Бүгінде білім беру жүйесінде жүріп жатқан өзгерістер педагогтардың ғана емес, білім беру ұйымдары басшыларының да үздіксіз кәсіби дамуы қажеттігін айқындап отыр. Жаңартылған білім беру мазмұны аясындағы бағдарламаларды іске асыру үшін мұғалімдерді біліммен, дағдылармен қамтамасыз ету және олардың пікірлерін өзгертуге ықпал ету жеткілікті емес екендігін көпшілік жақсы біледі. Мектепке өзгеріс енгізіп, оны басқаруда инновациялық қадам жасау үшін жаңа мәдениет құру қажеттігі туындады.
Осы орайда мектеп ұжымдарының алдында «XXI ғасырда нені оқыту керек?», «Мұғалімдер оқушыларды XXI ғасырға қалай дайындайды?» және «XXI ғасырда мектебімді табысқа қалай жетелеймін?» деген сұрақтарға бірлесіп жауап іздеу мәселесі тұрғаны айдан анық. Себебі, өткен ғасырдағы жүйе мен тәуелсіз қазақстандық білім беру саласындағы айтулы айырмашылықтар туралы айтатын болсақ, бұл Қазақстанда ғана емес, әлем елдерінде балаларды қалай оқыту керектігі туралы өзекті мәселеге басымдық беру қажеттілігін терең түсінуді көздейді. Ал, «XXI ғасырда табысты болу үшін мектеп оқушысы қандай дағдыларды меңгеруі керек?» деген сұрақтың жауабын еліміздегі білім саласында болып жатқан жаңалықтардан іздегеніміз жөн болар.
Жаһандану заманында өз тілін, салт-дәстүрін жоғалтып алмай, жаңа ғасыр бәсекесіне түсе алатын, «өзгермелі өмірге икемді» бала оқытып, тәрбиелеу – жаңартылған білім беру бағдарламасының негізгі идеясы. Сондықтан жаңартылған білім беру жағдайында мектеп ұжымына, директор көшбасшылығына қойылатын талаптар да күшейген. Мектептегі өзгерістерді басқарып, жетекшілік ету үшін мектеп директорына негізі үш талап қойылады. Алғашқысы өз ұжымында ортақ ұстаным мен құндылықтарды қалыптастыру, келесісі мектеп көшбасшылығы мен оны басқару туралы мықты білім мен түсінік қалыптастыру және тиісті жеке қасиеттердің, әлеуметтік дағдылардың болуы мен адамдармен қарым-қатынас жасау өнерін игеру.
Міне, осы орайда Қызылорда қалалық білім бөліміне қарасты №268 мектеп-лицейінде 2022 жылдың 30 сәуір күні «Тұлғаға бағытталған білім беруде оқу-тәрбие үдерісін жаңаша ұйымдастыру» тақырыбында қалалық семинар өтті. Әрбір оқушының ерекшелігіне, ынтасына, мүмкіндіктеріне орай білім алуын қамтамасыз ететін оқыту жүйесін жасауға ұмтылу семинар міндеті болса, оқу-тәрбие үрдісін оқушылардың жеке басының дербес және дара ерекшеліктерін ескере отырып, олардың танымдық, шығармашылық қабілеттерін арттыру – семинардың басты мақсаты.
Семинарға Қызылорда қалалық білім бөлімінің әдістемелік кабинеті меңгерушісі Ерболат Елдеев, әдіскерлер Нұржан Қуанышбай, Ғалия Ибрагимова және Ақерке Мұратбаева, бөлімге қарасты ауыл мектептерінің директорлары, директор орынбасарлары және тиісті пән мұғалімдері белсенді қатысты.
Семинардың алғашқы бөлімінде №268 мектеп-лицей ұстаздары кіріктірілген сабақтар мен ықшам сабақтар көрсетсе, ІІ бөлімде семинар қонақтары оқу-тәрбие жұмыстарына байланысты атқарылып жатырған жобалар жұмыстарымен танысты.
Р.Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» әңгіме желісіне сәйкес қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Г.Сүлейменова және тарих пәні мұғалімі Г.Өксікбайдың кіріктірілген сабақтары (PLIKERS платформасы) ұсынылса, биология пәні мұғалімі Ж.Шалбаева мен математика пәні мұғалімі Е.Сақтаповтың «Моногибридті және дигибридті будандастыруға генетикалық есептер шығару» (Рефлексия. QRCode Monkey. Onlinetestpad. Padlet платформасы) кіріктірілген сабақтары жоғарғы бағаға ие болды.
Сонымен қатар, ықшам сабақтар шеруінде орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдері П.Темиржанова мен А.Умаровалар «Великие изобретатели» Грамматическая тема: «Прямая и косвенная речь» (PADLET com, WORDWALL платформасы) тақырыбында, ағылшын тілі пәні мұғалімдері Ш.Дүзелхан мен Г.Бақытжанқызы «My amazing travels» (EDPUZZLE, NEARPOD платформасы) және бастауыш сыныптар мұғалімдері А.Асқарова және А.Ошақбаевалар «Санды және әріпті өрнектер» (WORDWALL платформасы), «Umaigra» дидактикалық ойындарын көрсетті. Өткізілген ықшам сабақтардың үйлестірушісі №268 мектеп-лицей ұстазы, НЗМ ДББҰ ПШО Қызылорда филиалының тәуелсіз тренері Л.Баймаханова болды.
Семинардың ІІ бөлімінде «Мектеп парламенті» жобасы бойынша мектеп-лицей тәлімгері Н.Рахманқұлова бастаған мектеп парламенті мүшелері, яғни әр фракция жетекшілері атқарылып жатқан жұмыстарымен таныстырып өтті.
Келесі кезекте «Оқуға құштар мектеп» жобасы аясында қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Ақгүл Қалжанова және мектеп-лицей кітапханашысы Гауһар Амирова іс-шара өткізіп, осы жоба аясында өткізілген сайыстардың жеңімпаздарымен таныстырды. Отбасындағы әже мен немере арасындағы байланысты нығайту, отбасы мүшелерінің арасында бірлесе кітап оқуды әдетке айналдыру мақсатында өткізілген «Әжемнің ертегілері» атты байқауының жеңімпазы атанған әже өз немерелерімен бірге «Ең қымбат байлық» ертегісінен сахналық қойылым жасады. Ертегішіл әжеміз «Мейірбан әже» атанса, ақылды, білімге құштар немерелері «Зерек немере» номинациясын иеленді. Сонымен қатар, мектеп кітапханасының кітап сүйер қауымының арасынан «Ең үздік оқырман отбасы» атанған Төребековтар отбасы іс-шараның қадірлі қонағы бола отырып, оқыған кітаптарын ортаға салып, оқырмандармен бөлісті. Шара соңында мектеп-лицей кітапханашысы Жазира Баймолдаева шара қонақтары мен оқушыларды кітапханада ұйымдастырылған «Бір ел – бір кітап» атты көрмемен таныстырды.
Қалалық сайыстарда жүлдегер атанған мектеп-лицей оқушыларынан құралған «Атилла» дебат клубы «Tiqer paretinq» тақырыбында, яғни «Ата-ана балаға қатаң тәртіп беруі тиіс пе?» тақырыбында үлгілік ойын көрсетіп, қалалық деңгейдегі әділқазы, мектебіміздің тарих пәні мұғалімі, клуб жетекшісі Еділ Үмбетов дебат клубы жұмысының қыр-сырына толық түсінік беріп өтті.
Ал, №268 мектеп-лицей психологы, «Үздік педагог-психолог – 2022» облыстық байқауының жеңімпазы Жадыра Бажеева «Үштік одақ» мектептің ата-анамен жұмысына байланысты қонақтармен психологиялық тренинг өткізді.
Мектеп-лицей жанынан құрылған «Мектеп театры» жобасының «Алтын Орда» жасөспірімдер театрының жетекшісі, өзін-өзі тану пәнінің мұғалімі Әдемі Жәкенованың ұйымдастыруымен Е.Асмустың «Мұғалім» психологиялық драмасы сахналанып, келген қонақтардың құрметі мен қошеметіне ие болды. Мектеп директорының бейінді оқыту ісі жөніндегі орынбасары Ерлан Құлмырзаев басты рөлді өзі сомдап шығып, кәсіби әртістердің жоғары бағасына ие болды.
Театр қойылымына арнайы шақырылған қонақтар, облыстық Н.Бекежанов атындағы драма театры әртістері Серік Төлепов, Ұлболсын Қылышбаева, Залипа Төлепова, Гүлмира Берікбай, Қанат Архабаевтар оқушыларымызға зор ықыласпен батасын берді.
Оқушылардың бос уақытын тиімді пайдалану бағытында жүріп жатқан жұмыстар мектептің спорт залында жалғасты. Бұл бағытта М.Төлебиев қол күресін, Н.Ұзақбаев шахмат, Ө.Құлжанбаев үстел теннисі, К.Сыпабеков, А.Сембай баскетбол, А.Кумирбаев, Н.Тоқшылықов, Ж.Әбсадық футбол, Н.Ахметжан волейбол, С.Сәдуақасова тоғызқұмалақ, Л.Құлжанова бестас, Н.Аяғанов асық ойынын көрсетті.
Сонымен қатар, «Балалар жылы» аясында облыстық мәдениет және спорт басқармасына қарасты Ұлттық және ат спорты түрлері бойынша спорт клубы директоры Қ.Есенгелдиев пен №268 мектеп-лицейі директоры Ж.Сейтжанова меморандумға отырды. Екі мекеме арасында жасалған меморандумның басты мақсаты – оқушыларымызды ат спортына байланысты «Ұлттық жекпе-жек», «Аударыспақ», «Теңге алу», «Жамбы ату» үйірмелеріне тарту.
Мектеп-лицей ұстазы, НЗМ ДББҰ ПШО Қызылорда филиалының тәуелсіз тренері А.Темірханова және Қ.Ахметиялар мектептің акт залында шеберлік сыныбын өткізіп, әріптестердің ой-пікірлерімен бөлісті. Семинар қорытындысымен кері байланыс жасаған Қызылорда қалалық білім бөлімінің мамандары, әріптес ұстаздар оң пікірлерін білдіріп, мектеп ұжымына алғыстарын білдірді.
Қазақтың талантты ақыны Мағжан Жұмабаев «Адам жаңашыл: жаңа үстіне жаңа тілейді, жаңадан жаңаға құмар келеді. Адам әсемшіл: әсемнен әсем, сұлудан сұлу таңдайды» дейді. Бұл құнды ой арқылы жаһандану заманында адамзат ескі сүрлеумен жүре бермей, ілгерілеуге, өзгеруге ұмтылуы қажеттігін айтқан. Себебі, бұл – заман талабы. Мектепте оқушылардың сыни тұрғысынан ойлау дағдыларын қалыптастыруда, олардың әрқайсысының ерекшелігін ескере және ынтымақтастық ортада білім алуын қамтамасыз ете отырып, озық елдердің қатарына енуіміз керек. Яғни жаңартылған білім беру жағдайында заманауи мектеп басшысы жоғары нәтижеге қол жеткізу үшін ынтымақтастық ортада бірлескен жұмыс істейтін табысты көшбасшы болуы керек. Инновациялық басқарудың нәтижесінде ғана біз болашақтың тізгінін ұстайтын функциялық сауатты XXI ғасырдың жаңа буын өкілін тәрбиелей аламыз.
А.ӘДІЛЖАНҰЛЫ
