«Қазақ әйелінің бейнесі қандай болу керек?», «Ұлағатты ұстаз дегеніміз кім?» деген сұрақтардың жауабын іздеген жан Әлима Жақыпқызы Әбдіхалықованы терең таныса жеткілікті.
Құлындай құлдыраңдап М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжіне оқуға түскен жылымызда, жылы жүзбен, ыстық жүрекпен қарсы алған ұстазымыз Әлима апай еді. Ол оқу, спорт, шығармашылық сынды әлемге құмар сан салалы студенттерге мүмкіндіктер есігін айқара ашып қойды. Тіпті, өлең әлеміне алғаш қадам басқан «Баспалдақ» атты алғашқы жыр жинағымды шығарып беріп, әдебиет кеңістігінде еркін тыныстауыма да жол ашты.
Рас, адам баласының жүрегінде қадір тұтып, құрметтейтін екі ұғым болса, соның бірі – ұстаз. «Ұстаз» ұғымы ұлтымыз үшін қашан да қасиетті, қадірлі болған. «Ұстаздан тәрбие алған» немесе «ұстаз алдын көрген» деген сөз құлаққа «Ана тәрбиесін алған» деген сөзбен ұштасып жатады. Ұстаз – әр адамның жүрегіне ерекше жылулық нұрын себетін аяулы тұлға бейнесімен өзектес ұғым.
Әлима апайдың биыл мерейтойы. Әлима Жақыпқызы 1952 жылы 16 мамырда Қызылорда облысы Қазалы ауданында дүниеге келген. Педагогика ғылымдарының кандидаты. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. Қазақстан білім беру ісінің құрметті қызметкері. Қызылорда облысының құрметті азаматы атанған жан.
Облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев та ұлағатты ұстаз Әлима Әбдіқалықованы мерейлі 70 жасқа толуына орай құттықтап, құрмет білдірген еді. Аймақ басшысы білім саласында өзіндік қолтаңбасын қалдырған мерейтой иесіне жүрекжарды тілегін арнап, аймақтың ең жоғары марапаты «Құрмет грамотасын» табыс еткен.
— Құрметті Әлима Жақыпқызы! Сізді Сыр жұртшылығы атынан мерейлі жасыңызбен шын жүректен құттықтаймын! Мәншүк Мәметова атындағы жоғары педагогикалық колледжі өз тарихында қалыптасқан дәстүрлерді дамыта отырып, облыстың және республиканың жалпы білім беретін оқу орындары үшін білікті кадрлар дайындауға бар күш-жігеріңізді жұмсадыңыз. Сіз басшылық еткен уақытта колледжде республика бойынша алғашқылардың бірі болып интернет желісіне қосылған электронды оқу залы, мультимедиялық лингофондық кабинеттер құрылды.
Киелі оқу орны өзіңіздің жетекшілігіңізбен Сыр өңірінің мақтанышы ғана емес, республикаға белгілі білім ордасына айналды. Сіздің өнегелі еңбек жолыңыз жас ұрпаққа қашан да үлгі. Сізге ұзақ ғұмыр, зор денсаулық, отбасыңызға құт-береке, амандық тілейміз,- деді Н.Нәлібаев.
Біз де апайымыздың 70 жасқа толған айтулы белесімен шын жүректен құттықтаймыз. Әлима апай – кемелді келешекке қарышты қадам басқан тәуелсіз еліміздің дамуы жолында аянбай еңбек еткен тұлға. Дүние дидарында жарты ғасырдан аса мәнді де мағыналы ғұмыр кешу адами құндылықтардың жоғары жемісі. Бар саналы ғұмырын ел дамуындағы жетекші саланың бірі – білім саласына еңбек етуге арнады. Қиыны мен қызығы көп саланы дамыту мен жетілдіру ісіне көп жылдар бойы аянбай еңбек етіп келген ұстаз болмысы қашан да көпке үлгі.
Шәкірттерін білім нәрімен сусындатып, тәлім-тәрбие беру, жақсы қасиеттерді бойларына дарытып, адамгершілік рухта бағыт-бағдар көрсетуде елеулі еңбек етті. Жас ұрпақтың қоғамға кірпіш болып қалануына апайымыздың қосқан үлесі шексіз. Ұстаздың М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжінің республика көлеміне танылып, беделді оқу орындарының қатарынан көрінуінде де үлкен қолтаңбасы бар. Білікті педагог, ұлағатты ұстаз және адами болмысы биік жан ретінде Әлима Жақыпқызының тұлғасы шәкірттерге өшпес үлгі болып қала беретіні сөзсіз. Оның байыптылығы мен іскерлігі, кәсіби шеберлігі және жоғары біліктілігіне қоғам куә.
— Саулығыма қуансын туысқандар,
Сана-сезім, сендер де тыныстаңдар!
Бір дем алып алайын әйткенменен,
Дем алдырмас алда ұлы істер бар, -дегендей, барлық жан қуатын елдік істерге арнаған, ҚР Білім беру саласын дамытуға, рухани әлемін жаңғырту, ұлттық құндылықтарды сақтау және оларды насихаттау барысындағы келелі істерде сүбелі қызмет атқарып келе жатқан тал бойында рух пен намыс егіз өрілген қазақ жұртының мақтан тұтар, аяулы қыздарының бірі Әлима Жақыпқызы. Ол – Сыр өңіріндегі маңдай алды оқу ордасы М.Мәметова атындағы педагогикалық колледжді 40 жылға жуық басқарып, ұлт ұйытқысы болар қазақ қыздарының болашағын тереңнен ойлап, зор тәрбие мен тиянақты білім алуына жауапкершілікпен қараған тұғырлы тұлға. Еңбек ардагері, менің ұстазым болған марқұм Әлімхан Әбілдаев ағайдың Әлима апай жайлы бір әңгімесі мық шегедей қағылып, санамда сіңіп қалған еді. Сол сөз есіме қайта түсті. «Әлима небәрі 28 жасында училищеге директор болып келді. Кемпірдің мықтап түйген түйіншегіндей ешкімге де ішін алдырмайтын, сауысқандай сақ болатын. Артық ауыз несие сөз аузынан шықпайтын. Бұған дейін аулада шылым шегіп, коридорда азды-көпті әңгіме айтып қалатын кезіміз барды. Тәртіп біздерден басталды. Дәліздерде әңгіме айту, бір минут та сабаққа кешікпей кіру, шылым шегуді үзілді-кесілді доғару. Иә, сол тәртіпке бағындық. Қайбір істерде соғыс даласындағы бас қолбасшыдай көзсіз ерлік көрсететін. Артында қылау қалмайтын… Сырт көзге қиқарлық көрінетін кейбір қылықтардың ар жағында рухани қайсарлық жатады ғой. Рухы мықты, нағыз қайсар, болашағы бекем жан…». Сонау жылдары Әлімхан ағам айтқан баға барша халықтың атынан берілгендей…
Сәуірдегі ақ жауыннан кейінгі өлі шөптей болып қалған жан сарайымды байыттым. «Сен менің тауып алған олжамсың»,- дейді ұстазым. Менің айтарым: «Сіз менің қайта қауыштырған – жарық жұлдызымсыз» деп жауап қатамын»,- дейді ұлағатты ұстаз Айман Айтбаева өз естелігінде.
Иә, ұстазымыздың шыншылдығы, турашылдығы, әділетшілдігіне келгенде ел риза. Бұра тарту, бұра сөйлеу табиғатына жат. Жанында жүріп, ұлт руханиятындағы көпшілік біле бермейтін қаншама асыл жақұттарды тағынуға болады. Бұл Әлима апайдың танымы терең, тағылымы мол жан екенін көрсетеді. Жетпістің желкенін керген бұл жыл ұстаз биігінің ерекше болмысын биіктетіп қойғандай әсер қалдырады.
— Бүгінгі таңда елімізде ұстаздарға құрмет көрсету, олардың мәртебесін көтеру бұрын болмаған деңгейде жүзеге асып келеді. Жалақыларын арттырып, материалдық жағдай жасаудан бөлек түрлі марапаттар арқылы рухани қолдау да өз дәрежесінде атқарылуда. Биылғы ұстаздар мерекесіндегі оларды құрметке бөлеп, мәртебесін көтерудің жаңаша үлгісі – бүкіл саналы ғұмырын осы қызметке арнап, шәкірттер алғысына, жұртшылық құрметіне бөленіп жүрген он ұстаздың билбордын дайындап, қаламыздың көрнекті жерлеріне орналастыру болды. Осы шараны ұйымдастырудағы қала әкімдігі мен облыстық білім басқармасының жаңаша бастамасы тек құптарлық. Жақсы істер жалғасын таба берсін!
Шынында, жүрекке жылылық ұялатар ерекше көріністер. Бейнелері қала көшелеріне өзгеше сән беріп тұрған тұлғалар ішінде есімі республикаға танымал М.Мәметова атындағы киелі білім ордасын ұзақ жылдар басқарған Әлима Әбдіқалықова да бар. Әлима Жақыпқызы талай жастың тұлғалық болмысын қалыптастырып қана қоймай, әрбірінің өмірден өз орнын табуына зор еңбек сіңірген ұлағатты ұстаз. Тоқсан жылға жуық тарихы бар, батыр қыз есіміндегі білім шаңырағының өсіп-өркендеуінде Әлима Жақыпқызының еңбегі ұшан-теңіз! Сондықтан да бұл құрметке әбден лайық! Осынау айтулы мерейтойыңыз қарсаңында мұқалмас жігер, қайтпас қажыр, еңбегіңізге таусылмас табыс, отбасыңызға ортаймас бақ-ырыс тілейміз! Шын жүректен қуаныштымыз! Мерекеңіз құтты болсын,- деді М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжінің директоры Жақсыгүл Қоханқызы.
«Ұстазы жақсының – ұстанымы жақсы» демеуші ме еді дана халқымыз?! Қаншама жыл шәкірттерімен қатар білім саласының ыстығы мен суығын бірге көріп, қоғамға үлесін тигізген ұстаздарымыздың еңбегінің еш кетпейтіні анық. Бойындағы бар күш-жігерін, жүректегі жан жылуын шәкірттерінің білімі мен тәліміне арнаған ұстаздар қауымының қоғамдық ортада жұлдызы жанып, еңбегі еленер шағы болады. Міне, бүгін де еңбегінің жемісін көріп отырған ұстаздарымыздың бірі – Әлима Әбдіхалықова.
— Сыр өңіріндегі білімнің қара шаңырағы саналатын педагогикалық жоғары колледжінің жүйелі жұмысы мен заман талабына сай жаңаруына, білім бәсекесінде қабілетті болуына Әлима Жақыпқызының еңбегі зор. Ә.Жақыпқызы жасынан-ақ оқу ордасына басшылық қызметке келіп, қырық жылға жуық саналы өмірін, барлық күш-қуатын арнап, оқу орнының сара жолын, өзіндік дәстүрін қалыптастырып, заманауи жаңартуға арнап, өзіндік қолтаңбасын қалдырған ұстаздардың ұстазы. «Ұстаздар ұстаханасы» атанған оқу орнына мамандықтар жаңадан ашылған уақытта, қажетті мамандар таңдап алуында «мықты кадрлармен қамтамасыз ету» мәселесіне орай адам танитын, педагог маман ретінде потенциалын көрегендікпен болжай білу қабілеті ерекшеліктерін көптеген ел ағаларынан естіп те жүрміз.
Алғашқы кезеңде «Бастауыш сынып мұғалімі» мен «Мектепке дейінгі оқытудан» бастаған мамандықтар қоғамның қажеттілігіне орай жаңарып, жасарып, небір жаңа, заман талабына сай мамандықтармен толығып, бүгінгі күні де республикамыздың орта арнаулы оқу орындары арасында көш басында келеді.
Өзімнің ширек ғасырлық педагогикалық еңбек өтілімнің жиырма жылында Әлима Жақыпқызымен бірге жұмыс жасау бұйырыпты. Басты қырлары мен қасиеттерін, негізгі ұстанымдарын санамалап өтер болсақ, басшы ретінде әділдігі, жұмысына деген адалдығын атап айтуға болады. Колледжде Мәншүк есімінің ұлықталуы, ұрпақтар сабақтастығының тығыз байланысы, білім саласы жаңалықтарын алдын ала болжап, саралап қолдана білу, оқу орнының абыройын әрдайым биік ұстау – Әлима Жақыпқызы қалыптастырған өзіндік игі дәстүрлердің бірсыпырасы ғана.
Ә.Жақыпқызының еңбек жолына көз жүгіртіп қарайтын болсақ, бар ғұмырын білім саласына, болашақ ұрпақ дамуына арнағанын көруге болады. Сізді мерейтойыңызбен құттықтай отырып, деніңіздің саулығын, шаңырағыңызға ырыс-береке тілеймін, еңбектің зейнетін көріп, әрдайым шәкірттеріңіздің ыстық ықыласына бөленіп жүре беріңіз,- деді М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжінің оқытушысы Бақытжан Ахунов.
Осындай еселі еңбегі мен өн бойындағы асыл қасиеттерін, білімін болашақ ұрпақтың бақыты мен кәдесіне жаратып, қоғамды өрге өркендетуші жан ретінде Әлима апайға құрметіміз зор!
Абзалдық әліппесін, интеллектуалдық-шығармашылық әлеуетін жас ұрпаққа дарытудан жалықпайтын Әлима апайымыздың тұғыры жоғары болғай.
Шәкірт санасына жаққан шырағыңыз сөнбесін! Еңбегіңізге ілгерілеу, отбасыңызға қуаныш тілеймін! Әмәнда аман жүріңіз, аяулы Әлима Жақыпқызы!
Айдар САЙЛАУОВ
