Баланың келешегі күңгірт, ертеңі күмәнді болмасы үшін сапалы білім алғаны маңызды. Тиісінше, зеңгір көкте қанатын кеңге жайып, еркін самғай алуы үшін де оқуда зерек, зерделі болғаны ләзім. Әсте, зейінді оқушының зерігіп, еріккеннен ермек іздеп жүруі екіталай. Керісінше, білімің шыңдауға келгенде шегінбей, жаңаны білуге талпынып, ақыл-ойың жетілдіре түсуден жалықпайды. Асылында, ақылдың айнымас серігіне айналған білімнен бас тарту болашақтың кірпішін қалай алмаумен бірдей. Баланың білімге бейім болып, жан-жақты өнерді де өгейсімей, спортты да жанына серік етуі үздік екенін айғақтап тұрғандай. Ендеше, санасы сапалы білімнен нәр, жаны спорттан қуат алған мықтының қашан да қарсыласының алдында мысы басылмайтыны белгілі. Әсте, ойлы оқушы кез келген жарыста жаңылмай, сайыста сағы сынбай, байқауда бағы жанып, жетістікке жететіні белгілі. Оны оқушылардың түрлі білім бәйгесінде топ жарып, жүлделі болуынан-ақ анық аңғаруға болады.
Бүгінде мектеп оқушылары дәстүрлі түрде ұйымдастырылатын Ұлттық мектеп лигасында бақ сынауда. Бұл лиганың басты мақсаты – жасөспірімдер арасында бұқаралық спортты дамыту, салауатты өмір салтын насихаттау. Сондай-ақ, лига жарыстары барысында жасөспірімдер арасында командалық рух қалыптастыру. Ойлы оқушылар білім деңгейі мен қабілеті анықталатын, құрамадағы бірлік пен білік байқалатын лигада түрлі спорт түрінен сынға түседі. Мәселен, бес асық спорт түрі бойынша 7-8 сынып оқушылары арасындағы жарыс қорытындыланды. Нәтижесінде жүлделі ІІІ орын К.Қаракөзов атындағы №235 орта мектеп командасы еншілесе, ІІ орынға И.Ф.Панфилов атындағы №5 мектеп-лицейі лайық деп танылды. Ал, І орын және облыстық кезеңге жолдама М.Шоқай атындағы №187 ІТ мектеп-лицей командасы жеңіп алды.
Сайып келгенде, бес асық өзге спорт түрлеріне мүлде ұқсамайды. Мұнда физиологиялық тұрғыда шаршау немесе жарақат алу сынды қауіпке толы ықтимал болжамдар болмайды. Есесіне жүлде еншілеу үшін ерекше ептілік, көздеп тұрып дәлме-дәл асықты алшысынан түсіру үшін шеберлік қажет. Осы ретте, ұлттық ойынды ұмытпай, бес асықта алаңғасарлық емес ептілік танытқан қыздар қарсыластарын шаң қақтырды. Әсте, бір мезетте жүлде мен жолдамаға ие болуы ойынға атүсті қарамай, жіті қадағалап, дұрыс әрекет ете білуінен. Батыл қадаммен ойынға білек сыбана белсене кіріскен құрамада 3 қыз бала бар. Лигаға қатысар алдында дайындықта болып, бес асықтың әдіс-тәсілдерін әбден меңгерген қыздар жеңіске еш қиындықсыз жеткені анық. Себебі, бұған дейінгі жетістіктері де жетерлік. Әлбетте, алға қойған мақсат айқын болса, кез келген кедергіге қарамастан нәтижеге қол жеткізуге болады. Оның үстіне құр арманның жетегіне ермей, әрекет еткенде ғана істің өнімді болатыны рас. Осы орайда, баланы белгілі спорт түріне бейімдеп, жеңіске жетуіне жол ашып отырған білімнің қара шаңырағында арнайы үйірме бар екен.
— Үздіксіз дайындығымызды үзбей, аймақтық, қалалық жарыстарда топ жардық. Енді осы қалпымыздан таймасақ, әлі облыстық, республикалық кезеңдерден кідірмей, жеңіске жетіп, биікті бағындырамыз. Өзім бес асық түрінен жетекші ретінде аумақтық, қалалық, облыстық төреші қызметін атқарып келемін. Республикалық семинарларға да қатысып жүрмін. Мендегі мақсат әр оқушымды ұлттық ойынға баулып, осы тұрғыда оларды қолдап, жығылмай жетістікке жетуіне себепкер болып, үлесімді қосу. Мен шәкірттерімнің жетістігімен мақтанамын. Бұдан бөлек арнайы үйірмеге де жетекшілік етемін. Менің үйірмемде жас ерекшеліктеріне қарай құрамамен қатысатын және жекелей оқушылар бар. Үйірмеге барлығы 25 оқушы қатысады. Аптасына 3 рет жүргізіледі, оқушылар өз уақыттарында келіп ойнайды,- деді Мұстафа Шоқай атындағы №187 ІТ мектеп-лицейінің дене шынықтыру пәнінің мұғалімі Назгүл Абдувахапқызы.
Құрамада қиқарлық танытпай, бір-бірінің аяғынан шалмай, керісінше ортақ мүддеге, бір жеңіске жетуге ұмтылған қыздар арасында бірлік пен ынтамақтың бар екені байқалады. Әрине, бұған қолпаштап, алға қарай ұмтылуға күш-жігер беріп жетелеп отырған жетекшінің еңбегі зор. Асықты ұстаудың өзі адам денсаулығына пайдасы зор екенін айтып, қазақы құндылығымызды дәріптеу керектігін жеткізген Назгүл мұғалім асық ойынының маңызына тоқталып өтті.
— Қай заманда болмасын, адамзат баласының алдында тұратын ұлы мақсат-мұраттарының ең бастысы – өз халқының, өз ұлтының тәжірибесін жалғастыратын ұрпақ тәрбиелеу. Осындай тәрбиенің бірі әрі бірегейі болып табылатын құндыларымыздың бірі – ұлттық ойын түрлері. Ойнай білген адамға асықтың адам ағзасына тигізер пайдасы орасан зор. Асық ойыны адамды мергендікке, ептілікке баулиды. Бұған қоса аяқ-қолдың қимылын жақсартып, денсаулыққа көп пайдасын тигізеді. Сондай-ақ, бұл баланың жүйке жүйесін шыңдап, тілін дамытып, ойда сақтау қабілетін жетілдіреді, сабырлылыққа тәрбиелейді. Кемі екі баладан бастап қанша бала ойнаса да, үлкен мен кіші бір-біріне қамқор болып, келісіп ойнаса да, құрдас пен құрдас бір-біріне бәсекелесіп ойнаса да, әбден болады. Жүгіресің, секіресің, көздейсің, тигізесің, жеңесің, жеңілесің, ұтасың, ұтыласың. Өтірігі, арамдығы, жалғандығы жоқ. Ұлттық ойын. Ұлттық тәрбие. Спорт ойыны, спорттық бәсеке. Бұл ойынды еңбектеген баладан, еңкейген қартқа дейін ойнайтын түрлері бар. Әсіресе, ойынды оқушылар мен жастар арасында кеңінен насихаттасақ деймін. Сол арқылы біз келешек ұрпағымызды ұлттық құндылыққа жақындатамыз,- деді ол.
Жолдама алған құрама 15-17 ақпан аралығында қызу дайындықта болатындарын тілге тиек етті. Ендеше, облыстық кезеңде есені жібермей, жеңісті еншілейді деп сенеміз.
Бүгінде Қызылорда қаласында мектеп оқушылары арасында өтетін «Ұлттық мектеп лигасы» жалғасуда. Оқушылар енді шахмат пен тоғызқұмалақ бойынша бағын сынауда. Ақыл-ой сынға түсіп, сарапқа салынатын жарыста түйсікті тірек етіп, санаға сенім арту керек. Себебі, мұнда қара күш емес ақылдың алғырлығы жеңіске жетелейді. Асылында, шахматтан ойсырай жеңіліп, тоғызқұмалақ тақтасында тосырқап қалатын жас буын жоқтың қасы. Өйткені, ізгілік пен білімге қатыстының бәрін тез меңгеріп жүретін жастардың талпынысы жеңіске жетуде тасада қалдырмайтыны шүбәсіз. Жарыс әлі де жалғасуда, нәтижесі енді белгілі болады. Жарысты шын мықтыға ғана жүлде мен жолдама бұйыратынына сенім мол.
Замира ҚОНЫСЖАН
