Кейде «елдегі түйткілді мәселелерді басшылар ғана көрмейді, тиісті жұмыс жасалмайды, бөлінген қаржы нақты мекен-жайына жетпей жүр» деген секілді көпшіліктің арасында алыпқашпа әңгімелердің айтылып қалатыны рас. Мемлекет тарапынан қаралуы қажет мәселелер шаш етектен. Шағын ауылдардан бастап мегаполис қалаларда да проблемалардың деңгейі әр түрлі болғанымен, орындалуы керек шешімі бір. Осы тақырыптағы әңгімелер халық арасында болмауы үшін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев өткен жылдан бері аудандарға барып, жергілікті тұрғындарды қабылдап, мәселелерді тыңдап, шешімін табуына ұйытқы болып жүр.
Облыс әкімі Нұрлыбек Машбекұлының кезекті сапары Шиелі ауданында жалғасты. Сапар кезінде ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуы жайында кеңейтілген мәжіліс өткізді. Ауданға қарасты кент, ауылдық округтердің жай-күйі, алдағы уақыттағы жоспары, әлеуметтік-экономикалық ахуалы қаралды. Құқық қорғау органдарының басшылары, облыстық басқармалар мен аудандық бөлім басшылары, ауылдық округ әкімдері де жиынға қатысты. Ауыл шаруашылығы, өнім өңдеу, кәсіпкерлік т.б. салалардың өркендеуі үшін Шиелі ауданында қолайлы жағдай жасалған. Ауданға қарасты ауылдардың орталыққа жақын орналасқаны даму көрсеткішін көтеріп тұр.
— 2022 жылдың қорытындысымен аудандар мен Қызылорда қаласы бөлінісіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер рейтингінде Шиелі ауданы 3-орынға тұрақтап, дамудың оң көрсеткішін көрсетті. Өнеркәсіп кәсіпорындары 69,3 млрд. теңгенің өнімін өндіріп, 2021 жылмен салыстырғанда 14,7 пайызға артқан. Негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі 36,1 млрд. теңге болды. Бұл 2021 жылмен салыстырғанда 176,3 пайызды құрады. Биылғы қаңтар-сәуір айларында 21,2 млрд. теңгенің өнімі өндіріліп, 9,4 млрд. теңге инвестиция салынған,– деді аймақ басшысы.
Ауылдық жерлердің көркеюі үшін мемлекет тарапынан облыс әкімдігінің қолдауымен түрлі жұмыстар атқарылуда. Ауылдық округтердің дамуы үшін түрлі бағдарламалар қолға алынған.
«Жасалатын жұмыстар халықтың тұрмыс-тіршілігін жақсартуға, өмір сүру сапасын арттыруға арналуы тиіс» деп облыс әкімі Нұрлыбек Машбекұлы аудан әкіміне міндеттер жүктеді. Ақтоған ауылдық округіне қарасты Досбол би, Жиделіарық, Жөлек, Телікөл ауылдық округіне қарасты Тәжібаев елді мекеніне «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы бастау алғалы қаржы қаралмаған. Ауылдық аумақтарды дамыту тұжырымдамасына сәйкес 2025 жылы спутникті ауылдарды қаржыландыру тоқталуы мүмкін. Мемлекеттің мүмкіндіктерін жоғарыда аталған ауылдар спутникті және тіректі елді мекендер тізімінде бола тұра уақытында пайдаланбаған.
«Ауыл аманаты» жобасына да Алмалы, Қарғалы және Иіркөл ауылдық округтері ғана қатысқан. Мемлекеттік бағдарламалар, ұлттық жобалардың барлығы да ауылдың дамыту мақсаты жұмыс жасайды. Әр ауылдың мүмкіндіктері мен өркендеу жолы, түйткілді мәселелері үнемі бақылау мен қадағалауда екенін аймақ басшысы айтты. Елді мекендерге қаржы тартудың тиімді тетіктерін табу әкімдердің іскерлігі, жұмыстың көзін таба білуіне байланысты.
Ауылдың болашағына жанашырлық танытып, өздеріне жүктелген тиісті міндеттерге адал болуды аймақ басшысы ауылдық округ әкімдеріне тапсырды. Елді мекендерді дамытуға бағытталған тиімді жобаларды ұсыну қажет екендігін, жасалып жатқан жұмыстардың қарқынын бүгінгіден де күшейту керектігін еске салды. Экономиканың тірегі – кәсіпкерлікті қолдау, тұрғындар мен жастар арасындағы жұмыссыздықты азайту туралы аудан әкімі Нұржан Ахатовқа нақты тапсырмалар берді. Әкімдік тарапынан кәсіп бастауға ниеттенген тұлғаларды қолдау өте маңызды. Сонымен қатар, жазғы демалыс кезінде балалардың қауіпсіздігін бақылау, қылмыспен күрес назардан тыс қалмауы керек.
Жыл көрсеткіші бойынша алдағы уақытта төмен көрсеткіш көрсеткен ауыл әкімдеріне тиісті кадрлық шешім қабылданбақ. Тиісінше ынталандыру шаралары нәтижеге жеткен әкімдерге қарастырылады. Сол себепті әрбір әкім елді мекендегі жұмыссыздар санын азайтып, жаңа жұмыс орындарын құруға, табыс көзін арттыруға мән беруі керектігі баса айтылды.
Аудандағы қылмыстың ашылу деңгейінің төмендігін де аймақ басшысы айтып өтті. Қолдағы көрсеткішті талдап, кейбір елді мекендердегі ахуалға қатысты тапсырмалар жүктеді. Аудандағы жағдайлар қоғамдық және ардагерлер кеңестерінде жан-жақты талданып, әділ баға берілуі тиіс. Құқық қорғау органдарымен бірлескен жұмыстар ауылдардағы қылмыстарды болдырмау үшін жүргізілуі тиіс.
Шиелі ауданына сапары кезінде облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев аудан халқымен кездесіп, құқық қорғау органдары басшыларымен бірге тұрғындарды жеке қабылдады. Жеке қабылдау тәжірибесіне көп уақыт болмаса да, тұрғындарға кері байланыстың осы түрі қолайлы екендігі байқалады. Бұл қабылдауға келген тұрғындардың пікірінен аңғарылды. Елуден астам азамат қабылдауға келіп, баспана алу, білім салаларының қызметі, жұмысқа орналасу жайлы мәселелерді көтерді.
Аймақ басшысы ұсыныстарды мұқият тыңдап, тиісті жауапты тұлғаларға тапсырма берді. Айтылған пікірлер, ойлар жан-жақты зерттеліп, ешбірі жауапсыз, ескерусіз қалмайтынын айтты. Тұрғындар да ризашылықтарын білдірді.
— Біздің көшемізде ауыз су мәселесі күрделі еді. Аймақ басшысының жеке қабылдауында осыны жеткіздім. Көршілеріме қуанышты хабармен баратын болдым. Аудан әкіміне тиісті тапсырма берілді және қаражат бөлінетін болды,- деді Шиелі кентінің тұрғыны Ерболат Жүсіпов.
— 1 ұл, 1 қызым бала жастан мүгедек, 2011 жылдан үй кезегіндемін. Аймақ басшысына жағдайымды айттым, аудан әкіміне жәрдем көрсету туралы тапсырма берілді,- деді «Алтын алқа» иегері Пернеш Әжібай.
Құқық қорғау орган басшыларына тұрғындар сұрақтар қойып, заң жүзінде мәселені қалай шешу керектігімен танысты. Тұрғындар үшін заңға қатысты ережелер мен талаптарды басшылар барынша түсінікті етіп айтты.
Аймақ басшысы осыған дейін облысымыздағы барлық аудандарға барып, тыныс-тіршілігімен танысып, тұрғындардың мәселесін қараған болатын. Әкімнің қатысуымен тұрғындар тілегі дер кезінде тыңдалып, халықтың басты проблемасы болып табылатын мәселелер тиісті басшыларға тапсырылған еді. Осы ретте Шиелі ауданына ат басын тіреген облыс әкімінің сапары Шиелідегі атқарылуы тиісті жұмыстардың сараланып, бақылауға алынуына септігі тиді. Мемлекеттің халықты, ауылдық жерлерді қолдайтын бағдарламасы аясында атқарылар жұмыстар әр кезде уақытылы шешімін тауып отыруы тиіс.
Қызылорда облысының көркейіп, дамуы үшін жасалып жатқан жұмыстар жетерлік. Түрлі нысандардың құрылысы соған дәлел болатындай. Жыл басынан бері жүзеге асқан жобалар Сыр өңірінің алдыңғы қатардағы облысқа айналу мақсатында жасалған дүниелер деп білуіміз керек. Тұрғындардың тілегі, ұсынысы орындалып жатса, мәселе туындаған тұста жергілікті билік жанынан табылса, мақала басында айтқандай, әңгіме туындамайды. Соның ішінде аудандардың, ауылдардың тіршілігімен аймақ басшысының танысуы сол аймақта даму үдерісі орын алатынына ешкім күмән келтірмейді.
Қазақбай ӘНДЕШ
