Гуманитарлық бағыттағы жандардың ұлтымыз жайында тереңнен сөз қозғап, ел аузында көп айтылғандығынан, жаратылыстану бағытындағы адамдардың еленбей қалып жүргені жасырын емес. Шындығында, математика – әлемдік жаңалықтарды жасаушы ғалымдардың сүйікті пәні, сүйікті ғылымы десек жаңылыспағандығымыз.
«Табиғат — математика тілімен сөйлейді. Бұл тілдің әріптері — дөңгелектер, үшбұрыштар және басқа математикалық фигуралар» — деп, әйгілі итальян математигі айтқандай, қазіргі заманда дамыған мемлекеттер математика саласына ден қойған. Қоршаған ортаны танып, оның ашылмаған құпияларын ашуда математиканың көмегі көп.
Мемлекетіміз де әлемдегі орнын дамытып, ілгері жылжу үшін математика ғылымына қолдау көрсетуде. Жас математиктердің қадамын байқап, оларға шабыт беру мақсатында Қазақстан Ұлттық Ғылым академиясының академигі Асқар Жұмаділдаевтың жүлдесіне арналған халықаралық жас математиктер байқауы Қызылорда қаласында басталды. Конкурстың қазылар алқасының төрағасы Асқар Серқұлұлымен облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев арнайы кездесіп, конкурстың жоғары деңгейде өтуіне тілектестігін білдірді.
Облыс әкіміне іс-шараны өткізуге септігін тигізіп, қолдағаны үшін Асқар Жұмаділдаев алғысын айтты. Туған жер туралы да сөз қозғап, туған мекеніне ыстық ықыласын білдірді. Байқауға еліміздің барлық өңірлерінен қатысушылар тіркелген. Сонымен қатар, Қырғызстан, Өзбекстан, Ресей мемлекеттерінен 1700-ге жуық өтінім келіп түскен. 100 қатысушыны іріктеп алып, бас жүлде сарапқа салынбақ. 2014 жылдан бері дәстүрлі байқау Қызылорда қаласының жас математиктері арасында өткізіліп келеді.
Сыр өңірі білім саласына жауапкершілікпен қарайды. Әсіресе, математика пәніне баса назар аударып, осы бағыттағы шәкірттерге қолдау аймақта артып келеді. Облысымызда 295 білім беру ұйымының 47-сі тереңдетілген жаратылыстану-математика бағытында білім береді. Аталған барлық ұйымдарда 1627 математика пәнінің мұғалімдері жұмыс жасауда. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында ғылымға құштар жастарды қолдау мақсатында, алдағы 3 жылда құны 100 млрд. теңгеден асатын 21 мектеп құрылысы жүргізіледі. 10 мектептің құрылысы биылғы жылдан бастап қызу жасалу үстінде.
Білімділер байқауы 2014-2018 жылдар аралығында Қызылорда қаласының жас математиктері арасында өтікізіліп келсе, 2019 жылы бұл байқау тұңғыш рет халықаралық деңгейде ұйымдастырылды. Биыл облыс әкімі Нұрлыбек Машбекұлының қолдауымен аталмыш байқауға қатысушылар саны артып, сайыстың жоғары деңгейде ұйымдастырылуына ықпал етті. Сыр елі тек қасиетті өнердің ғана емес, білімділердің де ордасы. Біздің өңірде талайды таңдай қақтырған мықтылар шыққан. Солардың ізін жалғастыру үшін біздің жастар білім мен ғылымға бет бұруы керек.
— Білімділер додасында 7 күрделі есеп болады. Берілген есептер тек біздің ғана байқауға арнайы дайындалған. Сондай-ақ, биылғы байқаудың бір ерекшілігі – қатысушыларға өзім ойластырған бір есепті қоятын боламын,- деді Асқар Жұмаділдаев.
— Жаратылыстану бағыты өте күрделі болып келеді. Оның ішінде математика бағытын кез келген білім алушы терең меңгеріп, күрделі есептерді шығара алмайды. Математиканы жақсы меңгеру үшін ұшқыр ойлап, логикалық қабілетті дамыту керек. Сондықтан халықаралық байқауға еліміз бен көршілес мемлекеттерде өз білімімен көзге түскен жастар қатысайын деп отыр,- деді байқауға арнайы келген физика-математика ғылымдарының докторы, Қазақстан математика пәні мұғалімдер қауымдастығының Президенті, Халықаралық Жәутіков олимпиадасының негізін қалаушы Қайрош Мақышов.
Ал, облыстық қоғамдық даму басқармасының басшысы Алмасбек Есмаханов:
— Екінші мәрте ұйымдастырылған халықаралық байқау мектеп оқушыларын математикалық сұрақтарға дайындауға және білім деңгейін арттыруға, жастардың арасындағы өзара достық қарым-қатынасты қалыптастыруға өз септігін тигізеді деп ойлаймын. 2022 жылы аймақ басшысы белсенді жастармен кездесу барысында аталмыш сайысты облыстық деңгейде және халықаралық сипатта өткізу туралы шешім қабылдады. Байқаудың өткізілуіне қолдау білдірген Асқар Жұмаділдаев пен «Қазақстан математика пәні мұғалімдері қауымдастығының» ұжымына алғыс айтамыз, — деді.
Конкурстың ашылу салтанатына облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағанов қатысып, қатысушыларға жылы лебізін білдірді.
— Ел жастары қашан да қайсарлығымен, белсенділігі мен жарқын болашаққа ұмтылуға құштарлығы арқылы артылған сенім үдесінен шығып келеді. Өркениет жолында әлемдік дамудың биік белесіне көтерілу үшін білім мен біліктің орны қашан да ерекше. Сондықтан мемлекеттік жастар саясатын дамыту, жастардың ғылымға деген ынтасын арттыру негізгі бағыттардың бірі. Бүгін өткізіліп отырған Асқар Жұмаділдаев атындағы жас математиктер арасындағы халықаралық байқау осы сөзімінің бір дәлелі,-деді Нұрымбет Аманұлы.
Сәрсенбінің сәтті күнінде Асқар Жұмаділдаев атындағы жас математиктер арасындағы халықаралық байқау өз мәресіне жетті. Қызылорда облысы әкімінің орынбасары Нұрымбет Аманұлы, академик Асқар Жұмаділдаев халықаралық байқаудың салтанатты жабылу кешінде сөз сөйлеп, қатысушыларға тілектерін жеткізіп, алғыс айтты.
Дарындылар додасының жеңімпаздарына арнайы дипломдармен, «Үздік математик» номинациясы берілді. Алматы қаласынан келген Қуаныш Жолдасов І орынды иеленіп, 1 миллион теңгені, алматылық Нұрбек Кунгожин мен қызылордалық Бәймен Сәбит ІІ орынды иеленіп 500 мың теңгені иеленді. Астаналық Ақылбек Исатай мен тараздық Бауыржан Кеңесов ІІІ орыннан көрініп, 300 мың теңге қаржылай сертификатпен марапатталды. Сондай-ақ, белсенділік танытқан 10 қатысушыға Тынышбек Әнуарбек (Өскемен қаласы), Марат Нәжмадинов (Ақтөбе қаласы), Әділет Басар (Тараз қаласы), Аслан Мақұлбек (Тараз қаласы) Гүлжас Күбенқұлова (Батыс Қазақстан облысы), Дастан Жаруллаев (Алматы қаласы), Данияр Кулболдин (Тараз қаласы), Бекасыл Жәлдешқожаев (Қызылорда облысы), Абылай Тыныштықбай (Алматы қаласы), Айтымбет Рахметуллаев (Маңғыстау облысы) 100 мың теңгеден ынталандыру сыйлықтарына ие болды.
Байқауға қатысушылар өткізілген байқаудың жоғары деңгейде болғанын, жыл сайын дәстүрге айналдыру керектігін айтып, ұйымдастырушыларға ризашылықтарын білдірді.
Математикаға жаны құштар, осы саланың мамандарын анықтау арқылы, мемлекетіміздің дамуына үлес қосу – байқаудың негізгі міндеті. Білім саласын дамытып, жаратылыстану бағытын алға жылжытып, бәсекеге қабілетті мамандар даярлау арқылы ел болашағын жарқын ете аламыз. Білім жолында математика ғылымының тигізер көмегі орасан. Сол себепті, жас математиктерге қолдау көрсету оң бастама.
Қ.ӨТЕБАЙ
