Ұлағатты ұлттың өміршең өмір айнасы, ғасырлар бойы үзілмей келе жатқан халықтың рухани келбеті, мейірімі мен парасат-пайымы бір ғана мәдениет деген сөзге сыйып жатыр. Иә, мәдениет – елдің ең басты рухани байлығы, асыл мұрасы. Өркениетті ұлт, ең алдымен, тарихымен, өнерімен, әлемдік мәдениеттің алтын қорына қосқан үлесімен танылып, бағаланады. Бұл тұрғыдан келгенде біздің көсіле сөйлеуімізге болады. Арғы ата-бабаларымыздан қалған асыл мұралар, Қазақ хандығының іргесі қаланғаннан бергі жиналған жауһар дүниелер әлем алдында абыройымызды биіктетіп келеді.
Соларды насихаттап, көкке көтеріп жүрген мәдениет саласы қызметкерлерінің еңбегі орасан. Әрине, өнерді құрметтеп, мәдениетті өркендету – баршамыздың ортақ мақсатымыз. Десе де, мұражайлар мен кітапханалардың, театрлар мен концерттік ұйымдардың, халық шығармашылығы және мәдениет үйлерінің, қалалық және ауылдық клубтардың қызметкерлерінің, сондай-ақ ақындар мен жазушылардың рөлі ерекше. Олар қоғамымыздағы руханиятты дамытуға, игілікті, адамгершілікті, қайырымдылық пен өзара түсіністікті өрістетуге жол ашып, үздік мәдени дәстүрлерді сақтауға һәм молайтуға ерекше мән беріп келеді. Себебі соңғы бір апта ішінде бірнеше дүркін шаралар өтіп, халықтың рухани әлемі бір тыныстап қалды. Бүгін біз солардың бірнешеуіне шолу жасап өткенді жөн көріп отырмыз.
Өнердің қосын жеккен қос ғұмыр
Қазақстанның еңбек сіңірген артисі, «Құрмет» орденінің иегері Қызылорда қаласының құрметті азаматы Бақытбек Алпысбайұлы мен өмірлік жары Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Кәмила Әбжанованың киелі сахна төрінде өнер көрсетіп, жұлдыздай жарқырап жанғанына – 55 жыл толуына арналған «Театр – өмір, байрақ, бақытым» атты шығармашылық кеші болып өтті. Кеште облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Аманұлы құттықтау сөз сөйлеп, мерекелік сый-сияпат жасады.
Мерекелік кештің жұлдызды қонағы ұлт руханиятының абызы, Қазақстанның Еңбек Ері, КСРО және Қазақстанның халық әртісі, мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, Қазақстан Театрлар ассоцациясының президенті және М.Әуезов атындағы Қазақ Ұлттық драма театрының көркемдік жетекшісі Асанәлі Әшімұлы мерейтой иелерінің қазақ театры тарихындағы өзіндік орны мен қолтаңбасына айрықша тоқталды. Мерейтойға арнайы келген Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, жазушы, драматург Жолтай Әлмашұлы және Тахауи Ахтанов атындағы Ақтөбе облыстық қазақ драма театрының актері, Мәдениет қайраткері Мағзұм Бақытжанов, Маңғыстаудан келген Мәдениет қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері Нұрнияз Мұханұлы, Шымкент қалалық Жұмат Шанин атындағы қазақ академиялық драма театрының көркемдік жетекшісі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Бекболат Құрманғожаев және театр директорының орынбасары Тимур Ахметов, Қызылорда қалалық жастар театрының көркемдік жетекшісі, Мәдениет қайраткері Оңталап Нұрмаханов сахна төріне шығып, өз игі тілектерін білдірді.
Мерейтойлық кеш барысында Бақытбек Алпысбаев пен оның өмірлік жары Кәмила Абжанова сомдаған рөлдерді, олар қойған спектакльдердің кейіпкерін кескіндеген әріптестері құттықтап, әннен шашу шашып, мерекелік тартуын ұсынды.
Өмір мен өнер айдынында жұптары жазылмай театр тұғырынан түспей көрініп келе жатқан қос тарланға әріптестері тілектестік білдірді.
Асанәлі Әшімов Сыр еліне сапары барысында Жастар театрымен де кездесті. Кездесуге ҚР мәдениет қайраткері Оңталап Нұрмаханов бастаған театр әртітері қатысты. Асанәлі Әшімов өзінің өмірлік тәжірибесімен бөлісіп, әртістерге ұмытылмас әсер қалдырды. Кездесу соңында батасын беріп, сәттілік тіледі.
«Сыр бұлбұлдарының» бағбаны
Аймақтағы балалар мен жастар шығармашылығын насихаттау, классикалық шығармалар мен эстрадалық ән салу жанрында өнерпаздардың орындаушылық шеберліктерін арттыру мақсатында тұңғыш рет Сыр елінің киелі сахнасында әнші-ұстаз, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Қаракөз Ақдәулетова атындағы «Сыр бұлбұлдары» атты облыстық әншілер конкурсы бастау алған болатын.
Конкурсты басқарма басшысы Руслан Рүстемұлы ашып, бұлбұл әнші Бибігүл Төлегеновадан дәріс алып, ұстазына ұқсап, өзі де қазақ ән өнерінің көгінде шарықтаған, талғампаз елдің есінде сахнадағы саф даусымен қазақ және шетел композиторларының классикалық әндері мен романстарын ешкімге ұқсамайтын мәнермен ерекше орындайтын дауыс иесі Қаракөз Ақдәулетованың өнер жолындағы жарқын сәттеріне тоқталып, конкурсқа қатысушыларға сәттілік тіледі.
Шығармашылық өмірінде талай таланттың танылуына жол ашып, осы жолда бар күш-жігерін, талантын аямай жұмсап, өзі өмірден өтсе де, халқының ұлттық өнері мен мәдениетін әлемге танытқан шәкірттері Сыр мәдениетінің дамуына, руханият қоржының толысуына аянбай қызмет жасап келе жатыр. Осы орайда музыкалық мәдениетке, еліміздегі вокалдық өнерге зор үлес қосқан ұстаздың есімін ұлықтау, шығармашылық жолын жас ұрпаққа насихаттау мақсатында облыстық халық шығармашылығын дамыту және мәдени продюсерлік орталығының жанынан ашылған балалар студиясына 2021 жылы Қаракөз Ақдәулетованың есімі берілген болатын.
Құлақтан кіріп, бойды алған қазақ ән өнері тұрғанда Сыр бұлбұлы Қаракөз Ақдәулетованың аты ешқашан ұмытылмақ емес.
Ән додаға түсіп, дауысы құлақ құрышын қандырған әншілер де мерейтой барысында анықталды. Ақдәулетова атындағы «Сыр бұлбұлдары» облыстық әншілер конкурсына қатысып, өнер көркені үшін арнайы дипломмен және жүлделі ІІІ орынмен Базарбай Мақсат, Малкайдар Нұртілек, Рахымжан Бақытовтар марапатталды. Жүлделі екінші дәрежелі дипломмен Сұлтанханым Қалдасбай және Ақнұр Темірова өзара бөлісті.
Кеште жүлделі бірінші орын Саят Сарманбекке, бас жүлде Айсұлу Рахатoваға бұйырды. Ал, эстрадалық ән салу жанры бойынша арнайы жүлдені Лейла Тулешқызы мен Малика Ажибаева еншіледі.
Академиялық ән салу жанры бойынша ІІІ орынды Зарина Камала мен Аягөз Райбекова, ІІ орынды Әбдіхан Әлібек, Баянсұлу Сағындықова, І орынды Әбуов Дінмұхаммед, Ақбота Әбентаева иеленсе, бас жүлдеге Ақжүніс Абибулла және Бақдәулет Исабеков қол жеткізді.
Сыр елінің музыка өнеріне өлшеусіз үлес қосқан бірегей талант иесі Қаракөз Ақдәулетова шығармашылығы мен оның ұстаздық жолы қашанда құрметке лайық. Бұл байқаудың қатысушылары осынау құрметті ұстаз рухына арнады.
Терме – тәрбие тұмасы
А.Тоқмағамбетов атындағы қалалық мәдениет үйінде Сыр сүлейлерінің мінәжат жырларын жаңғырту мақсатында «Айтыс» ақындары, жыршы-термешілердің халықаралық одағы, Қызылорда облыстық филиалы, ҚМДБ Қызылорда облысы бойынша өкілдігі, қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі бірлесе ұйымдастыруымен «Терме – тәрбие тұмасы» атты аймақтық жас жыршы-термешілердің байқауы өтті.
Бұл байқау дәстүрлі қалпын сақтап, биыл екінші мәрте өткізіліп отыр. Сыр сүлейлерінің, қазақ ақындарының бай мұрасы, өзгеше жанр саналатын мінәжат жырлар жаңғырды. Базар жырау Оңдасұлының 180 жылдығы, Тұрмағамбет Ізтілеуұлының 140 жылдық мерейтойлары аясында ақындардың шығармалары орындалды.
Байқау нәтижесі бойынша бас жүлде Жәнібек Жақсанға, І орын Қуаныш Алғазиевке, ІІ орын Өмірзақ Жанболатқа, ІІІ орындар Мұхамедәлі Бекпейісовке, Нұрай Өркенбекқызы, Руслан Өтегеновтерге бұйырды.
Бағы жанған балалар
Қызылордада мыңдаған бүлдіршіннің жүрегінде өнер отын тұтатып, талантының шыңдалуына жол ашып, дарынды балалардың, ұйымшыл балабақшалардың көгілдір экраннан насихатталуын мұрат еткен дәстүрлі «Бал бала» байқауы өткізілді.
Биыл дәстүрлі телевизиялық байқаудың көрермен көңіліне жол тартқанына – 15 жыл. Байқаудың жоба авторы «ҚР Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісінің иегері Ләйла Насимханованың ұйымдастыруымен дәстүрлі түрде өткізіліп келеді. Жыл сайын өнер сайысы аясында талай талантты бүлдіршіндердің шамшырағы жанып, өнер әлеміне қадам басуына негіз болып келеді.
Осы орайда биыл өнер сайысы облыстық деңгейде ұйымдастырылып, 27 балабақшадан 400-ден астам бүлдіршін өнер көрсетті. Дәстүрлі байқау нәтижесімен «Сыр шуағы» балабақшасы топ жарды. Қаладағы «Ер Тарғын» және «Алпамыс» бөбекжайлары бірінші орынды өзара бөлісті. Ал облыс аумағындағы 5 балабақша екінші орынға ие болса, 6 балабақшаның өнерлі өрендері 3-орынды қанағат тұтты.
Айдар САЙЛАУОВ
