Рамазан –тура жолға үндейтін Құран түскен құтты ай. Сол қасиетті Құранда иман келтірген құлдарына ораза ұстауды Алла Тағала былайша бұйырады: «Әй, мүміндер! Сендерге бұрынғыларға парыз қылғандай ораза парыз қылынды… Рамазан айы сондай бір ай, ол айда адам баласына тура жол және (ақ пен қараны) айыратын дәлел түрінде Құран түсірілді. Сендерден кім Рамазан айында болса, ораза ұстасын…» («Бақара» сүресі, 183,185-аяттар). Демек, рамазан айы келгенде ораза ұстау – бес парыздың бірі.
Айлардың сұлтаны атанған рамазан күллі мұсылман қауымы үшін орны ерекше. Биыл 23 наурыздан басталады. Бұл айдағы ұстайтын оразамыз адам баласының тәнін, жан-дүниесін тәрбиелейді. Ізгі амалдар, сауапты істер артатын берекелі ай. Қасиетті рамазан айында жасалған әрбір жақсы амалдар елеусіз қалмай, сауабы еселеніп жазылады. Ол үшін ең алдымен ниетіміз түзу болу керек. Ардақты Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде-кім Рамазан айында шынайы сеніммен, сауапты бір Алладан ғана күтіп, ораза ұстаса, бұрын-соңды жасаған күнәлары түгелдей кешіріледі», — деп айтқан.
Ораза сөзінің мағынасы тыйылу дегенді білдіреді. Ораза кезінде адам ішіп-жеуден ғана емес, сонымен қатар күллі жамандықтардан, жат әдеттерден, күнә істерден өзін тыя білу керек. Ақыл-есі дұрыс және балиғат жасқа толған әрбір мұсылман кісіге Рамазан оразасын ұстау парызы болып табылады.
Ораза ұстаған адам сауабын жойып алмау үшін ұнамсыз амалдардан өзін тыйып, жақсы мінез-құлықты бойына жинайды. Мәселен, кешірімді болу, сабыр сақтау, кісіге ашуланбау сынды ең керек қасиеттерді бір бойына топтай түседі.
Рамазан айы кезінде адамның мейірімі оянып, бауырларына, ағайынға, жоқ-жітіктерге жанашырлығы артады. Қолындағысын бөлісіп, қайырымдылық жасайды. Сондықтан рамазан – қайырымды жандар үшін нағыз мүмкіндіктер маусымы. Оразада жасалған әрбір қайырлы іс – үлкен сауапқа айналады. Бірде Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбарымыздан бір кісі: «Уа, Алланың Елшісі, ең жақсы адам кім?» – деп сұрағанда, ол кісі: «Ең жақсы адам – қоғамға, елге пайдасы тиген жан», – деп жауап берген екен.
Ислам ғұламалары: «Рамазан әрбір мұсылманның бір айлық тәрбие мектебі» деп баға берген. Қасиетті рамазан айын тәрбие айы деуіміз де бекер емес. Рамазан айындағы жақсы істеріміз жыл оны екі айжалғасуы қажет. Алла Елшісі (с.ғ.с.) былай деген: «Шама-шарқыңызға қарай сауап амал жасаңдар. Өйткені сендер жақсылық жасауда жалықпайынша, Алла да сендерге сауап жазудан жалықпайды. Алланың құзырында қабыл болатын амал – аз да болса игі істің тұрақты жалғасып тұрғаны». Бұл айдағы сауапты амалдарымыз мұсылманның әдеттегі серігіне айналса, игі іс осы.
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір хадисінде: «Кімде-кім аузы берік болса, жаман сөз сөйлемесін. Дауыс көтеріп, айқай шығармасын. Біреу оған тіл тигізсе немесе онымен керіскісі келсе оған: «Мен оразамын» десін»,- деп айтқан. Рамазан айында ораза ұстаумен қатар нәпіл құлшылықтарға, сауапты істерге де көбірек көңіл бөлу қажет. Мәселен, аузы берік жандарға ауызашар беру және жоқ-жітіктер мен кедейлерге қол ұшын беру сауап амал болып табылады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) былай дейді: «Аузы берік жанды ауызашарга шақырып тамақ берген — ораза ұстаган адамның алатынындай сауап алады. Аузы берік адамның сауабынан да еш нәрсе кемімейді».
Рамазан айы қадір түнімен де ерекше. Қадір түнi – мың айдан қайырлы, артықшылығы мол, қасиетi басым түн. Қадір түні Алла Тағалаға құлшылық етiп, тiлек тiлеуден жалықпауы тиiс. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде кім Қадір түнінің артықшылығына сеніп, сауабын Алладан күтіп, ғибадат, құлшылықпен өткізсе, өткен-кеткен күнәлары кешіріледі», — дейді.
Ораза ұстаушының дұғалары қабыл болады. Бұл айда көбірек дұға-тілектер жасаған дұрыс. Ардақты Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Шындығында ораза ұстаушының ауызашарда қылған дұғасы қайтарылмайды», — деп айтқан. Алла Елшісі (с.ғ.с.) тағы бір хадисінде былай дейді: «Адам баласының әрбір іс-амалы оннан жеті жүз есеге дейін көбейтіледі. Алла былай дейді: «Тек оразаның жөні бөлек. Оның сауабын Өзім беремін. Өйткені ол Мен үшін қызықтардан, ішіп-жемнен бас тартқан».
Дінімізде бұйырылған әрбір ғибадаттың сан қырлы пайдасы болады. Сол секілді жылына келетін Рамазан оразасы да өзіндік пайдаларын береді. Ең алдымен ораза ұстаған адам Алла алдындағы міндетін өтей отырып, шексіз разылығына бөленеді. Ораза нәпсімен күресе білудің де таптырмас құралы. Ораза ұстаушы бiр ай бойы iшiп-жеуден ғана емес, жаман сөздерден тілін тыйып, өзіне әрдайым бақылау жасайды. Ораза біткеннен кейін де жақсы істер сақталса, оразаның жемісі мен сауабы осы болмақ.
Қайырбек ОТЫЗБАЕВ,
облыстық «Ақмешіт Сырдария» орталық мешітінің наиб имамы
