Қымбатшылықтың қақпанынан құтылудың бірден-бір жолы – негізсіз баға өсірмеу. Әйтпегенде, қалтасы қағылған жұрт дүкен-базарын жағалап болды. Азық-түліктің аспандаған бағасы сары уайымның сарсаңына салып, әбден қажытып бітті. Бүгінде таңдаған тауарына үстемелеп баға қосып қулыққа салатындарға құрық ілінетін тәрізді. Себебі, тиісті басқармалар баға бағамына бақылау жүргізуді бастаған. Егер тексеруден тыс қалмаған былықтар болса, бетке қалқып шығатыны белгілі. Сонда негізсіз баға өсіруге де тоқтау қойылып, жағдай бұрынғыдан әлдеқайда оңалар еді. Сондай-ақ, өзгенің амалын тауысқан айласы ауыспайтын кей саудагерлерді де сандырағына жол берілмейтін. Сәйкесінше, сала басшылығында да жұрттың мұңына айналған мәселенің мәнісіне үңілуге мүмкіндік болары сөзсіз. Айналымда күн сайын өзгеріп тұрған бағаны айтпағанда, тосыннан болатын тапшылықтың өзі жанға тыным бермейді. Сондықтан тұрақтандыру қорында өнім түрлерінің таусылып, таршылыққа айналмағаны игі.
Облыста баға тұрақтандыру мақсатында өңірлік тұрақтандыру қоры жұмыс істейді. Қазіргі таңда мұнда 796,2 тонна өнім бар. Атап айтқанда, 159,9 тонна бірінші сұрыпты бидай ұны, 137,7 тонна қарақұмық жармасы, 25,9 тонна күріш, 87,6 тонна қант, 385,2 тонна өсімдік майы бар. Әлеуметтік дүкендер мен сауда орындарындағы өнімдердің бағасына күн сайын мониторинг жүргізу мақсатында қоғам тарапынан бекітілген жауапты қызметкерлермен тұрақты бақылау жасалады. Бүгінде барлық әлеуметтік дүкендерде 19 әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары белгіленген бағада сатылуда. Алдағы уақытта тәжірибелер мен жоспарлар жүйесі құрылып, халық тұтынатын тауарларға тапшылық тудырмау туралы шаралар жүргізілуде. «Бүгінде халықтың күнделікті тұтынуындағы азық-түлік тауарларының ішінде тұз бен күріш ғана өңірімізден өндіріледі, қалған 17 өнім жартылай және толықтай импорт арқылы әкелінеді. Десек те, алдағы уақытта кейбір өнімдерді өзімізден өндіру үшін сынақтық тәжірибелер жасалуда. Өнім қорларын қалыптастыру мақсатында облыстық бюджеттен соңғы үш жылда (2020-2022 жылдары) 3,9 млрд. теңге бөлінді. Айналым схемасы аясында 20 келісімшарт негізінде 1143,0 млн. теңге қаржы кәсіпкерлерге заем ретінде берілді. Айналым схемасы аясында қарыз алған кәсіпкерлік субъектілермен 9584,5 тонна өніммен қамтамасыз ету жөнінде міндеттемелерге қол қойылған» деді облыстық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасының басшысы Талғат Дүйсебаев. Соңғы уақытта қант іздеп шарқ ұрған, шыжыған ыстықта кезекте тұрған бұқараның шекерде де мәселесі шешілмек. Қазіргі таңда тұрғындар үшін маңызды деп саналатын қант бағасын тұрақтандыру және жетіспеушілігін болдырмау мақсатында өңірге тікелей «Көксу қант» зауытынан және «Азық-түлік келісімшарт корпорациясы» арқылы қант жткізу бойынша жұмыс жолға қойылған. Қант өніміне облыс халқының бір айға қажеттілігі 1178 тоннаны құраса, бүгінгі күні облыста 457 тонна қант қоры бар. Бұл ай соңына дейінгі қажеттіліктің 116,3 пайызын құрайды. Апта соңына дейін 204 тонна қант жеткізіледі. Жыл соңына дейін 3155 тонна қант сатып алу жоспарлануда.
Тұрғындар тарапынан соңғы уақытта азық-түлік тауарларының қымбаттауы жөнінде арыз-шағымдар жиілеген. Осыны назарға алған облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы азық-түлік бағасына қатысты тексеріс жүргізуде. «Жыл басынан бері 17 сауда нысанындағы азық-түлік бағаларына қатысты жоспардан тыс тексерулер тағайындалды. Тұрғындардың көп жағдайларда үй жанындағы дүкендер мен шағын маркеттердің қызметіне жүгінетінін ескере отырып, бірінші кезекте осы нысандарға бағаны негісіз өсірудің жауапкершіліктері ескертілді. Бұл жұмыстар аясында 2192 кәсіпкерлік субъектісіне хабарламалар беріліп, аталған нысандарға апта сайын мониторинг жүргізілуде. Айта кету керек, аталмыш мәселе облыс әкімдігінің тікелей бақылауында» деді облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының басшысы Мұса Қалдарбеков. Сонымен қатар, нан бағасын арзандату мақсатында Азық-түлік корпорациясы арқылы 7 айға 14317 тонна астық бөлінді. Облысқа ұн өндіруші кәсіпорнымен 3674,6 тонна ұн босатылып, оның ішінде 3532,7 тоннасы ірі наубайханаларға бөлке нанды тмендетілген бағада сату үшін мақсатты түрде берілген. Қысқасы, бастамалар бастауы жалғасын тапса, қымбатшылық қарқыны аялдап, тапшылықтың табы сезілмесі анық.
Замира АХМЕТ
