Жаз мезгілі жақындағанда өзін жайсыз сезінетіндер көп. Себебі, мазаны алатын маусымдық аллергия денені дендеген уақытта дегбірі қашатындар жетерлік. Бұл тек ересектердің ғана емес, балалар арасында да кең таралып келеді. Көпті толғандыратыны да, абыржытатыны да осы. Әлбетте, өмірінің мәні болған баласының көктем келісімен түшкіріп, жаз жақындай бергенде алғашқы белгілерінің асқынғанын кім қалайды дейсіз? Сондықтан ересектер екпіндеген аллергияның емдеу жолын қарастыруға тырысып, баланы дәрігер қабылдауына жазады. Аурудың кез келгені ағзаға кері әсер етіп, әлсіреуге әкелетіні белгілі. Әсіресе, аллергиясы бар бала табиғат аясынан тыс жерде жүруіне тура келеді. Айтпасақ та мұның себеп-салдары көпке түсінікті шығар. Біраз бала шаң-тозаңнан немесе өсімдіктің қандай да бір түрлерінен тітіркенуі ықтимал. Міне, соның әсерінен бұл аллергияға ұласып жатады.
Негізінен аллергияның пайда болып, асқынуына көп факторлардың қатысы бар. Мәселен, көліктерден шығатын зиянды газдардың өзі ауаның ластануына жол ашып, таралған шаң-тозаң тынысты тарылтып, дұрыс дем алуға кедергі келтіреді. Маусымдық аллергия бүлдіршіндерді де айналып өтпейді. Қазіргі таңда бір-екі жас аралығындағы балалар арасында орын алып, мазасыздандыруда. Бұл уақытта мұрын бітеліп, көздің қышуы мен құрғақ жөтел үдей түсіп, демнің жетіспеуі секілді ауру белгілері әбігерге салады. Әсіресе, бүлдіршіндер де көзінің асты қызарып немесе көгеру жағдайлары жиі орын алатын көрінеді. Сондай-ақ, балалар тобы көзін жиі қаситындықтан ісіп кету қаупі де жоқ емес. Көбіне аллергия шөпке, ағаштарға және жәндіктердің уына, азық-түлік өнімдері мен химиялық заттарға реакция беруінен туындайды екен. Сондықтан балалардың денсаулығына сақ болған жөн. Қауіпсіздігін басты орынға қойып, тітіркенудің алдын алғаны артықтық етпес. Өңірімізде де маусымдық аллергиядан мазасыз күйге түскен балалар күніге дәрігер қабылдауында. «Балаларда жиі кездесіп жатқан аллергиялық аурулар: ерте жастағы балаларда – атопиялық дерматит, бір жастан жоғары жастағы балаларда – бронх демікпесі. Көктем, жаз айларында өсімдіктердің тозаңданатын түрлері көп болғандықтан, солардың тозаңдарына маусымдық аллергиялық ринит жиі көрініс беруде. Түрлі аллергиялық аурулар түрлерімен күніне оннан аса бала дәрігерге қаралады»,- дейді көп бейінді облыстық балалар ауруханасының педиатр, балалар аллергологы Ақмарал Бақбергенова.
Қапырық ыстықта ересектердің өзі қапылып, қысылып немесе басы айналып құлауға шақ жүр. Әлсін-әлсін суға түсіп, желпуішін тастамай желпініп, қолшатырмен күннен қорғанып жүргенде әлгіндей мазасыздық балаларға оңай соқпасы хақ. Балалардың беймаза болатынын алға тартсақ, мұндай кезеңде шыдамды болуын сұрай алмайтын секілді. Өйткені, қайта-қайта қызарған көзге қол жүгірткеннен ісініп, вирусты инфекция түсіп асқынып кетуі әбден мүмкін. Сондықтан міндетті түрде ақ халаттылардың кеңесіне құлақ түріп, көмегіне жүгіну керек. Қарап отырсақ, аллергияның белгілері тұмау ауруымен бірдей-ақ. Тыныс алу жүйесі қызметінің баяулауы, мұрынның бітелуі, құрғақ жөтел сынды белгілерден кейін «тұмау» екен деп қателесіп, мән бермей немесе сол бойынша ем қабылдау аллергияның асқынып кетуіне үлкен себеп. Осы орайда, сақтық шараларын сақтап, бала денсаулығын жіті бақылауда ұстаған дұрыс. А.Жұпарбайқызының айтуынша, алдын алу шаралары аллергиялық ауруларды шақыратын аллергенге байланысты. Аллергенді адам ағзасына түсуіне тосқауыл қою арқылы мүмкін болады. Соған байланысты аллергенділігі жоғары тағамдық өнімдерді анықтап, соларды шектеу. Қазіргі кезде маусымдық негізінде жиі кездесіп жатқан аллергиялық ринит т.б. қолданылатын негізгі ем түрлеріне аллергенспецификалық иммуннотерапия жатады. Сала мамандары емделу жолы – ең бірінші қарсы аллергенмен қатынасты бірден тоқтату керектігін айқындап отыр. Негізінен аллергияның емі жоқ деген жаңсақ пікірге бас ұрмау қажет. Себебі, ағзаға қажет деген препараттарды дәрігер тағайындауымен қолданып, маңызды емдер жүргізілсе айығып кетуі анық.
Аллергияның жас талғамайтынын жақсы білдік. Демек, бір жастағы баланың өзі бөртпемен алысатынын аңғардық. Кішкентайлар ем алуда сәл кешіксе соңы демікпеге жалғасатынын түсіндік. Қазіргі таңда сәби де аллергиямен алысып, дене қышуымен күресіп жатыр. Сондықтан барынша маусымдық кезеңде жәндіктерден жырақта, шаң-тозаңға жолатпай, өсімдік тозаңдануынан сақтаған ләзім. Көктем келісімен саялы саябақтарда пикник ұйымдастыру жиі болды. Оған әлеуметтік желілерде жарыса жарияланған бейнежазбадан байқадық. Әлбетте, тұмса табиғаттың тигізер пайдасы һәм септігі көп екендігі сөзсіз. Дегенмен екінші жағын да қарастырған абзал. Шөпте де жасырынатын жәндіктер шаққан жағдайда дене бөртіп, қызарып кетеді. Сол себепті, тынығудың да ретін, демалыстың да дұрыс болуын алдын ала жоспарлаған жөн.
Бақыттың бір бөлігін денсаулық құрайды. Тілек тілерде де алдымен зор денсаулықты тірек ететініміз осыдан ғой. Демек, сақтыққа келгенде қапы қалмай, саулықты қалтарыста қалдырмайық. Әсіресе, бала денсаулығына басымдық берген дұрыс.
Замира АХМЕТ
