Алма Мүтәліпқызы Қыраубаева – белгілі ғалым, филология ғылымдарының докторы, профессор. Ол 1947 жылы 26 мамырда Қызылорда облысына қарасты Бірқазан бекетінде дүниеге келген. Әкесі Мүтәліп Қыраубайұлы ақын, жыршы, палуан болған адам. Анасы Күлжан Сүлейменқызы – Мұстафа Шоқайдың немере қарындасы. Үлкен нағашы атасы — Ысқақ молда, Құмжарған деген жерде мектеп ашып, Мұстафа Шоқайға ұстаздық еткен.
А.Қыраубаева 1970 жылы Қазақ Ұлттық университетінің филология факультетін, 1973 жылы аспирантураны тәмамдаған. Ұстазы Бейсенбай Кенжебаевтың ұсынысымен ҚазҰУ-да қызметке қалады. 1974 жылы ҚазҰУ-да ассистент, 1978 жылы аға оқытушы, 1981 жылы доцент, 1998-2000 жылдары профессор болып қызмет атқарған. Ұстаздығымен қатар 1993 жылы Жандосов ауылында қазақ гуманитарлық мәдениет лицейін ашады. 2000-2001 жылдары Астана қаласындағы Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде оқытушы, профессор және Қазақ ұлттық музыка академиясында қазақ тілі кафедрасының меңгерушісі қызметін атқарған. Отбасында 3 ұл тәрбиелеген ардақты ана 2001 жылы 5 ақпанда, 53 жасында дүниеден өтеді.
А.Қыраубаева ғылыми зерттеулерінің нәтижесінде «Махаббатнама» (1985), «Түркі әдебиеті» (1988), «Жаным садаға» (1995), «Шығыстық қисса дастандар» (1997) атты монографиясы, «Ғасырлар мұрасы» (1998), қазақ мектептеріне арналған «Ежелгі әдебиет» (1996) оқулығы мен жоғарғы оқу орындарына арналған «Ежелгі дәуір әдебиеті» (1991) хрестоматиясының, ғылыми-әдістемелік, публицистикалық мақалалардың, «Сенім» оқу-бағдарламасының авторы. Алма Қыраубаеваның еңбектері төрт салаға бөлінеді: бірінші бағыты – орта ғасыр әдебиетін зерттеу еңбектері, екінші бағыты — түркологиялық зерттеулер, үшінші бағыты — педагогикалық зерттеулер, төртінші бағыты — Жамбыл Жабаев шығармашылығы. Жамбыл Жабаевтың ұмытылған термелерін жинақтап, өз орындауында Қазақ радиосының Алтын қорына жаздырып, «Жамбыл әуендері» жинағын құрастырған. 2008-2012 жылдар аралығында «Ғасырлар мұрасы», «Ежелгі әдебиет», «Шығыстық қисса дастандар», «Жаным садаға», «Мыңжылдық жолаушы» атты бес томдық шығармалар жинағы жарық көрді.
1993 жылы, Алма Қыраубаеваның жетекшілігімен жекеменшік қазақ гуманитарлық мәдениеті лицейі ашылды. Лицей қаражат тапшылығымен 1996 жылы жабылып қалды. Лицейде 50-60 оқушы білім алып, 1,2,6,7,8 сыныптарда он бестен аса мұғалімдер құрамы қызмет атқарған. Аталмыш лицей қазақ ұлттық мектебінің моделінің жүзеге асқан бір көрінісі болды. Автор бүгінге дейінгі Ыбырай Алтынсарин, Мағжан Жұмабаев, Жүсіпбек Аймауытов негізін салып кеткен ұлттық педагогика мен психологияны сол кезеңдегі қазақ баласының болмысына сай тәжірибе жүзіне асырады.
Ғалым, ұлттық мектеп моделін қалыптастыруда өзінің авторлық «Сенім» оқу-бағдарламасын құрастырып шығарды. Бағдарлама бала болмысының өзіндік «менін», тұлға ретінде сезінуін, бойына сенімділік ұялатудың түрлі әдістерінен құрылған. Оқытылған пәндер құрамы, жалпы мектептегі пәндерден өзгеше бағдарламаға негізделген. «Әлем және мен» бағдарламасы бойынша «Тілашар», «Елтану», «Әлемтану», «Әдеп» пәндері, «Ежелгі қазақ мәдениеті» бағдарламасы бойынша «Ежелгі қазақ әдебиеті», «Шығыс мәдениеті», «Еуропа мәдениеті», «Америка мәдениеті», «Грекия мәдениеті», «Сөйлеу мәдениеті», «Әдеп», «Ұл-қыз әдебі» пәндері оқытылған. Оқушылар рейтинг бойынша бағаланып, оқушыларға жүргізілетін сауалнамалар арқылы мұғалімдер бағаланған. Бағдарлама бойынша қолданылатын әдіс-тәсілдер: «Хат жазысу», «Практикалық бейнелеу», «Сазды үзіліс», «Би мәдениеті», «Сурет-жария», «Лездеме тақта», «Даладағы сабақ» т.б. «Сенім» бағдарламасы шәкірттің мүмкіндігінің шексіз екендігіне сендіруден, қазақ баласының бойында қалыптасып қалған жасықтықтан, бұйығылықтан арылтудың жолдарын көрсетуге құрылған. Мектепте қоңырау соғудың орнына домбырамен күй ойнату керектігін алғаш Алма Қыраубаева ұсынған. Қазірде ғалымның бұл ұсынысы қазақ мектептерінде жүзеге асып келеді.
