Құйыны мен қиыны қатар айналдырған, алдыңғы ғасыр басындағы дүрбелең кезең – Қазан төңкерісінен кейін қазақ халқының тағдыры қыл ұшында тұрған мезет еді. Кеңестік одақтың шылауына байланған ұлттың болашағы туралы болжам жасаудың өзі алақұла сәт. Өйткені одан кейін Ұлы Отан соғысына дейінгі бірінен соң бірі келген ұжымдастыру, байларды қудалау, аштық, репрессия сықылды жиырма жылға созылған зұлматты жылдар мен зобалаң уақыт тұтастай ұлтты титықтатып бітірді. Сол ауыр шақтың басы Қазан төңкерісінен басталған болатын. Көпшілік киелі көрген «күн көсем» орнатқан заманда қазақтың басына үйірілген бұлтты сейілтуге бар күш-жігерін жұмсаған, ұлтын сүйген арда туған азаматтар атқа қонды. Солардың бірі – Орталық Азия мен Қазақстан жастар қозғалысын ұйымдастырушылардың біріне айналған ғазиз ғұмырлы Ғани Мұратбаев еді.
Тұғырлы болса да, тағдыр-талайына бар-жоғы 23 жас жазылған Ғанидың жастық жігеріне ол кезде тең келер ешкім болмаған секілді. Қазалыдағы қазіргі №16 мектепті бітіргеннен соң бар уақытын білім алуға жұмсады. 17 жасында Коммунистік жастар ұйымына мүшелікке қабылданғаннан кейінгі өмірі комсомолға қызмет етуге арнады. Жан-жақты, қоғамның тынысын дөп басып сезген жас Ғани өзге қазақ балаларын оқуға тартуда, жетім балаларды интернатқа орналастырып, қанатының астына алуда аянбай еңбек етті.
Қылышынан қан тамған Қызыл империяның дәуірі жүріп тұрған заманда қазақ балаларының сауаттануына ден қойғаны өз алдына енді қазақ халқының орнаған жаңа қоғамға сай көзін ашу үшін 1921 жылы 19 жасында «Жас алаш» газетін ұйымдастырып, алғашқы нөмірін жарыққа шығарды. Иә, Ғани Мұратбаев қазақ халқының маңдайына біткен дара туған тұлға болып қалды. Ол Кеңес дәуірінде туып, сол заман орнатқан комсомолға қызмет ете жүріп, өз халқының бақыты, болашағы үшін бар уақытын сарқа жұмсады. Керек десеңіз, сол кезеңде НКВД ізінен түсіп, сыртынан «халық жауы» деген құжаттар жинағаны кейіннен белгілі болды. Бірақ кеңестік кезең құрсауына іле алмады. Кеңес дәуірі аяғына тұра бастағанда-ақ бойын дендеген аурудан ажал құшты. Мән мен мазмұнға толы қысқа ғұмыр иесі биыл 120-ға толып, жерлестері абыройын жерге түсірмей, атаулы жылды атап өтіп жатыр.
Халықаралық жастар күні мерекесіне орай Қазалыда Шығыс жастарының жалынды жетекшісі Ғани Мұратбаев атындағы республикалық жастар сыйлығын табыстау салтанаты өтті. Әйтеке би кентіндегі орталық алаңда өткен салтанатты шарада аудан әкімі Мұхтар Оразбаев құттықтау сөз сөйледі.
– Биыл «Заманның тұтқасы да, иесі де – жастар» деп ұрандаған Орта Азия және бүкіл Шығыс жастарының жалынды жетекшісі, жерлесіміз Ғани Мұратбаевтың туғанына 120 жыл толып отыр. Артына өшпестей із қалдырған Ғанидың ісі мен өнегесін өскелең ұрпаққа дәріптеу мақсатында республикалық «Ғани Мұратбаев» атындағы жастар сыйлығын табыстауды жыл сайын дәстүрге айналдырудамыз.
Жастар елдің заманауи бет-бейнесін қалыптастырып, жаңа идеяларды ұсынуға және Қазақстанды жаңартудың негізгі қозғаушы күші болуға тиіс. Осы мақсатта бүгін республикамыздағы әр сала бойынша осы сыйлыққа лайықты деп танылған үздіктер мен белсенді жастар келіп отыр,– деді аудан басшысы.
Мұнан соң Мұхтар Әуесұлы мен облыстық қоғамдық даму басқармасы басшысының орынбасары Руслан Қаюпов жүзден жүйрік шыққан жеңімпаздарға «Ғани Мұратбаев» атындағы республикалық жастар сыйлығының дипломын, төсбелгісін және естелік сыйлықтар табыстады. Биыл «Ғани Мұратбаев» атындағы республикалық жастар сыйлығының жеңімпаздарының қатарында қазалылықтармен қатар, Нұр-Сұлтан, Алматы, Қызылорда қаласы және Арал, Қармақшы, Сырдария, Жалағаш аудандарының дарынды жастары бар.
Салтанатты шара өнерпаздардың концерттік бағдарламасына ұласып, әннен шашу шашылды. Сахна төріне көтерілген белгілі эстрада жұлдызы Өмірқұл Айниязов, Елордадағы мемлекеттік академиялық филармониясының жеке солисі Алтынбек Әбілда және тағы басқа талантты әншілер көпшілікке көтеріңкі көңіл-күй сыйлады.
Орталық алаңнан кейін Ғани Мұратбаев атындағы республикалық жастар сыйлығына ие болғандар еркін форматта бас қосып, өзара пікір алмасты. Аудандық оқушылар үйінің ауласында өткен шараға аудан әкімі Мұхтар Оразбаев, облыстық қоғамдық даму басқармасы басшысының орынбасары Руслан Қаюпов, аудан әкімінің орынбасары Дәурен Тілеумбетов, аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы Қайрат Әбубәкірұлы, облыстық жастар ресурстық орталығының басшысы Мақсат Дауылбай қатысты.
Биыл төртінші рет ұйымдастырылған байқауға 40-тан астам үміткер қатысып, солардың ішінде 17 жүйрік лайықты деп танылған. Марапатқа ие болған жастарға 120 мың теңгенің сертификаты тапсырылды.
Тек қазақ халқы емес, өзге ұлттардың санасында қажырлылығымен, қайраткерлігімен қалған қайсар ұлдың рухына тағзым етіп, құрмет көрсету үлгісін танытып, республика көлемінде Ғани Мұратбаевтың 120 жылдығын атап өтуді биыл Қазалы ауданының қолға алғаны қуантады. Өз ұлының есімін ұлықтауда мектеп оқушысынан бастап қазыналы қариясына дейін қалыс қалмаған қазалылықтардың бұл игілікті ісі олардың өткеніне, тарихына деген құрметі деп түсінуіміз керек.
Айдар Әділжанұлы
