Парасаттылық – адам бойындағы кісілік қасиет. Парасаттылық ұғымы ақылдылық пен білімпаздық, мәдениеттілік, көрегенділік, зерделілік мағынасында қолданылады. Парасатты адамға адамгершілік, инабаттылық, салиқалылық, мейірімділік, ізгілік, әдептілік, ұстамдылық, талғампаздық қасиеттері тән. Көпті көрген, көп білетін мұндай адам сөйлейтін әр сөзін ойланып, ақыл таразысына салып айтады. Дәстүрлі қазақ қоғамында парасатты адам бойында кездесетін асыл қасиеттердің біріне айналып, адамгершілік пен өнегелілік тұрғысынан жоғары бағаланған.
Осы бағытты ұстанған тарих ғылымдарының кандидаты Айгүл Мұсабаева басқаратын Қызылорда қаласындағы Абылай хан атындағы №140 қазақ орта мектебінде «Әке – бала қорғаны» атты Әкелер күніне арналған лекторий өтті. Облыс әкімі жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссиямен бірлесе ұйымдастырылған шарада аталған комиссия хатшысы, Қаламқас Каримова, Қызылорда облысының қоғамдық даму басқармасының басшысы Алмасбек Есмаханов, облыстық мәслихат депутаты, көп балалы әке Ержан Ескендір қатысып, отбасындағы әкенің орны туралы сөз сөйледі.
Отбасындағы ата, әке, ер азаматтың рөлінің мәнін ұғындыру, әрбір тұлғаны тәрбиелеу туралы ой-пікірлерімен бөлісу, оқушыларға отбасының ұйытқысы, негізгі тірегі ата мен әке екенін дәріптеу, ата, әкеге деген сүйіспеншілікке тәрбиелеуді мақсат тұтқан басқосуға арнайы мектептің ата-аналары, үш буынның әкелері шақырылыпты. Айтар болсақ, «Парасатты отбасы» жобасы аясында «Әлімсақ» журналының бас редакторы, филология ғылымдарының кандидаты Нұрлан Нұрмаханов шебер сыныбын өткізсе, «Ата-ана жұмысындағы бір күн» жобасы аясында Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің институт директоры, химия ғылымдарының кандидаты Нұрлыбек Ахатаев кәсіби-тәжірибелік тұжырымдамасын, ал «Қамқор аға, қамқор әпке» жобасы аясында «Орда» жоғары колледжінің оқытушысы, математика ғылымдарының магистрі Талғат Меңдібай таныстырылым кейсін көпшілікке ұсынды.
Әрбір бала білуі тиіс, отбасы – адамзат бесігін тербеткен ұя болса, баланың бас ұстазы — ата-анасы. Ата-ана балаға отбасылық өмірдің қыры мен сырын, тылсым дүниенің жұмбақтарын танытып, жағымды қасиеттерге баулиды. Бала үшін ата-ананың орны бөлек. «Бала – адамның бауыр еті», «Балалы үй — базар» дейді. Өйткені бала – өмірдің жалғасы, отбасының жеміс берер гүлі. Отбасы мүшелерінің арасында бауырмалдық, қайырымдылық, достық қарым-қатынасты қалыптастыру үрдісі болса, отбасында парасатты тұлға тәрбиеленеді.
Бала өмірді отбасы арқылы тани бастайды, яғни ең маңызды базалық танымды отбасынан алады. Ата-анасы, бауырлары баланың өмірінде үлкен рөл атқарады. Отбасы – баланың эмоционалды, рухани құндылықтарды бойына сіңіретін ортасы. Ата-анасы балаға тәлім-тәрбие береді, жақсы мен жаманды, адамдармен қарым-қатынас жасауды үйретеді. Басқа сөзбен айтқанда, отбасы – үлкен өмірге дайындайтын мектеп. Ал, сапалы білімді қайдан, қандай ортадан алуға болады? Әрине, өзара гармонияда, бақытты ортада өмір сүретін, сол бақытты жасай алатын адамдардан алады. Осындай бірлігі жарасқан отбасынан шыққан адам ғана өзінің отбасын бақытты ете алады, өмірде жолы болатын тұлға ретінде қалыптасады.
Отбасындағы балалар бір дастархан басында жиналып, шұрқырап әңгімелесудің әсері басқа болады. Бірге отырып, ас біткеннен соң әкесі дастархан батасын қайырып, тілек тілеп жатса, ондай отбасында береке болады. Ата-ана баланы жақсылыққа, ешкімнің ала жібін аттамауға, адалдық пен мейірбандылыққа, жанашырлыққа тәрбиелеп қана қоймай, өздері да үлгі бола білу керек.
Кездесу барысында мектептегі жүргізіліп жатқан жобалар жайлы қозғалып, «Ғажайып театр» жобасының қатысушылары аға, әке, ата тәрбиесіне, оның маңызына тоқтала отырып, рақметтерін жеткізсе, «Қауырсын қалам» айдарының мүшелері жырдан шашу арнады. Кездесуді Қаламқас Арыстанқызы қорытындылап, белсенді де ұлағатты әкелерді арнайы алғыс хатпен марапаттады.
Қ.МАТАЙ
