Ұстаздар күні қарсаңында Арал ауданы, Сексеуіл кентіндегі №87 орта мектебінде Шоқпаровтар әулеті мектеп ұжымымен бірлесіп, «Өмірі өнеге, ізі мәңгі» атты еске алу кешін өткізді. Кеш қырық жылдай мектепте қызмет істеген ұлағатты ұстаз, мейірімді, адал жан атанған Айтжан Шоқпаровтың ұстаздық қызметін, өнегелі өмірін кейінгі буынға үлгі ретінде қалдыру мақсатында ұйымдастырды.
Айтжан Шоқпаров әрбір шәкіртін биік шыңдарға жетелеген ұстаз еді. Ұстаздық етіп қана қоймай, барлық баланың қиялын дүние жүзіне саяхат жасатты, теңіздер мен мұхиттардың, өзендер мен таулардың сырын ашты. Ол тек әлемді танытып қана қойған жоқ, жүректерге махаббат, көкіректерге нұр ұялатты. Әрбір балаға биік арман сыйлап, мына өмірге құштарлықпен қарауды үйретті.
Саналы ғұмырын ұстаздық етуге арнаған жан 1934 жылы 1 қаңтарда Қызылорда облысы, Арал ауданы, Сексеуіл кентінде дүниеге келді. Балалық шағы соғыстан кейінгі жоқшылық пен таршылықтың қыспағында өтті. Дәл осы кезең оны төзімділікке, еңбекке, елге адал болуға тәрбиеледі.
Әкеміз 1950 жылы Ақтөбедегі ВЛКСМ атындағы педагогикалық училищеге оқуға түсіп, 1954 жылы ойдағыдай тәмамдады. Сол жылдан бастап туған ауылына оралып, Сексеуілдегі №48 мектепте ұстаздық жолын бастады. Алдымен бастауыш сыныпқа жетекшілік етті, кейін география пәнінен сабақ берді. 1968-1973 жылдары Қарақалпақ мемлекеттік педагогикалық институтының география факультетін сырттай оқып, үздік бітірді. Ол шәкірттеріне ерекше қамқор болды. Қыс мезгілінде балаларды қардан көтеріп, үйлеріне жеткізіп жүретін. Әрбір оқушының жетістігіне қуанып, әрқайсысын өз перзентіндей көрді. Ұстаздық жолында еңбек еткен әкеміз 1993 жылы абыроймен зейнет жасына шықты. Оның адал еңбегін шәкірттері де ұмытқан жоқ.
Жеткен жетістіктерін еске алып, ұстазға құрмет көрсету үшін шәкірттері арнайы 50 жылдық кездесу ұйымдастырды. Бұл – Айтжан ағайдың өнегелі еңбегі мен шәкірт жүрегінде қалдырған ізінің айғағы еді.
Ізін қуған шәкірттері, география мұғалімі Қамажай Қабақбаева, ағылшын пәні мұғалімі Зәуреш Жарасова, бастауыш класс мұғалімі Болжан Садыққызы, қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдері Сара Нұрмағанбетова мен Ранайкүл Наштаева, химия пәнінен мұғалімі Айымкүл Ниетбаева және математик Мырзабай Сидағұлов, теміржолшы Алмас Бекмұханбетов, кәсіпкер Алматай Жетесовтер ұстаздарын ұмытқан емес. Бұл жолы да кешке қатысқан шәкірттері бірінен соң бірі естелік айтып, ағайдың болмысын, адами қасиетін жас мұғалімдер мен оқушыларға баяндап берді.
Бүгінде елдің алдында абыройға бөленген Айтжан Шоқпаровтың шәкірттері №87 білім шаңырағында ұстаздарды ұмытпай, еске алу шараларын жасап жатқан мектептің қазіргі директоры Бектұрған Таласбаевқа рақметін жеткізді.
«Жақсысын жақсылығын айт, нұры тасысын» дегендей, біз бала болсақ та, Айтжан ағайды көрдік, ағаймен мақтанамыз. Сөзі мірдің оғындай, өзін сыйлата білетін, нағыз ұстазға тән қасиеті бар еді» деп, мектеп директоры Бектұрған Аққозыұлы еске алу шарасына келген қадірлі қонақтарға рақметін айтып, ағайдың ұрпақтарын ризашылығын жеткізді.
Біз де Арал ауданындағы үздік білім ордасы атанған №87 орта мектебінің директоры Бектұрған Аққозыұлына, ол басқарған білім ұясының ұстаздарына алғысымыз шексіз.
«Сексеуілдегі №87 мектеп – мықты мектептердің бірі. Сол мектепте Шоқпаров Айтжан ағай жұмыс істеді. Осындай мықты ұстаздан өрбіген, тәрбиелі жерден шыққандарын көрсетіп, әкелерін ұлықтап, мектепте тағылымды іс-шара жасап жатқан балаларының ізгі көңіліне қуанып тұрмын. Талай шәкіртке қанат байлаған №87 мектепте алғаш рет еске алу шарасын ұйымдастырып жатқан мектеп директоры Бектұрған Таласбаев бастаған ұжымға рақмет айтамын.
Мен Айтжан ағайдың шәкіртімін. Бізге ботаника, зоология, анатомия пәндерінен сабақ берді. Ағайдың көп жақсылығын көрдім. Ұстаз ретінде шәкіртіне бәрін үйрететін. Адал, ақкөңіл болатын. Міне, Айтжан ағайдың тәлім-тәрбиесін көргеннен соң мен үздік ұстаз атандым»,- деп, шәкірті Айымкүл Ниетбаева жастық шақты еске түсірді.
Ал, зерек шәкірті Қамажай Қазақбаева: «Оқушылары басқа класстағыларға қарағанда жетік, зейінді болды. Әр мұғалім класына келетіндей ерекше дайындалып келетін еді. Қызы Баян сондай класста тәрбиеленді, мектепті бітірді. Әрі қарай оқу орнында экономика факультетін тәмамдады. Әр түрлі қызметте абыройлы болды. Баян ағай мен анасының өзіне берген тәрбиесін бойына жинап, Сексеуілде бірінші рет мұғалімдердің арасында еске алу кешін өткізіп отыр. Бұл – өзгеге үлгі болатын тағылымды шара.
Оқушыларға айтарым, Айтжан ағайдың ұстаздық өмірі, өмір сүру дағдысы сіздерге үлгі боларлықтай. Мен де осындай ұстаздан білім мен тәрбие алып, шәкірті болғанына қуанамын. Ағайдың ұрпағы мың жасай берсін.Ұрпақтары әкесі үшін мақтануға тұрарлық деп есептеймін»,- деп, ағынан жарылды.
Иә, әкеміз ауылдың қадірлі ақсақалы болды. Ол елдің сөзін сөйлеп, зор құрметке бөленді. Әкеміз 1956 жылы өмірлік жарын тауып, анамыз Жұпар Уәлиқызымен отау құрды. Өмірлік жары Жұпар Уәлиқызымен он бала тәрбиеледі. Әкеміз бен анамыз қиындықты да, қуанышты да бірге өткерді. Өмірлерін ұстаздыққа, елге қызмет етуге, балаларын тәрбиелеуге арнады.
Бүгінде балалары Ақтөбе қаласында және Сексеуілде тұрады, әрқайсысы ата-анасының тәлімін жалғастырып келеді. 2020 жылдың 26 маусымында әкеміз Айтжан мәңгілік сапарға аттанды. Ол артында қалған өмірлік жары мен балаларына, немере-шөберелеріні, жүздеген шәкіртінің жүрегіне өшпес із салды.
«Айтжан ағай бізге бірінші классқа сабақ берді. Ағай өте кішіпейіл, мінезге бай еді. Ағайдың сол кездегі мейірімді, қамқор бейнесі әлі көз алдымызда. Өз ісіне адал ұстаз болды. Ағайдың жүрген жүрісі, тұрысы, сөзі бізге өнеге еді.
Шүкір, Айтжан ағай апаймен бірге үлкен бәйтерекке айналды, жапырағын жайды, үбірлі-шүбірлі болды. Балалары әр түрлі салада абыройлы қызмет атқарып жүр.
Біз бір топ шәкірттері ағайдың ізін қуып, ұстаз болдық. Ағайдың бауырларына, ұрпақтарына айтарым, бәріміздің құрметті ұстазымызды еске алып, басымызды қосып жатқандарына алғысымыз шексіз»,- деп, Зәуреш Жарасова өз ризашылығын білдірді.
Айтжан Шоқпаров ұзақ және үлгілі еңбектері үшін 4 медальмен, 1 төсбелгімен және көптеген Құрмет грамоталарымен марапатталған. Әкемнің оқушылары қазіргі уақытта тек қана Қызылорда облысы емес, Қазақстанның басқа облыстарында да әр түрлі салада баянды жұмыс жасады, жасап та келе жатыр. Өзімен бірге мұғалім болып жасаған, көп оқушылары да болды, қазір ол кісілер құрметті зейнеткер иелері.
Әкемнің ізінен ерген, ұрпақтары, Айтжан Шоқпаров есімін әр кез мақтанышпен айтып келеміз. Балалары да әке салған жолды жалғап келеді. Бүгінде Шоқпарова Баян Айтжанқызы — экономист-юрист, Ақтөбе қаласында жеке нотариус. Ұлы Шоқпаров Абзал Айтжанұлы — Ақтөбе қаласындағы темір жол депосында құрметті және білікті маман болып жұмыс жасап, былтыр зейнеткерлікке шықты. Шоқпаров Абжан Айтжанұлы Ақтөбе қаласындағы темір жол торабының «Телеком» байланыс бөлімінде осы күнге дейін сыйлы және білікті маман есебінде жұмыс жасап келеді. Мен, Шоқпарова Бәкен Айтжанқызы, Сексеуіл кентіндегі №87 қазақ орта мектебінің математика пәнінің мұғалімі болып жасап, былтыр зейнеткерлікке шықтым. Шоқпарова Лаззат Айтжанқызы Ақтөбе қаласында жеке кәсіпкер болып жасайды. Шоқпарова Бағила Айтжанқызы — Ақтөбе қаласындағы № 24 қазақ орта мектебінде математика және информатика пәнінің мұғалімі. Ал, Шоқпаров Орынбек Айтжанұлы Сексеуіл кентіндегі темір жол депосында электро-энергетика саласында жұмыс жасайды.
Ал, немерелері мен келіндері де білім беру саласы бойынша мектептерде, колледждерде және жоғарғы оқу орындарында жұмыс жасап жүр. Арасында атасының жолын қуған немерелері үздік студент қатарында. Немересі Айтжан Ақерке Орынбекқызы — Сексеуіл кенті №283 мектепте география пәнінің мұғалімі болса, Айтжанова Бибінұр Орынбекқызы Жұбанов университетінің магистры, дизайнер-жобалаушы маманы. Бір келіні Ізбасарова Рысты Сағынайқызы Сексеуіл кентіндегі №87 мектепте қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болса, екінші келіні Шоқпарова Анар Ақтөбе қаласындағы №33 мектептің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі.
Немерелері де алдыңғы қатарлы маман иелері. Айтжан Сәруар Орынбекқызы Ақтөбе қаласындағы №80 мектептің физика пәнінің мұғалімі, магистрант. Шоқпаров Асылан Абзалұлы Алматы қаласы физика пәнінің мұғалімі, магистрант. Бураева Гүлнұр Өтеуқызы Сексеуіл кенті №283 мектептің, математика пәні мұғалімі. Шоқпаров Ғалымжан Әбжанұлы Ақтөбеде 8-мектепте дене шынықтыру пәнінің мұғалімі. Шоқпарова Назерке Әбжанқызы Ақтөбе қаласында эколог болса, Айтжан Әділхан Жұбанов атындағы университетінің математика факультетінің 3-курс студенті, болашақ педагог.
Әкеміз – еңбегімен, ізгілігімен, парасатымен ел есінде мәңгі сақталатын тұлға. Ұрпағыңыз сіздің салған сара жолыңызды жалғай береді. Әке аманаты – біз үшін ең қымбат қазына. Жатқан жеріңіз жайлы, топырағыңыз торқа болсын, ардақты әке! Алла тағала мәңгілік мекеніңізді нұрға бөлесін.
Бакен Айтжанқызы Шоқпарова,
Арал ауданы, Сексеуіл кенті.
