Ызғары бетті қаритын қыс та қаһарына мініп келіп қалды. Сықырлаған аяз босағаны сығалап ендім дегенше қамданy қажет екендігін бұқара біледі. Жапалақтап жаyған қардың жайын былай қойғанда, боранның өзі адамды әбігерге салып, сyықтан дірдектетіп жібереді. Сондықтан тойғаннан емес, тоңғаннан секіретін жұртшылық жылyлық аңсап, үйіне қарай жүгіре жөнеледі. Бірақ, үй де аңызап, дала боп тұрса ше? Мұндайда көпшілік көгілдір отынды көксеп, газдандырy мәселесінің жедел шешімін тапқанын тілейді.
Ызғары бетті қаритын қыс та қаһарына мініп келіп қалды. Сықырлаған аяз босағаны сығалап ендім дегенше қамданy қажет екендігін бұқара біледі. Жапалақтап жаyған қардың жайын былай қойғанда, боранның өзі адамды әбігерге салып, сyықтан дірдектетіп жібереді. Сондықтан тойғаннан емес, тоңғаннан секіретін жұртшылық жылyлық аңсап, үйіне қарай жүгіре жөнеледі. Бірақ, үй де аңызап дала боп тұрса ше? Мұндайда көпшілік көгілдір отынды көксеп, газдандырy мәселесінің жедел шешімін тапқанын тілейді. Осы күнге дейін әбден қаyзалған тақырыптың түйіні тарқамай, тұрғындардың тұнжыраyына себеп болған еді. Аяздан амалдап үйге жеткенде отын бұтап, көмір тасып жүрy де оңай емес. Қолдан қалақты тастамай, күл шығарып, қара күйе болатын машақатты сөз етпегенде көмірдің аспандаған бағасы көңілді тағы түсіріп, балонның жайы да басты қатыратын. Айтылған сөзге сеніп, yәдеге имандай иланған көпшілік табиғи газдың жолына қарап телміргені жасырын емес. Бірінің қолы жетіп апақ-шапақ боп қyанышын қаyқылдасып бөліссе, шалғайдағы елді мекендер газдандырy жұмысының басталар yақытын тағатсыздана тосты. Әлбетте, көгілдір отынның көрсетіп берер бағасы да арзан емес. Әйтеуір, отын мен көмір, балонның құнындай қырyар шығынды құрамайды. Бастысы, әлсін-әлсін от жағып, боранды күні сөніп қалмас па екен деп секемденy болмайды.
Енді Қызылордада алдағы 3 жылда 45 елді-мекенді көгілдір отынмен қамтy жоспарланған. Ақжолтай жаңалықтан хабардар болған жұрт алақайлап, төбесі көкке жетіп жатыр. Қолға алынған іс аяғына дейін жетіп, жоспар ойлағандай жүзеге асса, көгілдір отынға қатысты күңкілдің азаятыны анық. Әйтеyір, соңында құрғақ шөппен аyыз сүртіп қалмасақ болғаны. Ендігі арқадан қағып алдағанға, газдандырy жұмысына қатысты жел сөзге еріп кететін де ешкім жоқ. Бүгінде Қызылорда өңірінде барлық аудан орталықтары толықтай газға қосылған. Қазірдің өзінде аймақта тұрғындардың газ тұтыну деңгейі 68 пайызға жетті.
Өткен жылы Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев газ саласын дамыту жөнінде кеңес өткізіп, биылғы жолдаyында да тілге тиек еткен болатын. Әр өңірді газбен қамтyдың өзекті екенін жеткізді. Бүгінде Президент тапсырмасы аясында межеленген міндеттер өз уақытында орындалып, әр жыл сайын бірнеше елді-мекенге табиғи газ тартылып, тұрғындар көгілдір отынның игілігін көруде. Дегенмен мәселе жетеді.
Биыл елді мекендерді газдандыруға арналған 14 жобаны жүзеге асыруға бюджеттен 8,7 млрд. теңге қаржы бөлінген. 14 жобаның 8-і биыл аяқталса, қалған 6-уы келер жылы жүзеге асырылмақ. Осы жылы Шиелі ауданындағы Алғабас және Ақмая ауылдары, Тереңөзек кентіндегі газдандырылмай қалған көшелерге газ құбыры тартылып, Қазалы ауданындағы Қазалы қаласын газдандыру жұмыстары толық аяқталды. Ал, Жаңақорған ауданындағы Бірлік және Қыраш, Қазалы ауданы Пірімов, Жалаңтөс батыр, Басықара елді мекен тұрғындары да жақын күндері көгілдір отынның қызуын сезініп, көмір жағып, күл шығару мехнатынан арылады.
Сонымен қатар, биылғы жылдың ІІ жарты жылдығынан бастап Қармақшы ауданындағы Төретам кенті мен Ақай ауылы, Арал ауданындағы Сексеуіл кентін газдандыру жұмыстары басталып кетті. Шиелі ауданындағы Тартоғай елді мекенінде автоматты газ тарату станциясын орнату жобалары да қатар жүзеге аспақ. Жобаларды іске асыру нәтижесінде биыл облыстың 19 мыңға жуық тұрғыны табиғи газқа қосылып, көгілдір отынның игілігін көреді. Сондай-ақ, өткен жылы басталған Қызылорда қаласына қарасты Наурыз және Махамбет елді мекендерін газдандыру жобасының құрылыс жұмыстары 2023 жылға өтпелі. Дегенмен бұл жобаны да мердігер өз қаражатымен биыл аяқтауға ниетті. Бәріне уақыт таразы. Жұмыстың нәтижесін уақытысында көретін боламыз. Шала-шарпы жұмысқа қазірде тұрғындар шу шығарады.
Әкімдік келер жылы Энергетика министрлігіне 15 жобаға өтінім ұсынды. Салалық министрліктен қолдау тапса, Сыр еліндегі бірнеше ауылға, қаланың шеткері аймақтарындағы тұрғын үйлерге алау оты жағылады. Мәселен, қала маңындағы Абай мен Досан ауылы, Шиелідегі Бестам, Еңбекші, Жиделіарық, Жаңақорғандағы Жайылма ауылы, Шалқия, Құттықожа, Төменарық және Кейден елді мекеніне газ жеткізу жоспарланған. Облыс орталығына жақын Сырдария ауданына қарасты С.Сейфуллин, Қалжан ахун, Жалағаштағы Ақсу ауылдары да бұл тізімде тұр. Аймақта алдағы 3 жылда тағы 45 елді мекенді көгілдір отынмен қамту жоспарда бар. Нәтижесінде 2025 жылдың соңына қарай газдандырылған елді мекендер саны 70-ке жетеді.
Иә, сүйінші хабарға сүйеніп, арқасын кеңге салып риза болғандар бар. Дегенмен, қаланың іргесінде отырып, газге жете алмай отырмыз деп қамыққандар да табылды. Не де болса, ыстықта шылқып терлемесе де, үйдің барлық бөлмесін қамтитын жылyдың болғаны көңілді де тоқ етеді. Сайып келгенде, сырқаттың бәрі сyықтан басталып, жөтел мен тұмаyдың таралyы тоңып, қалтырағаннан пайда болмай ма?! Ендеше халықтың «көгілдір отын» деп күңіренгені орынды-ақ. Тіпті, бет қаратпайтын даyылдың есік алдынан соққанда тынышынды алып, есеңгірететіні, желдің терезе түбінен yілдеyі салқын сызды жанға сездіреді. Оның үстіне табиғи газ болса, жұрт қолқасына иіс тұрып, түтінге де тұншықпайтын еді. Ашығын айтy керек, табиғи газ енбей тұрып, от жағып күнелткені көпке аян. Сондықтан «Жаңа Қазақстан» деген ұранды жалаy еткен соң жаңашылдықтың желкенін керіп, дағдарыстың емес, дамy деңгейінің жоғарылаyына әрекет еткен жөн.
Замира АХМЕТ
