аналар ауырмай, нәресте науқас болмаса екен
«Баланың табанына кірген тікен маңдайыма қадалсын» дейтін қазақ үшін сәбидің денсаулығы, ананың амандығы басты орында. Баласының балтыры сыздаса, ананың жүрегі ауыратын еліміз үшін денсаулықтың қадірі айқын. Оның ішінде аяғы ауыр келіншектердің күтімі ерекше назарда екені даусыз. Қазақы емінің өзі жаңа түскен келіннің аман-есен босанып, шекесі торсықтай сәбиді дүниеге әкелуіне сеп қылған. Ескі тарихтағы абыз аналарымыздың ерлігін ерекше есіңе алғанда таңырқайсың. Түйенің қомында толғатып, дарияны белден кешіп барып босанып, найзаға сүйене сала бала туатын дәуір өткелі қашан. Қазір тоғыз ай баппен қарап отырғанның өзінде ана мен балаға қатысты қайғылы оқиғалар тіркеліп жатыр. Дегенмен, денсаулық сақтау саласы дамыған соң қолда бар дүниені пайдаланып, адам ғұмырын сақтап қалуға неге күш салмаймыз? Ана мен бала денсаулығы мемлекеттің терең мән беріп, ерекше назар аударатын салмақты саласы десек, артық айтқандық болмас. Себебі ұрпақтың сапасы мен ұлттың санына тікелей әсер ететін жандардың аман-саулығы – қоғам үшін қашан да маңызын жоймайтын құндылық.
Жер жаһанды жайлаған пандемия кезінде ана мен бала денсаулығын қорғау тіпті де кезек күттірмейтін мәселе екеніне мән берген абзал. Әркім әулеті түгілі жеке басының қамын күйттеген күрделі шақта сынаққа толы сын сағатта ана мен баланың саулығын алдыңғы қатарға шығарып, олардың амандығы мен алаңсыздығы үшін әрекет еткен әлдеқайда пайдалы болмақ. Осы тұста Қызылорда облыстық денсаулық сақтау басқармасы ана мен бала денсаулығын қорғау жөніндегі орынбасары Мая Мирзанова жаңа жылдағы ақжолтай жаңалықтарымен бөлісті.
Айта кетейік, облыстық перинаталды орталығында патология анықталған нәрестелерге көмек көрсететін КРН палатасы, 55 төсек орындық «Нәрестелер патологиясы» бөлімшесі және 20 төсек орындық «Нәрестелер жансақтау» бөлімшесі жұмыс істейді.
— КРН палатасында туғаннан кейін қосымша көмекті қажет ететін нәрестелер екі cағат бақыланып, жағдайы тұрақтандырылады. Айта кету керек, бұндай қызмет көрсететін палаталар еліміз бойынша біздің орталықта алғаш іске қосылды. Аталған бөлімшелер нәрестелерге көмек көрсететін заманауи құрылғылармен жабдықталған. Оның ішінде жоғарғы жиілікті 6 өкпенің жасанды желдету аппараты, 1 емдік гипотермия жүргізетін аппарат, 2 Т-жүйе секілді жоғары деңгейде емдік шаралар жасауға мүмкіндік беретін құрылғылармен қамтамасыз етілген.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының шешімі негізінде 22 апта — 500 граммнан бастап нәрестелерге көмек көрсетіледі. Қазіргі таңда экстремальды аз салмақты нәрестелердің ұзақ уақыт өкпенің жасанды желдетілуінде болуын, бронх-өкпелік дисплазияның дамуын, өлім-жітімді азайтуға септігін тигізетін европалық консенсусқа сәйкес «LISA» әдісі кеңінен қолданылуда. Бұл әдісті толыққанды жүзеге асыру үшін шала туылған нәрестелердің апноэсінің алдын алатын препарат кофеин цитраты алынды,- деді Мая Миранбайқызы.
Осы тұста ақжолтай жаңалығымызды айтайық, 2023 жылдың бірінші күні 33 сәби дүние есігін ашқан. Жаңа жылдың алғашқы сағаттарында Балназым, Гүлназым атты егіз қыз дүниеге келген. Егіз қыздың туғандағы жағдайы ауыр болуына байланысты нәрестелер жансақтау бөліміне ауыстырылған. Қазірде жағдайлары тұрақталып, тиісті ем-шаралар көрсетілуде екен.
Өткен жылдың желтоқсан айында нәрестелер жансақтау бөлімшесінде 20 төсек орынға 20-23 нәрестеге қарқынды ем шара жүргізілген. Орталықта жылына шамамен 11 мыңға жуық әйел босанады. Жыл басынан бері облыс бойынша 18773 бала туылса, оның 10358-і ана мен бала орталығында дүниеге келген.
Ал, көпбейінді облыстық балалар ауруханасы 200 төсек орынға арналған. Медициналық мекеме озық заманауи медициналық жабдықтармен жабдықталған. Атап айтар болсақ, ағымдағы жылы аурухана ИВЛ, кювез, УЗИ аппараттарымен толыққан. Онда жыл көлемінде 14 мың бала стационарлық ем қабылдайды. Қаңтар айынан бастап аурухана құрамында «Қамқорлық» оңалту орталығы ашылып, 1800-ден аса бала оңалту емін қабылдаған. Орталық мамандары Ресей және республикалық емдеу мекемелерінен кәсіби біліктілігін арттырған.
Ұлт болашағы – ана мен бала саулығынан басталатыны белгілі. Осы ретте біздің елімізде де ұлт саулығын нығайтуды мақсат тұтып, ана мен бала денсаулығын қорғауға өлшеусіз үлес қосып келе жатқан дәрігерлер жетерлік. Ақ халатты абзал жандардың еңбегінің арқасында талай ана аман қалып, қаншама сәбидің өмірі сақталды. Бұл кәсіби жұмыстың сапасы артып келе жатқанын көрсетеді. Ал, қайғылы жағдайлар орын алмас үшін ана атанғалы отырған арулар да өз-өздеріне күтіммен қарап, бар жүкті дәрігерлерге артып қана қоймай, денсаулығына қараған жөн. Кесте тігер мен шылбырұстарлардың шуақты күлкісі, сәбидің жұпар иісі елімізді нұрландыра бергей!
Сәбилі болыңыздар!
БАУЫР ЕТІМ
Он бес жыл сәби сүймеген ата-ананың
көз жасымен бірге өріліп түскен өлең
«Әкешім анашыма гүл ап келші»,
Сәбиім бұл өмірге жылап келші.
Тоғыз ай көтере алар анаң сені,
Жаратқан көтере алар сынақ берші.
Айнымас асқар таудың тұлғасынан,
Айнымас анасының сырғасынан.
Ғаламда тәтті дауыс жоқ қой сірә,
Бөбектің былдырлаған іңгәсынан.
Аңсатып жүрсің бе әлі ту алыстан,
Жұмыр жүрек жолыңа құрақ ұшқан.
Дүниеге сен келсең құлыншағым,
Дүниемді шашар ем қуаныштан.
Жөргек-жүрек байланса бағаң бөлек,
Балам керек тек маған балам керек.
Ата-анамның қадірін ұққан жанмын,
Қадірімді ұғатын адам керек.
Қайран көңіл қаймана қайғы алып тұл,
Намысым найзағайдай қайралып бір,
Тербелмеген бесіктің баулығына,
Емделмеген жүрегім байланып тұр.
Құдайым бақ берер деп алаңдайсың,
Бақытты көрмей жүрмін баламдай шын.
Дүниеге келмеген жүгірмек-ау,
Анаңа әке, әкеңе анаңдайсың!
Шылбыр ұстар, өзіңмен жұмақтаймын,
Тұғырымды биіктен құлатпаймын.
Жылап келші өмірге, бауыр етім,
Содан кейін мен сені жылатпаймын.
Айдар САЙЛАУОВ
