереке мәртебесін қайтаруды ұсынды. Президентіміздің бұл саяси шешімі егемендікке арқау болған декларацияны қабылдау туралы тарихи құжаттың салмағын еселеп, тәуелсіздігіміздің тұғырын бекіте түсті.
Тарихи мәні терең, идеологиялық жүгі жоғары айтулы күн еліміздің бүгіні мен ертеңіне адал қызмет ететін, ерен істер мен елеулі бастамаларды жалғастыратын барша азаматтың отаншыл рухын оятып, сенім мен жауапкершілік сезімін қалыптастырады. Он үш жылдан кейін қайта оралып, ұлттық мереке мәртебесін алған Республика күнін атап өту Әділетті Қазақстанға қызмет ететін әрбір азамат үшін айрықша мәнге ие ерекше күн ретінде санамызда жаңғыруы тиіс. Еліміздің кемелдену жолында бірлікті ту етіп, адал еңбектің құндылығын биік қоятын Сыр жұртшылығы ұлық мерекенің ұлағатын кейінгі ұрпаққа кеңінен насихаттау тізгінін жалғастырады деп сенемін,- деді Нұрлыбек Нәлібаев.
Жиын барысында мемлекеттік органдарға жаңадан жұмысқа қабылданған мемлекеттік қызметкерлер салтанатты түрде ант берді. Ұлттық мерекеге арналған жиын патриоттық әндер мен авто, мотошерумен аяқталды. Айта кетейік, Республика күні аясында мәдени көпшілік шаралар ұйымдастырылып, қала, аудандарда түрлі әлеуметтік нысандар ашылды.
— Президент Жарлығымен қайта қауышқан 25 қазан – Республика күні біз үшін қуаныш, біз үшін мақтаныш, бір жағынан жұбаныш. Мерекелеумен қатар, ұрпағымыз бостандықта болсын деп жан алысып, жан беріскен алмағайып замандарда азаттық үшін күрескен ата-баба аманаттарының алдында басымызды иеміз. Ол аманат елдің бірлігіне, тұтастығына мұқият болу. Бұл әрқайсымыздың өз тағдырымыздың алдындағы жауапкершілігіміз.
Тәуелсіздік қай елдің болмасын басты игілігі. Баға жетпес құндылығы да сол. Ендеше тәуелсіздігіміз баянды болу үшін оны бастауы – Республика күні де ерекше маңызға ие болуы шарт,- Қызылорда облыстық мәслихатының хатшысы Наурызбай Байқадамов.
Иә, 25 қазан кезінде өзінің дәрежесін жоғалтып алса да, биыл ұлттық мереке дәрежесінде қайтып біз оралып отыр. Мерекенің маңыздылығы егемендігіміздің қазығы сол күні қағылған. Ата-бабаларымыз аңсаған тәуелсіздікке біздің ақыры ұрпақ жетті.
— Шынында да бұрынғыдай емес, қазір тура осы күнді дәл өз басымыз, халық та басқаша сезініп отырған сияқты. Сондықтан тәуелсіздігімізге тәубе дейміз. Тек қана тұғыры биік болсын. Республика күніне орай Қызылорда қаласында да мемлекеттік Туды салтанатты көтеру рәсімі өтті. Мерекелік іс-шараны тамашалауға қала жастары мен зиялы қауым өкілдері және мемлекеттік қызметшілер жиналды. Аға буын жиналғандарға ту көтеру рәсімінің мән-маңызы мен қадір-қасиетін түсіндірді.
Ту көтеру рәсіміне жиналып жатырмыз барлығымыз. Шын мәнінде елдіктің, бірліктің символындай, болмысындай құбылыс бұл. Бұны ардақтау керек, насихаттау керек келешек ұрпаққа. Бір тудың астында бірігу, «егемен болмай, ел болмас» деген, барлығы біздің тарихи санамызда, жадымызда бар нәрсе. Бүгін республика күнінде барша қазақстандықтарды, әсіресе Қызылорда халқын мерекемен құттықтаймын,- деді салатанатты шараның қонағы Жандос Базартай.
Отанды сүю әр азаматтың жүрек түкпірінде бұлқынып жатқан бұлжымас парызы. Бұл мереке отандастарымызға осыны ұқтырды. Елді бірлік пен тұтастыққа шақырған ұлы мереке осылайша ұлықталды. Өз деңгейінен жоғары өткен мерейлі мереке жастардың жүрегіндегі қазақты оятты. Иә, көк туды көргісі келген әр адам қыраны қалықтаған аспанға бір рет қараса да, жеткілікті ғой.
Айдар САЙЛАУОВ
