Өнер – адамның бойына туа бітетін дарындылықтың негізі. Өнерлі адамның қоғамда сыйлы болып жүруінің, түрлі ортаның қуанышы мен қызығының басты бейнесі екендігі белгілі. Қай заманда болмасын, өнердің жоғары бағаланатыны, өнерлі тұлғаларға қошемет көрсетілетіні өнерге деген құрметтің белгісі. Бірі әннің құдіретін, бірі бидің шеберлігін көрсететін өнерлі адамдар халықтың ыстық ықыласына бөленіп, мемлекет тарапынан түрлі мадақтамалар алуы бойындағы өнерлеріне деген алғыстың қайтарымы іспеттес.
Жер шарында қаншама мемлекет, қаншама халық барын ескерсек, арасынан дарынды адамдардың болатыны заңды құбылыс. Қазақ халқы да өнерден құр алақан болған емес. Қазақ халқының тарихына зер салсаңыз, бойында қазақ қаны тасып жатқан тұлғалардың өнермен өмір сүргенін көресіз. Оған дәлел жаны жырмен сусындаған қазақ баласының әу демейтіні жоқ. Қазақ баласына қолқа салынар болса, бойында ұлттық гені көрініс тауып, ата-бабаларының жолымен әндете жөнеледі. «Нағыз қазақ қазақ емес, нағыз қазақ домбыра» деп бекер айтылмаса керек. Жанға дауа, көңілге ем сыйлайтын домбыраның үні қазақ баласының құлағынан жалғаннан кетпейінше жоғалмайды. Домбырадан туған түрлі әуеннің қазақ баласының делебесін қоздырып, өзінің кім екендігін еске салардай көрініс беруі – домбыраның құдіреті. Күйдің көңілге бекініп, қанды тулатып, намысты оятатыны да осы аспаптың себебінен. Қазіргі таңда да қазақ халқының қастерлеп ұстайтын бұл аспапты меңгергендердің саны артпаса кеміп жатқан жоқ.
Сырдың елі – жырдың елі. Қазақ даласында өнерге үлкен құрметпен қарайтын өңір Қызылорда өңірі. Бізге дейін де, бізден кейін Сыр даласы шайырларды өмірге әкелетіні күмән жоқ. Осы орайда «Орамды ойдың Омары» атты облыстық жас жыршылар байқауы өтті. Қысқа ғұмырында жиырма шақты дастан мен мысалды, екі жүзден астам өсиет, жұмбақ өлең, лирикалық толғау, жыр-терме жазып қалдырған Сыр шайыры Омар Шораяқұлының туғанына 145 жыл толуына байланысты, амал мерекесі қарсаңында Қызылорда қаласының және облыс аудандарының жас термешілері жыр додасына қатысты. Ақынның жазып қалдырған мұраларын насихаттаған бұл байқау Қызылорда қаласы әкімдігінің қолдауымен, қалалық мәдениет және спорт бөлімі мен облыстық халық шығармашылығын дамыту және мәдени-продюсерлік орталығының бірлескен ұйымдастыруымен өткізілді.
Қызылорда қаласы әкімінің орынбасары Жанмұрат Сейілов жиналған жұртты Амал мерекесімен құттықтап, жас жыршыларға өз тілегін айтып, сәттілік тіледі.
— Кез келген ұлттың өзіндік кескін-келбеті мен болмыс-бітімін айқындайтын ұғымды оның өзіне тән ұлттық мәдениеті десек, өнер сол мәдениеттің ең маңызды құрамдас бөлігі саналады. Сондықтан өнердің қай түрі болмасын, ата-бабамыздан қалған асыл мұрамыз, таусылмас қазынамыз. Соның ішінде «Сыр елі – жыр елі» деп айдар таққан осы топырақтан түлеген ұрпақтың қанға сіңген жыраулық өнерден алшағы жоқ екені даусыз. Өздеріңізге белгілі, Сыр елінде өзіндік тарихы қалыптасқан үш жыршылық мектеп бар. Осы ретте, жүз жырау жүзіктеген Қармақшы өңірінен шыққан Омар Шораяқұлының бай мұрасын насихаттау арқылы жас ұрпақ жадында жаңғыртуды мұрат еткен бұл байқаудың берері мол деп білемін,– деді қала әкімінің орынбасары Жанмұрат Жақсымұратұлы.
Сонымен қатар Мәдениет саласының үздігі, Қармақшы ауданының құрметті азаматы, шайырдың ұрпағы, танымал ақын Серік Ыдырысов жас жыршыларға батасын беріп, тілек білдірді. Облыстық байқауға танымал жырау, ҚР Мәдениет қайраткері Руслан Ахметов, белгілі жырау, облыстық халық шығармашылығын дамыту және мәдени-продюсерлік орталығының сектор меңгерушісі Майра Сәрсенбаева және танымал жырау Марат Сүгірбай қатысып, Омар шайырдың термелері, дастандарынан үзінді орындалған байқауға төрелік етті.
Жас жыршылар байқауының қорытындысында қызылордалық Аңсаған Ділдәбекқызы және Рысбек Жанұзақ, Досымжан Құрманғалиев, қармақшылық Арай Оңғарқызы арнайы жүлдемен марапатталды. Жалағаш ауданының жас жыршысы Дәулетбек Бақытбек, қармақшылық Айдана Амантай, қызылордалық Қарақат Әбдікерім 3-орынды еншіледі. Аралдық Инабат Толғанбекова және қармақшылық Талант Балтабай 2-орынды өзара бөлісті. Қармақшылық Мәди Елдес пен қызылордалық Аяулым Абдумажит 1-орынмен марапатталды. «Жыршы бала-2023» номинациясы және байқаудың бас жүлдесі қызылордалық жас жыршы Нөсер Айдосұлына бұйырды.
Сыр өңірі перзенттерінің жанына жақын жыр байқауының нәтижесі осылай болды. Ұлттық өнерімізді бойына сіңірген жас жыршылар қазақ даласында шайырлар қалдырған даңғыл жолдың иесіз емес екендігін көрсетті. Болмысынан бас тартып, батыс мәдениетпен сусындап жүрген кей жастарға жас жыршылардың өнері сабақ болса дейміз. Қазақ халқының көңіліне медет сыйлайтын домбыраның үні ұрпақтан ұрпаққа жетіп, дәстүрлі орындаушылардың саны артып, халыққа өнерін көрсете берсе, нұр үстіне нұр болар еді. Қазақылықтың қайнар көзі Қызылордада ұлт үшін туып, ата-бабамыз салған сара жолмен жүретін перзенттер көп болсын деп тілек білдірдік. Халқымыздың ұлттық өнерін танытатын жастар барда, қазақ өнері ешқашан жоғалмайды.
Қазақбай ӘНДЕШҰЛЫ
