Әр адамның бойында білімге бейімділік, ғылымға қызығушылық, жаңаны танып білуге деген талпыныс, ұлы мұраттарға ұмтылыс болады. Тек құлшынысты оятып, қабілетті жетілдіріп, шыншылдықпен шыңға шығудың жолын қарастырған ләзім. Оқуды ой азығы десек, білімнің қайнар көзін де таусылмайтын кен ретінде қарастырамыз. Өйткені, адам өмір бойы ғылым жолына түсіп, жаңа білім алуын тіпті тоқтатпауы мүмкін. Асылында, адамзат ізденімпаздықтың ізгілікке жетелейтінін, білімді болумен бағы жанатынын жақсы біледі. Өйткені, алтын ұя аталған мектеп қабырғасында 11 жыл уақытын өткізсе, кейін таңдауына сай, қалауына сәйкес университет, колледжде оқуын жалғастырып, әрі қарай еркіне байланысты магистратура, докторантураға тапсырады. Білім алудан қашқақтамайтын, жаңашылдықтан жалтақтамайтын жандар түйсік-танымын түгендеп, қоғамнан, жалпы өмірден өз орнын таба алатыны ақиқат. Әсте, сауықшылдыққа ғана емес, сауатты болуға сарп еткен уақыттың текке кетпесі тағы рас. Білімді болу жетістікке жөн сілтеп, мақсатқа қол жеткізуге негізгі үлкен мүмкіндік. Сондықтан балаға ақылды айнымас серігі етіп, озық ойлы болу керектігін жиі қаперге салатынымыз да сол.
Бүгінде білім саласына көп көңіл бөлініп, оқушылардың сапалы білім алуына жағдай жасалуда. Бюджеттен бөлінген есепсіз қаржы да есебін тауып, қажетті деген құрылысқа құйылып, берекелі һәм нәтижелі бастамалардың негізі болып отыр. Бала келешегіне күдікпен емес, үмітпен қарайтын ата-ана да білім саласындағы бірқатар жаңалықтарды назардан тыс қалдырмайды. Тиісінше, өскелең ұрпақтың ертеңгі ел сенімін ақтайтынын білетін мемлекет пен басқармалар кез келген түйткілді мәселенің түйінін тарқатуға бек әзір. Әсте, бір жылда атқарылған ауқымды жұмыстар соның айғағы. Осы орайда, баспасөз орталығында өткен брифингте қалалық білім бөлімінің басшысы Ерлан Боданов білім саласында 2022 жылы атқарылған жұмыстардың қорытындысы мен алдағы міндеттер туралы баяндады.
Мұғалім – мектептің жүрегі. Ұлағатты ұстаздар барда сапалы білімді сіңірген саналы оқушылар қалыптасары анық. Оқуға ынтасы зор ықтиятты шәкірттерді қанат қақтырып, білім беруден жалықпайтын мұғалімдердің біліктілігі басты орында. Осы ретте, білім бөліміне қарасты мектептерде жоғары санатты мұғалімдердің бары әрі көптігі көңіл қуантты.
Мектеп бітірген түлектер ҰБТ сынағынан сүрінбес үшін дайындықты күшейтіп, күні-түні оқудан бас алмайды. 11 жыл алған білімін құрдымға жібермей, ата-ана мен ұстаздың үмітін, мектептің сенімін ақтау үшін, болашақтағы арман-мақсаттарының негізін қалау үшін тырысып бағады. Әр оқушының ұлттық бірыңғай тестілеуде ұнжырғасы түспесін деп шыр-пыр болатын мектеп ұжымы да, білім бөлімі де қажетті көмек көрсетуге, ынталандыруға әрекет етеді. Өткен оқу жылында ҰБТ қорытындысы бойынша алдыңғы қатардан көрініп, ең жоғары көрсеткіш көрсеткен де қала мектебінің оқушысы. Әлбетте, бұл қол соғып қошеметтерлік қуаныш.
Талаптылар білімнің қуатты күш екенін қаперде ұстап, жан-жақты болудың кілтін тапқанда ілгерілеуде меселі қайтпай, талпынғанда аяғына тұсау ілікпейтіні белгілі. Әсте, оқумен ғана шектелмеген жас өскін әлденені зерттеп, беймәлімді білуге, ғылымға бетбұрыс жасауда да жасықтық пен жасқаншақтыққа жол берген емес. Осы ретте, баланың бетін қақпай, белін буа білген, талантты танып, дамылсыз ізденетін дарындыны қолдау мақсатында үйірмелермен қамтыды. Мәселен, робототехника, бастапқы техникалық модельдеу, авиамодельдеу, мотомодельдеу, 3D және ІТ модельдеу үйірмелеріне жазылып, өз жұмыстарын жүргізіп, республикалық және облыстық байқауларда жүлделі орындарға ие болып келеді. Әрқашан озық һәм озат болуға ұмтылған оқушылардың мұндай жетістігі де мақтануға тұрарлық.
— Бүгінде білім бөліміне қарасты 55 мектепте 68268 бала білім алуда. Онда 7336 мұғалім дәріс береді. 2021-2022 оқу жылында 2480 оқушы бітіріп, оның ішінде 1259 мектеп бітіруші грант иегері атанды.
Қазірде қалалық білім бөліміне қарасты 5 қосымша білім беру ошақтарында 5766 бала заманауи техникалық үйірмелермен қамтылып, республикалық және облыстық байқауларда жүлделі орындарға ие болып келеді. Сонымен қатар, мектеп жанындағы спорттық секциялар, үйірмелер, аула клубтары жұмысы да жүйелі жолға қойылған. Мектептер жанынан 640 спорт секциялары жұмыс жасап, оған барлығы 17325 бала, ал мектептердегі 521 үйірмеге барлығы 14372 оқушы қамтылды,- деді білім бөлімінің басшысы Ерлан Теңізбайұлы.
Бүгінде қала мектептерінде ыстық тамақпен 34457 оқушы қамтылып отыр. Оның ішінде 28363 оқушы 9 қаңтардан бастап барлық мемлекеттік білім беру мекемелеріндегі 1-4 сынып оқушыларына әлеуметтік статусына қарамастан бір реттік ыстық тамақ берілуде.
Бүгінде білім саласындағы өзекті мәселелердің бірі – ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларға жағдай жасау. Өйткені, әрбір бала денсаулығына немесе қандай да бір кемістігіне байланысты қоғамнан шет, ортадан бөлектеніп қала алмайды. Бәрінің бірдей білім алуға құқығы бар. Мәселенің мәнісін тауып, шешім шығаруға дайын білім бөлімі аталған санаттағы балалардың емін-еркін қажетті білім алуы үшін түрлі тәсілдерді қарастырып, қуантарлық қорытынды жасауға тырысып келеді. Зерек балалардың жағдайына зер салып, үміт отын сөндірмей, зейінін ашуға бағытталған жұмыстар жүйелі болатынына сенім мол.
— Бүгінде барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру жүйесі. Бүгінгі күні психологиялық-дәрігерлік-педагогикалық консультациялар есебі бойынша қалада ерекше қажеттілігі бар балалар саны 3715 баланы құрайды. Оның ішінде 0-6 жас аралығында 1189, 6-18 жас аралығында 1712, мүгедектігі бары 1741 бала.
Білім мен ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес, инклюзивті білім алуға жағдай жасаған мектептердің үлесін арттыру мақсатында Қызылорда қаласы бойынша жалпы білім беретін 55 мектептің ішінен 42 мектепте арнайы мамандар жұмыс жасауда. Қала бойынша 39 мектепте инклюзивті білім беруге жағдай жасалынған, бұл барлық мектептердің 71 пайызын құрайды,- деді Ерлан Боданов.
Білімге қатысты қандай да бір бағдарламаның бастауы, жобаның жүйелілігі жаман емес. Өйткені, біразында қамығып, қапаланатын жағдайдан гөрі нақты нәтижелер басым. Содан болар, білім саласында айтып ауыз толтыратын өзгерістер мен жетістіктер жетіп артылады. Әсте, білімнің қара шаңырақтарының тапшы болмағаны игі. Білімге қатысты игілікті іс көбейсе, оқу ордаларынан таудай талапты шәкірттер қанат қағатыны сөзсіз. Қызылорда қаласында мектеп құрылысының қарқын алатыны көпті қуантып қойды. Ерлан Теңізбайұлы мектеп құрылысы жөнінде де тілге тиек етті.
— Өткен жылы №10 Ы.Алтынсарин атындағы мектепке күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп, Айнакөл ауылындағы №175 орта мектеп ішінде орналасқан автономды бу қазандығын сыртқа шығарылды. Сондай-ақ, №261 мектеп пен «Күнекей» балабақшасы ғимараты көгілдір отынға қосылды. Бұл жұмыстардың жалғасы ретінде үстіміздегі жылы 4 мектепке, яғни №15, №212, №211, 222 мектептеріне толық күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілетін болады.
Биыл Қызылорда қаласында мектеп құрылысы қарқын алмақ. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында облыс орталығынан заманауи үлгідегі 8 мектеп салу жоспарланған. Оның бесеуінің құрылысы биылғы жылы басталады. Атап айтқанда, «СПМК-70» мөлтек ауданынан 2000 орындық және «Арай-3» мөлтек ауданы бойынша 2000 орындық, Сырдария өзенінің сол жағалауынан 900 орындық, КБИ мөлтек ауданынан 600 орындық, Қызылжарма елді мекеннен 900 орындық мектеп құрылысы басталады. Сонымен қатар, Қызылорда-Жезқазған трассасы бойындағы 600 орындық мектептің құрылысын биыл аяқтап, маусым айында пайдалануға беруді жоспарлап отырмыз,- деді ол өз сөзінде.
Білімнің кірпіші қалана берсе, ілгерілеудің де іргетасы қалыптасады. Бүгінде бәсекеде бүгілмейтін, олимпиадада орға жығылмайтын, сайыста сүрінбейтін кіл мықтылар көп. Түрлі деңгейдегі байқауларда бағын сынаудан қорықпайтын білімпаздардың құлшынысын көргенде, көздегі жалынды ешкім сөндірмейтініне де соншалықты сенімді боласың. Ал, сапалы білім беруде сан жолды қарастырып отыратын басшылықтың жұмысы көтермелеуге лайық. Өйткені, өткен жылда атқарылған ілкімді істерге айтатын наз да, тағатын айып та жоқтың қасы. Алдағы уақытта жүргізілер жұмыстар тінін тарқатпай, жүйесін жоғалтпаса айтулы сала талай белесті бағындырмақ.
Замира АХМЕТ
