Тынымсыз тірлік, қарбалас жұмыстың барлығы да адамның жүйкесіне әсер етеді. Күнделікті қайталанатын оқиғалардың салдарынан шаршау процесі үдей түсіп, ештеңеге зауқы соқпайтыны кез-келген жанның бойынан көрінеді. Тыныш ұйқы, әуезді әнмен миды тынықтырып алу да тынбай тірлік жасайтындардың әдеті. Шаршауға уақыт таппай, отбасының жағдайын жақсартамын деп ұйқысыз қызмет етіп жүрген жандардың орны мүлде бөлек. Қазіргі жаз айлары нағыз демалатын сәт екендігі анық. Жаз айлары мектептер үшін ерекше уақыттың айғағы. Себебі, ұстаздар мен оқушылар өздері күткен демалыстарымен қауышады. Әсіресе, бүлдіршіндер үшін жазғы уақыт нағыз демалыстың қызығына тоймайтын кезең болып табылады. Мектепте білім алып, 9 ай сабақ кестесімен әбігерленген оқушылар да жазғы демалыстарына шықты. Ендігі кезекте балалардың демалысын тиімді өткізу үшін білім бөлімінің атқаратын жұмысы көп-ақ.
Еліміздің әр өңірі балалардың тиісті демалысын өткізуі үшін жұмыстар жасау үстінде. Мемлекет қолдауымен түрлі жұмыстар балалардың жазғы демалысына бағытталып отыр. Мектепті үздік оқитын, республикалық, облыстық сайыстарда жүлделі орынды иеленген оқушыларға жасалатын жағдайлар да ауқымды. Еліміздің маңдайалды жерлеріне, тарихи орындарға көптеген оқушыларға берілмек. Биылғы жылы Сыр өңірі де балалардың жазғы демалысына үлкен жауапкершілікпен қарап отыр. Облыс орталығында орналасқан мектеп оқушыларына жазғы демалысты өткізу үшін көптеген орындар ұсынылған.
Балалардың жазғы уақыттағы демалысын тиімді ұйымдастыру – Қызылорда қалалық білім бөлімі мен мектептердің негізгі міндеттерінің бірі. Білім бөлімінде 2023 жылы балалар мен жасөспірімдердің жазғы маусымдағы демалысын ұйымдастыру бойынша іс-шаралар жоспары бекітіліп, дайындық жұмыстары жоспарға сәйкес жүргізілуде.
Жазғы демалыспен бірінші кезекте Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 25 қаңтардағы №64 қаулысы сәйкес, біріншіден, мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан шыққан балалар, екіншіден, мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алмайтын, жан басына шаққандағы табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен отбасылардан шыққан балалар, үшіншіден, жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, отбасыларда тұратын балалар, төртіншіден, төтенше жағдайлардың салдарынан шұғыл жәрдемді талап ететін отбасылардан шыққан балалар, бесіншіден, білім беру ұйымының алқалы басқару органы айқындайтын білім алушылар мен тәрбиеленушілердің өзге де санаттағы отбасынан шыққан балалар қамтылады.
Балалар мен жасөспірімдердің жазғы демалысы сыртқы лагерь жұмыстарын ұйымдастыру, мектеп жанындағы күндізгі тынығу лагерьлерін ашу, облыс көлемінде және облыстан тыс лагерьге балаларды жіберу, тарихи-танымдық экскурсиялар ұйымдастыру секілді бағытта жүзеге асырылады. Жазғы демалыс шараларын ұйымдастыру көздері міндетті оқу қоры, демеушілер және кәсіподақ, ата-аналар есебінен болып көрсетілген.
Жазғы демалыс уақытында жергілікті орындардан бөлек, сыртқы аймақтардың мәдени ордаларын оқушылар тамашалайды. Сыр өңірінің кей аудандарына барып, жасөспірімдер демалысын жалғастырса, басқа қалалардағы үлкен ғимараттарды көру бақытына қалған оқушылар ие болады. Балалардың демалысын ұйымдастыруда сыртқы лагерьдің де атқаратын жұмыстары көп. Қаланың ішіндегі лагерьлерден басқа, ауданда орналасқан, тарихи маңыздылыққа ие демалу орындары бар. Балаларды да қабылдай алмайтын демалыс лагері бар. Мысалы, Қызылорда қаласында орналасқан «Сырдария» сауықтыру лагері 2020 жылы апатты жағдайдағы ғимарат болып танылып, жұмысын тоқтатқан болатын. «Зерентай» жеке тынығу лагерь 1 маусымнан бастап балаларды қабылдауды бастады. 7 ауысымда міндетті оқу қоры есебінен 465 бала қамтылады. Жолдама құны 30 мың теңге, ауысым ұзақтығы 10 күнді құрайды. Жаңақорған ауданында орналасқан «Талды су» тынығу лагері арқылы ұйымдастырылуда. Жалпы міндетті оқу қоры есебінен 1500 баланы демалдыру жоспарлануда.
Облыс көлемінде және облыстан тыс лагерьге балаларды жіберу де қарастырылған. Биылғы маусымда демеушілер мен инвесторлар есебінен аз қамтамасыз етілген отбасынан шыққан 60 баланы «Арай-санрайз» лагеріне қамту жоспарлануда. «Қазақстан халқына» қоғамдық қоры арқылы ауыл балаларының интеллектуалдық, шығармашылық қабілеттерін жетілдіру және қолдау көрсету мақсатында Алматы қаласында орналасқан «Спутник» лагеріне 120 оқушыға жолдама берілді.
Мектеп жанындағы күндізгі тынығу лагерьлерін ашу арқылы алыс шаһарда орналасқан балалардың көңілін аулауға болады. Оқушылардың тұрғын үйлеріне жақын орналасқан мекеп жанынан құрылған лагерьлер де балаларға ауқымды естелік сыйлауға қауқарлы.
1 маусым мен 14 маусым аралығында 55 мектепте 2 ауысымда жатын орынсыз, ыстық тамақпен мектеп жанындағы жазғы мектеп лагері ұйымдастырылды. Жалпы мектеп жанындағы күндізгі лагерьге 2386 оқушы қамтылды.
Балалардың жазғы демалысын жоғары деңгейде ұйымдастыру және демалыс орындарында балалардың қауіпсіздігін сақтау білім бөлімінің басты бақылауына болады.
Сондай-ақ, 2023 жылдың маусым айында «Балдаурен» (Қонаев, Щучинск) республикалық дарынды балаларға арналған оқу-сауықтыру орталықтарына 11-15 жас аралығындағы қоғамдық қызметке, оқуға белсенді араласқан, түрлі жарыстар, олимпиадалар, фестивальдар, байқау жеңімпаздары (көпбалалы, аз қамтылған отбасындағы) жалпы білім беретін мектептерден 27 оқушы және «Бөбек» Ұлттық ғылыми-практикалық, білім беру және сауықтыру орталығына 5-6 сыныптың (жетім балаларды, көпбалалы және күн көрісі төмен отбасылардан шыққан балалардың санатына жататын) 10 оқушы демалуы жоспарлануда.
Биылғы білім маусымы аяқталып, мектеп түлектері жоғарғы оқу орындарына түсу мақсаттарына талпынуда. Мектепте қалып, оқуын жалғастыратын оқушылар үшін қатарластарымен өткізетін жазғы демалыс лагерьлері жұмыс жасайды. Демалыстан шабыттанған оқушылар келесі мектеп маусымына білімге құштарлықпен келмек.
Қандай жағдай болмасын, балалардың амандығы басты талап ретінде қала бермек. Ата-анасының қарауынсыз қалатын балалардың тәртібі, демалуы секілді жұмыстармен лагерь еріктілері айналысады. Жаз маусымы суға шомылып, күн көзінен ләззат алатын кезең. Сол себепті білім бөлімі болсын, ата-аналар болсын, қауіпсіздік шараларын сақтауға аса назар аударатын болады. Қалай десек те, өңірімізде жаз мезгілінің демалысы балалар үшін үлкен қуанышқа айналмақ.
Қ.ӨТЕБАЙ
