Қосшыңырау мен Қарауылтөбе тұрғындарының ұсынысы жүзеге асады
Қала іргесіндегі ауылдарда ілкімді істер бар. Десе де ден қоятын мәселе де жоқ емес. Анығында, Қосшыңырау ауылдық округіне қарасты Абай және Досан ауылдарындағы ағайынның әкімге айтары көп. Басты мәселе көгілдір отын. Күл шығарып, отын жарудан шаршаған қараша қала әкімінен газ нақты қашан ауылға келетінін сұрады. Себебі, көгілдір отынның құбырын жүргізерде ақылдасатын маңызды шаруа бар деп отыр.
– Есепті жиыныңызда да, сайлаудың алдында да газға ақша бөлінгендігі жайында айтқан болатынсыз. Оныңызға рақмет. Халық естіп, қуанып қалды. Енді бізге нақты қай уақытта жұмыс басталады. Сосын оны қандай мердігер мекеме қолға алды? Құрылыс мекемелері сызбаны жасай ма? Оны халықпен ақылдасып сызса деген халықтың ұсынысы бар. Қазір күн жылынды, трассаның екі жақ беті 10-15 күннен кейін су басады. Қай жағымен алып келген дұрыс? – дейді ауыл тұрғыны.
Қарашаның мәселесіне құлақ түрген қала әкімі шешудің тиімді жолдарын сала басшыларына тапсырды. Ал, ауыл әкіміне бұл мәселені жіті бақылауында ұстау керегін ескертті.
– Уайымдамаңыз. Конкурс өтті. Мердігер мекеме анықталды. «РелСтрой» деген мекеме жеңімпаз болып анықталды. Ағамыз айтқандай график жұмысын, мезгілін бекітуіміз керек. Ауыл әкімі мен мердігер мекеме ақылдаса отырып, сызбасын жасаңыздар. Ауылдың кіреберісінде газды қосу құрылғысы, қосымша жұмыстар жүргізілетін болады, – деді қала әкімі Асылбек Шәменов.
Абай ауылының халқын электр қуатының тапшылығы да мезі еткен. Айтуларынша, қас қарайса жарық сығырайып, жиі өшіп қала береді екен. Қала әкімі бұл мәселе өзекті екенін мойындап отыр. Сондықтан «жарықтың қуаттылығын арттыру мақсатында жаңа жобалар әзірленуде, алдағы уақытта қолдау болып, қаржысы шешіледі» деп сендірді.
Ауылға ортақ және бір мәселе — спортпен шұғылданатын орынның жоқтығы. «Өткен жылы келгенде жабық спорт кешенінің жобалық сметалық құжаты басталады, қаражаты қаралды» деп айтылып еді. Биылғы жоспар қалай? Балаларымыз үйірмеге бару үшін қалаға қатынайды. Сабаққа да үлгермей жатады», – дейді тұрғындар. Шаһар басшысы бұл мәселеге қатысты: «Спорт алаңының жобалық сметалық құжатын дайындап қойдық. Енді республикалық бюджетке ұсынысымызды береміз. Бірақ, оған қарамастан кәсіпкерлермен де байланысып көруіміз керек секілді. Себебі, спорттық кешенді салуға ниетті кәсіпкерлер бар. Оларға бір-екеуін ұсынғанбыз. Мемлекеттік жекеменшік әріптестік арқылы ұсыныстарын қарап, пысықтап белгілейміз. Алдағы уақытта жеке кәсіпкерлер екі ойлы болатын болса, біз оған қарамастан республикалық бюджеттен қаражат көзін қарастырамыз», – деп жауап берді. Қосшыңырауға қарағанда Қарауылтөбе ауылдық округінде инфрақұрылым мәселесі біршама шешілген. Газ, су, жарықтан проблема жоқ. Дей тұрғанмен, ауылдық клубтың құрылысы аяқсыз қалған. Жауаптылар, бұл жоба өтпелі екенін айтып, биыл пайдалануға берілетінін айтты.
АҚЖАРМА АУЫЛДЫҚ ОКРУГІНДЕ АМБУЛАТОРИЯ САЛЫНАДЫ
Газ. Интернет. Амбулатория. Жайылымдық жер. Ауыз су мен аяқ су проблемасы. Бұл қаланың шет аймағындағы әлі де шешімін таппаған мәселелерідің тізімі. Бір қуанарлығы, бұл тізім жылдан жылға қысқарып келеді. Оның себебі: жергілікті билік ауылдағы ағайынның ортасынан табылып, мәселелеріне құлақ түруі. Бұл жолы қала әкімі Асылбек Шәменов Ақжарма ауылдық округінің тұрғындарымен жүздесті.
Ақжарма ауылдық округі – Баймұрат батыр және Талдыарал елді мекендерінен тұрады. Халық саны – 2300 адамды құрайды. Қос ауыл тұрғындарының талап тілегі орындалғанымен, түгелдей бүтінделіп болған жоқ. Мәселен, мал ұстайтын ағайында маза жоқ. Айтуларынша, елді мекен іргесіндегі жайылымдық жерді шаруалар егін егу үшін қоршап тастаған. «Бұл мәселе талай рет талқыға түскенімен, әлі де шешімін таппай келеді» дейді олар. Шаһар басшысы бұған байланысты арнайы кеңес өткізіп, тұрғындарға тиімді жағын қарастыру қажет екендігін ескертті. Қос ауылда және тағы бір мәселе: интернет қарқыны тым баяу.
– Beeline-да 3G, пайдасы жоқ шындап келгенде. Ауылда жүрсек интернет тартпайды. Теле 2 тіпті тартпайды. Салған ақшамыз әншейін далаға кетіп жатыр. Қалаға барып интернет көріп қайтымыз,– деп ашынады ауыл тұрғындары.
Қала әкімі бұл мәселе бойынша тиісті жұмыстар жүретінін айтты. Сондай-ақ, тұрғындар Талдыарал елді мекеніндегі жарық желілерін жаңғыру жұмыстарына қатысты мәселенің жай-жапсарын сұрады. Айтуларынша, жауапты мердігер тапсырылған істі толық аяқтамаған. Қала әкімі бұған байланысты сот қаулысы шыққанын мәлімдеді.
– Жауапсыз мекемені сот тәртібімен жосықсызға жіберіп, жақында соттан қағаз алдық. Сот мердігер мекемеге жұмысты қайта қалпына келтіріп беруге міндеттеді, – деді шаһар басшысы.
Есепті жиында Асылбек Шәменов бас шаһарда атқарылып жатқан шаруалар барысына да тоқталды. Биыл Қызылорда қаласы мен оған қарасты ауылдарды дамытуға әртүрлі қаржы көздерінен 53 млрд. теңге қаралған. Соның аясында ауқымды жобалар қолға алынбақ. Оның ішінде: «Ақжарма ауылдық округінде амбулатория салу жобасы да бар. Қаражат бөлініп жатыр», – дейді Асылбек Өмірбекұлы. Сондай-ақ, ауылдық округте «Өңірлерді дамыту», «Ауыл – ел бесігі» сынды бағдарламалар аясында елді мекенге жаяу жүргіншілер жолы салынып, жарық бағаналары орнатылатынын да жеткізді.
АҚСУАТТА АЯҚСУ МӘСЕЛЕСІ ШЕШІЛЕТІН БОЛДЫ
Ақсуат ауылдық округінің айналасында су айдындары көп. Алайда, таяқ тастам жердегі су көздерінен ауылға тамшы да тамбайды. Себебі, «ауыл ішіндегі бұрынғы су жолдары көміліп қалған» дейді тұрғындар. Айтуларынша, каналдың бойына орналасқан кәсіпкерлерлік нысандар да, ауылдық әкімдік те оны тазартуға құлықсыз. Бұл мәселе шаһар басшысының халықпен кездесуінде көтерілді.
Тұрғындар түйткілді мәселені ауыл әкімі жаңадан сайланған сайын көтереді екен. Алайда каналды тазалауға келгенде «жауаптылардың мойыны жар бермей келеді» дейді. «Аяқ су болса, бау-бақша баптап, айналаны жасыл желекке айналдырар едік» деп отыр.
— Ақсуаттың аты айтып тұр. Алайда, ауылымызда аяқсу жоқ. Былай қарасаңыз, оңтүстігімізде канал бар. Жаңадария бар, Жаңарық бар, тағысын тағы. Бұның бәрі біздің ауылдың үстінен өткенімен, бізге тамбайды ешқандай. Оның себебі, кеңес үкіметі ыдырағалы бері, 30 жылдан асты, ішкі су жолдары тазартылмаған, – дейді ауыл ақсақалдары.
Ауыл дамымай, шаһар шарықтамайды. Сондықтан түйіні тарқатылмаған аяқ су мәселесін шешу маңызды деп, көптің көңіліне құлақ түрген қала әкімі: «Комиссия құрайық. Негізгі концепциясын бекітейік. Сосын оған жоба қаражатын шешейік. Алдағы уақытта осы мәселені шешеміз», – деп жауап берді.
Ауыл тұрғындарын мазалаған және бір мәселе бар. Ол көшелердің тарлығы. Анығын айтқанда, Наурыз елді мекеніндегі басты көше екі көлік қатар өтуге қорқынышты екен. Кейде жаңа автобустар бұрлыстарда кептеліс жасап қалатын көрінеді. Көшенің тарлығынан жол апаты көптеп тіркелуде екен. Қала әкімі бұл мәселеге қатысты: «Кеңейту жұмысына алдағы уақытта жұмыс жасауымыз керек. Сондықтан ауыл әкімі, жол құрылыс басқармасы, құрылыс басқармасы бар, жол полицияның қызметкерлері бар, жоба дайындау керек,– деп, ауыл әкіміне тапсырма жүктеді
Тоғыз жолдың торабында орналасқан ауылда жол, жарық мәселесі де өзекті. Бұл ретте биыл «Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында 79,9 млн. теңгеге 2,9 шақырым болатын 3 көше жөндеу кіреді. 10,4 млн. теңгеге 1,6 шақырым болатын 2 көшеге түнгі жарық бағаналары орнатылады.
– Ақсуат ауылдық округі бойынша, үш көшеге оның ішінде Құдабаев, Беркінов, Бекмұратов көшелеріне орташа жол жөндеу жұмыстары мердігер мекемелері анықталған соң сәуір айынан басталады, – дейді Ақсуат ауылдық округі әкімінің міндетін атқарушы Нұрғали Садирбаев.
Нақты айтсақ, 68,7 млн. теңгеге 1,4 шақырым болатын Ә.Құдабаев көшесіне жаяу жүргіншілер жолын салуға және түнгі жарық бағаналарын орнатуға Ұлттық қордан 89,8 млн. теңге бөлінген. 1 млрд. Теңгеге жаңадан қоныстанушы аумаққа электр желілерін жүргізу құрылысына облыстық бюджеттен 200 млн. теңге қаралған. Мұнан бөлек, Маханбетов елді мекеніндегі Иманбердиев, Манабаев, Орманбаев, Жәкенов, Тоқтамысов көшелеріне асфальт төсеуге 590 млн. теңге бөлінген. Сондай-ақ, 2 көшеге түнгі жарық бағаналарын орнату жоспарланып отыр.
Ақсуаттықтықтар үшін қуанышты жаңалық, сәуір айының алғашқы онкүндігінде көгілдір отынға қосылады. Жеке кәсіпкердің өз қаражаты есебінен бой көтерген спорт кешені пайдалануға беріледі.
Енді газдандыру мәселесіне келсек. Маханбетов пен Наурыз елді мекен тұрғындарын көгілдір отынмен қамтамасыз ету үшін өткен жылы газ құбырлары тартылған. Бірақ, тұрғындар әлі де көгілдір отынды тұтына алмай отыр.
– КазТрансГаз мекемесімен үлкен турбаларға газ айдау жұмыстары жүріп жатыр. Жақын арада бұл жұмыстар аяқталады. Барлық мәселе шешілген. Біздің мамандар қазір қабылдау жұмыстарын жүргізуде. Ауыл әкіміне тапсырдым, газ тарту кезінде жолдарды бұзып, қазған жерді мердігер мекеме қайта қалпына келтіру керек, – деді қала әкімі.
Қала әкім іргедегі ауылдарды бөлмей, барлығына бірдей оң көзбен қарау керек екенін айтты. Себебі, ондағы жұрттың мәселесі шешілмесе, қаланың ілгері басуына өз кедергісін келтіретіні анық. Сондықтан ондағы инфрақұрылымды қалыптастырып, ауылдардың одан әрі дамыуына жүйелі түрде жұмыс істеу керек дейді. Кездесу соңында тұрғындар атқарылатын жұмыстарға ризашылықтарын білдірді.
ШЕТ АЙМАҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ ШЕТІН ҚАЛМАЙДЫ
Қала әкімі Асылбек Шаменов Титов, Гагарин, Әл-Фараби, Бәйтерек, Арай және Саяхат шағын аудандарының тұрғындарымен де кездесті. Жүздесу барысында шаһар басшысы алдағы уақытта атқарылатын жұмыстарға тоқталып, халық жолдаған сауалдарға жауап берді.
Биыл қала аумағында абаттандыру жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Аяқ су жетпеген жерлердің арықтары аршылып, жер асты су ұңғымалары арқылы аяқ су жіберілуде. Тұрғындар жиі сынға алатын қоғамдық көлік мәселесі де оң шешімін таппақ. Облыс әкімінің тікелей қолдауымен заманауи үлгідегі жаңа 150 автобус алынып, маршруттық бағыттарға қосылды. Алдағы күндері тағы 150 жаңа автобус әкелінбек. Ол үшін облыстық бюджеттен 1 млрд. 434 млн. теңге бөлінді.
Тұрғындардың талаптарына сәйкес, «Бәйтерек» тұрғын ауданына «Қызылжарма» каналы арқылы өтетін автомобиль көпірінің құрылысын жүргізу үшін республикалық және облыстық бюджеттен 384,7 млн. теңге бөлініп, құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілуде. Бұдан бөлек, Ғ.Мұратбаев және Яссауи көшелерінің қиылысындағы темір жол арқылы өтетін жаяу жүргіншілерге арналған көпір құрылысына республикалық және облыстық бюджеттен 320,5 млн. теңге бөлініп, бүгінде көпірдің металл бөлшектері әзірленуде. Қаланың басты көшелерінің бірі саналатын С.Бейбарыс көшесін қайта жаңғырту жұмыстарын жүргізуге республикалық және облыстық бюджеттен 2 млрд. 349 млн. теңге бөлініп, оның қазірде 4,2 шақырымы жаңғыртылуда.
Бюджеттің барлық түрлері мен мемлекеттік бағдарламалар арқылы жалпы құны 12 млрд. теңгеге қала мен оған қарасты кент және ауылдық округтердегі 238 көше жөнделу жоспарда. Биыл жылу желілерін қайта жаңғыртуға 8 жоба әзірленген. Оған республикалық бюджеттен 8,2 млрд теңге бөлініпті. Оның ішінде Сұлтан Бейбарыс көшесінің бойындағы жылу құбырларын жер астымен жүргізуге 5,2 млрд. теңгесі қаралды. Жұмыстар жақын күндері басталмақ. Ал, 19 көшеге жаяу жүргіншілер жолын салу үшін облыстық бюджеттен 690 млн. теңге бөлінген.
Жергілікті бюджеттен бөлінген 1 млрд. 791,4 млн. теңгеге санитарлық тазалық және көркейту-көгалдандыру жұмыстары жүргізілмек. Қазіргі күні сквер-аллеяларға гүлдер мен газондар егу және арық жүйелерін тазалау, жасыл екпелерді суаруға арналған насостарды орнату жұмыстары басталды.
Ең ірі жоба – «Бәйтерек» тұрғын ауданындағы тұрғын сектордың инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымына былтырғы жылы республикалық бюджеттен бөлінген 1 млрд. теңгеге 7 ұңғыма, 3 резервуардың құрылысы аяқталуға таяды. Енді сәуір айында іске қосылады. Бұл арқылы «Бәйтерек» және Шанхай, КБИ тұрғын аудандарында орналасқан жеке тұрғын үйлер тұрақты қысымды сапалы ауыз сумен қамтамасыз етіледі.
Кездесуде тұрғындар берілген уәденің, айтылған сөздің орындалып жатқанына ризашылықтарын білдіріп, қала әкіміне бірқатар ұсыныстарын жеткізді. Шаһар басшысы талап-тілек ескерусіз қалмайтындығын айтып, мәселелерге байланысты жауапты сала жетекшілеріне тапсырмалар жүктеді.
ҚЫЗЫЛОРДАНЫҢ ҚАРҚЫНДЫ ДАМУЫ ҮШІН ЖҮЙЕЛІ ЖҰМЫСТАР БАСТАЛДЫ
Шаһар басшысы Асылбек Шаменов А.Тоқмағамбетов атындағы мәдениет үйінде қала тұрғындарымен кездесті. Кездесуге келген халыққа атқарылған жұмыстар мен алдағы жоспарлар жайында айтып берді. Айтар болсақ, биыл Қызылорда қаласында тұрғын үй құрылысын дамытуға, әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымды жақсартуға Ұлттық қордан, республикалық және облыстық бюджеттерден барлығы 53 млрд. теңге бөлініп, ірі жобалар жүзеге асуда.
Аймақ басшысының бастамасымен облыс орталығында бір мезетте қатарынан үш бірдей ғимараттың іргетасы қаланды. Олар: 1,6 млрд. теңгені құрайтын «Неке сарайы», 3,7 млрд. теңге болатын 1000 орындық «Көпфункционалды кешені» және 2,8 млрд. теңгені құрайтын «Облыстық қан орталығының» құрылыстары. Сонымен қатар, белгілі кәсіпкер Марат Дүйсенбаевтың демеушілігімен құны 1,5 млрд. теңгені құрайтын «Анаға тағзым» орталығының құрылысы қарқын алды. Инфрақұрылымдық әлеуетті дамытуда Болат Өтемұратовтың қолдауымен құны 31 млн. АҚШ доллары болатын «Қорқыт ата» әуежайы жаңа терминалының құрылысы басталды.
«Қазгермұнай» Ұлттық компаниясы басшылығы заманауи үлгідегі «Оқушылар сарайының» жобасын қолға алынғаны көпшілікті қуантты. Қуаттылығы 240 мегаватты құрайтын жылу электр орталығының да іргетасы қаланды. «Акса энерджи» түрік компаниясымен бірлескен жұмыстар 2025 жылы аяқталып, жаңа нысан ел игілігіне берілмек. Бұл арқылы қала аумағы сапалы жылу және электр энергиясымен толық қамтылатын болады. Одан бөлек, қалада 200 төсектік жаңа перинаталдық орталықтың құрылысы басталмақ. Сонымен бірге бір ауысымда 100 келушіге арналған емханасы бар, 300 төсектік көпбейінді аурухана салуға республикалық және облыстық бюджеттерден 3 млрд. 272,4 млн. теңге бөлінді.
Бүгінде қалада бірнеше көпқабатты тұрғын үйлердің құрылыстары жүруде. Ауқымды жобаларға республикалық және облыстық бюджеттерден 27 млрд. 510 млн. теңге бөлінді. Осы нысандардың құрылысы аяқталысымен, баспана кезегіндегі тұрғындарға пәтер кілттері табысталмақ. Бір айта кетерлігі, биыл сол жағалаудан 7 қабатты 6 үй бой көтеріп жатыр.
Қаламызда «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында заманауи үлгідегі 8 мектеп салу жоспарлануда. Оның бесеуінің құрылысы биылғы жылы басталады. Сол жағалаудан 400 орындық және 300 орындық жатақханасымен физика-математикалық мектеп-интернатының құрылысы жүргізіледі. Бұл сол жағалауды дамытуға бағытталған жұмыстар легі.
Биыл тозығы жеткен ауыз су және кәріз су желілерін қайта жаңғыртуға республикалық және облыстық бюджеттерден барлығы 3 млрд. 791 млн. теңге қаралды. Зерделеу бойынша анықталған аумақтардағы желілер жаңаланып, қосымша жұмыстар жасалынбақ. Әкіммен кездесуде атқарылатын жұмыстардан бөлек, өзекті мәселелер бүкпесіз ашық айтылды. Барлық ұсыныстар назарға алынды. Жүздесуден кейін шаһар басшысы Асылбек Шаменов тұрғындарды жеке мәселелері бойынша қабылдады. Қабылдауға келгендердің талап-тілектері тыңдалып, оларға нақты жауаптар берілді.
Е.ЕРБОЛҰЛЫ,
З.ДАСТАНҚЫЗЫ