Көпшілік үшін бейхабар «Қазақстан халқына» қоры 2022 жылы қаңтарда құрылған. Содан бері сөздеріне қарағанда қайырымдылық жасаудың тұрақты моделін ұлттық ауқымда қалыптастырыпты. Қор ашықтық, есептілік, заңдылық және тұрақтылық секілді қоғамдық қаржыны басқарудың негізгі қағидаттарын сақтайды екен және еліміздегі қайырымдылық экожүйесінің дамуына елеулі үлес қосыпты.
Қордың ең ірі бағдарламасы – өмірге қауіп төндіретін және орфанды (сирек) аурумен ауыратын науқастар үшін дәрілік препараттарды сатып алу. 324 қазақстандық (оның 243-і балалар) үшін 24,9 миллиард теңге көлемінде дәрілік заттардың 36 түрі, сондай-ақ Қазақстанға алғаш рет жеті препарат, оның ішінде әлемдегі ең қымбат «Золгенсма» дәрісі сатып алыныпты. Оның ішінде Қызылорда облысында 13 пациентке жалпы сомасы 726,6 млн. теңгеге дәрі-дәрмек сатып алынған. Қан тамырлы патологиясы бар 128 балаға медициналық көмек көрсетілсе, оның 4-еуі қызылордалық екен.
Қордың әлеуметтік желілерде парақшалары бар. Біз фейсбуктегі жазбаларын қарағанымызда 5-19 аралығында адам көріпті. Ал, қорда қырық адам жұмыс жасайды, басқасын айтпағанда, олардың да көруге уақыттары болмаса керек. Әлде фейсбукте шаруалары болмаған ба? Мұны айтып отырған себебіміз, «Қазақстан халқына» қоры туралы ел тұрғындары естігенімен біле бермейді болмаса қызықтырмай ма екен, әлде сенбей ме? Бірақ жасаған жұмыстарын тыңдасаңыз, аузыңыз ашылып, көзіңіз жұмылады.
Қызылорда қаласындағы біз білетін жасы сексенге таяған қарияның үйі құлағалы тұр, үй ішінен ағашпен тіреп қойған. Қазақстан халқына көмек беретінін естіген қария үй салып беруге өтініш жазды. Көп ұзамай оның үйіне әкімшіліктен азық-түлік тауарларын әкеп беріпті. Ол аштан өлгелі отырған жоқ, жаңа үйге кіргісі келеді. Осыдан кейін ол аталған қорға қолын бір-ақ сілтеген. «Қор қарияға үй салуға неге көмек қолын созбады?» дейсіз ғой. Жауап дайын. «Біз құрылыс пен жөндеу жұмыстарын жасамаймыз».
Өткен апта соңында Қызылордаға келген «Қазақстан халқына» қоры төрағасының орынбасары Ләззат Шыңғысбаева дәл осылай деді. «Қор қызметі өңірлер үшін» деген атаумен қызылордалық үкіметтік емес ұйымдары өкілдеріне арналған дөңгелек үстел барысында Л.Алтынбекқызы өз есебін ашық түрде жария етті. Қазіргі күні қорға 156,9 млрд. теңге қаражат түскен. Қор азаматтардың денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қолдау, мәдениет және спорт салаларындағы негізгі мәселелерін шешуге бағытталған жалпы сомасы 146,5 миллиард теңге болатын 40-тан астам қайырымдылық бағдарлама мен жобаны қаржыландырмақшы. Қордың бағдарламалары ауылдық елді мекендер мен шағын қалаларға басымдық бере отырып, еліміздің барлық өңірлерінде жүзеге асырылады. Қордың қолдауының нәтижесінде елімізде тірек мектептер жүйесі (80 мектеп), ауылдағы, әсіресе аз жабдықталған мектептердегі білім деңгейін арттыру үшін құзыреттілік орталықтары құрылған.
Қор мүмкіндігі шектеулі, аз қамтылған және ауылдан шыққан талапкерлердің жоғары білім алу мүмкіндігін қамтамасыз етеді екен. Республика бойынша 2200-ден астам студент «Қазақстан халқына» қоғамдық қорының гранттары мен стипендиясының иеленген. Қазіргі күні Қызылорда облысы бойынша 10 студент Қызылорда Болашақ университетінде, 61 студент Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде оқып жатқан көрінеді. Айтса айтқандай, Ләззат Шыңғысбаева Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде «Қазақстан халқына» қорының гранты негізінде тегін білім алып жатқан білім алушылармен кездесті. Кездесуде университеттің әлеуметтік және тәрбие жұмыстары жөніндегі проректоры Жандос Базартай қордың гранты халықтың әлеуметтік осал топтарынан шыққан талапкерлер үшін үлкен қолдау екенін атап өтті. Ал, студенттер мен ата-аналар тегін білім алу мүмкіндігі үшін қор басшылығана алғысын білдірді.
Байқағанымыздай, қор науқас балалар мен әлеуметтік осал топтарға көп басымдық береді екен. Қор құрылғалы бері қан тамырлы патологиясы бар 128 балаға медициналық көмек көрсетіпті. Оның ішінде Қызылорда облысы бойынша 4 балаға ем жүргізілген. 96 бала жалпы сомасы 931,9 млн. теңге болатын инновациялық протездермен қамтамасыз етілген. Оның ішінде Қызылорда облысының тұрғынына 5,5 млн. теңге болатын проте берілген.
— Ерекше балаларға арналған оңалту орталықтарын құру бойынша да ауқымды жұмыс жүргізіліп жатыр. 4 ерте араласу орталығы және аутизм мен басқа да ақыл-ой ауытқушылығы бар балаларға арналған 4 орталық ашылды. Енді 13 орталықты ашу жұмыстары жүргізілуде. Сонымен бірге ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға арналған 31 арнайы мектеп жарақтандырылса, тағы да 67 арнайы мектепті жабдықтау аяқталмақ. Оның ішінде Қызылорда облысында жалпы сомасы 96,2 млн. теңгеге 3 арнайы мектепті жарақтандыру жоспарлануда,- деді Ләззат Шыңғысбаева.
Ауылдарда спортпен айналысатын залдардың тапшылығы мен қолжетімсіздігін ескеріп, қордың қолдауымен ауыл жастарына арналған 24 спорт залы ашылған. Қазіргі таңда 76 залды іске қосу жұмыстары жалғасып жатыр екен.
Қолымыздағы ақпаратта 20 пациенттің шетелге емделуге жіберілгені жазылғанымен Л.Алтынбекқызы: «Біз өз медицинамызды дамытуымыз керек. Көмек сұраған науқас жандарды өзіміз емдейміз, шетелге жібермейміз,- деді отырыста. Айтқанына құлақ түрсек, Германияда тұратын ағайыны Қазақстанға келіп емделеді екен. Себебі «Германияда есі дұрыс дәрігер жоқ». Ал, түсініп ал!
Негізгі шынайы көріністі біз айтайық. Қызылордалық науқастар әрісі Өзбекстанға, берісі Орынборға ауруларына шипа іздеп, ел кезіп кетеді. Қытайға да барып келіп жүргендер бар. Ал, Ресейден ай сайын келетін травматологқа көріну үшін қызылордалықтар кезекте тұрады. Сонда кім кімді емдеп жатыр? Жанына дауа таба алмағандар өз медицинамыздан қашып, шетел асып кете ме?
Тағы бір жаңалық, жаңа оқу жылының қарсаңында Жаңақорған ауданында «Қазақстан халқына» қорының қолдауымен алғашқы тірек мектебі ашылды. Аудан орталығындағы №286 орта мектебіне «Ауылдық аймақтардағы тірек мектептерінің әлеуетін арттыру» жобасының екінші кезеңі аясында қоғамдық қор мен «Білім беруді тұрақты дамыту» қоры арқылы 250 млн. теңге қаржы бөлініп, білім ұясының базасы толықтай жаңғыртылды. 300 орынға арналған аталмыш білім ордасында 36 оқу кабинеті мен қосымша білім беру шеберлік сыныптары, STEM-лабораториялар, робототехника мен арнайы арт-студия мен киностудия ашылып, акт залы мен кітапханасы заманауи техникамен жарақтандырылды. Бұл келешекте мектеп тәжірибесін аудандағы шағын комплектілі мектептерге көрсетуге үлкен мүмкіндігін бермек.
Аталмыш бағдарлама алғаш болып өңірімізде өткен жылы Арал қаласындағы Ж.Әбдірашев атындағы №62 мектеп-лицейінде жүзеге асқан болатын. Білім ордасының материалдық-техникалық базасы жаңартылған-ды. Енді Жаңақорған ауданынан бөлек, жуырда Жосалы ауылындағы Т.Көмекбаев атындағы №250 мектеп-лицейі тірек мектебі болмақ.
Білім саласы бойынша тағы бір жаңалық, инженерлік құзыреттілікті дамыту мақсатында Қазақстанның 187 мектебінде робототехника кабинеттері ашылыпты. Оның ішінде Қызылорда облысында 9 мектеп 32,4 млн. теңгеге робототехниканы зерделеуге арналған бағдарламалық-ақпараттық кешенмен жабдықталған.
Басқосу соңында «Қазақстан халқына» қорының болашағы бар ма?» деген сұраққа қор төрағасының орынбасары Ләззат Шыңғысбаева өздерінің қоғамдық қор екенін, қанша уақытқа дейін жұмыс жасайтындары уақыт еншісінде екенін айтты.
Н.Меңдібай
