Қоғам үшін қауіпсіздік қашан да маңызды. Өйткені, тыныштық пен тұрақтылықтың тұрпаты байқалғанда ынтамақтық ымырасыздықты жойып, береке орнайды. Осы ретте, бұзақылық бұқараның берекесін қашырмауы үшін бұқпантайламай, байсалды қалпымен бақылауды күшейтетін полиция қызметкерлерінің еңбегі зор. Қылмысты құрықтап, бассыздықты бұғаулауда қалтқысыз қызмет ететіндердің өздеріне жүктеген жауапкершілігі де жеңіл емес. Сондықтан күні-түні тыныштықты күзетіп, қауіпсіздікті күшейту мақсатында жұмысын жандандыруды көздейді. Мемлекет басшысының қоғамда қауіпсіздікті күшейту үшін полиция қызметін сервистік тәсілге көшіру туралы пәрмен бергені баршаға мәлім. Бүгінде бұл жоба өңірімізде жүйеленіп, іске асырылу барысы қаралған болатын. Аймақ басшысы Нұрлыбек Нәлібаев құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссияның кезекті отырысында полиция қызметіне сервистік тәсілдерді енгізу жобасы аясында атқарылған жұмыстарды саралады.
«Полицияның сервистік моделінің» негізгі қағидаты – «Полиция – бұл халық, ал халық – бұл полиция». Осы орайда полиция органдары жұмысының ашықтығын қамтамасыз етіп, жеке құрамға халықпен қарым-қатынаста ізеттілік және әдептілікті білдіру, олардың өтініштері мен арыздарын обьективті қарау, барынша қажетті көмекті көрсету міндеттілігі бойынша түсіндірме жүргізіп, орындалуын қатаң қадағалауды тапсырамын»,- деді Н.Нәлібаев. Сонымен қатар, облыстық полиция департаментіне қылмыстың жолын кесуге бағытталған шараларды күшейтуді, ұрлықтың алдын алуда учаскелік полиция инспекторларының жауапкершілігін арттыруды және ұрлық қылмыстарының ашылуын қамтамасыз етіп, келтірілген залалдың өндірілуіне тиісті шаралар қабылдауды жүктеді.
Облыстық полиция департаментінің мәліметіне сәйкес, жоба аясында пилоттық аумақ ретінде Тасбөгет кенті және оған қарасты елді мекендер белгіленіп 2019, 2020, 2021 жылдарда жасалған қылмыстар талдауға алынған. Зерттелген аумақта орын алған деректердің басым бөлігі пәтер, мал ұрлығы, алаяқтық, көше қылмыстары екен. Негізінен көше қылмыстары бейнебақылау камералары жоқ орында жасалған, алдағы уақытта Тасбөгет кентінде жаңа камераларды орнату жүзеге аспақ.
Иә, дақпырт дау мен айқай-шудың соңы да кейде бас шайқап, сан соғып қалатын әрекеттермен аяқталып жатады. Сондықтан қоғам қауіпсіздігін алдыңғы орынға қойған, көз ілуге де уақыты болмай, тікесінен тік тұрып қызмет ететін тәртіп сақшылары да сарқылмас сабыры һәм сауатымен бар істі заң шеңберінде атқарып, бітіспес дауды бітімге келтіруде қарекет етеді. Бүгінде жасөсіпірімдердің тентектігінен туындаған текетірестер жиі кездеседі. Оның үстіне, ескертпелерді ескермейтін, тыңдауға құлықсыз кей жастар түнделетіп жүруді доғармай, кейде қауіп құрсауына ілініп жатады. Сайып келгенде, қырағы көзді полиция қызметкерлері мұндайды назардан тыс қалдырмай, оқыс оқиғаның алдын алуға тырысады. Осы тұста, жас өскіндердің белгіленген уақыттан тыс көшеде жүрмеуін қадағалау мақсатында қала көлемінде жүргізілген шаралар аз емес. Мәселен, 23-27 қыркүйек аралығында полиция органдарымен бірлескен «Түнгі қаладағы балалар» жедел-профилактикалық іс шарасы өткізіліп, рейд жұмыстары жүргізілді.
Иә, рейд барысында қала орталығы маңында орналасқан бірнеше нысандарды араладық. Ойын-сауық орындарында, компьютер клубында кәмелеттік жасқа толмаған балалардың жүрмеуін қатаң қадағалауды қолға алған қызметкерлер өз істеріне белсене кірісті. Осылайша, кәмелет жасқа толмаған екі балаға хаттама толтырылды. Соның негізінде ата-аналары шақырылып, айыппұл салынып, тиісті ескертпелер айтылды.
– Бізде ай сайын жасөспірімдерге қатысты іс-шаралар жүргізіледі. Түнгі мезгілде жиналған жастардың арасында туындайтын топтық тбелестерге тосқауыл қою мақсатында және басқа да себептер бойынша жиі ұйымдастырылады. Тиісті жұмыстар жүргізіліп, ескертпелер де жасалады. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 442-бабы бойынша түнгі сағат он бір мен таңғы сағат алты аралығында кәмелетке толмағандардың заңды өкілдерінің еріп жүруінсіз ойын-сауық мекемелерінде немесе тұрғынжайдан тыс жерде жүргені анықталса, бірінші рет болса ескерту жасалады. Ал, егер плейстейшн, кинорум, басқа да ойын-сауық мекемелерінде ұсталған жағдайда ата-анасына 3 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салынады. Сондай-ақ, кәмелет жасқа толмаған баланы сағат түнгі оннан кейін кіргізгені үшін мекеме аталған кодекстің 132-бабы бойынша 5 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл төлейді,- деді қалалық полиция басқармасының жергілікті полиция бөлімі ювеналды полиция бөлімшесінің полиция капитаны Батырбек Романов.
Қызметіне адал жандардың жалқаулыққа жаны қас. Ерік-жігері мықтылар таусылмас төзімі мен парасат-пайымы арқылы түсіндіру жұмыстарын да жүргізіп, өз миссиясын мінсіз орындайтынын аңғартты. Жанжалды жекірумен тоқтатпай, шешімді заңға сүйене отырып қабылдауы құптарлық іс. Өткен жылмен салыстырғанда биылғы көрсеткіштер жоғары екен. Мәселен, 2022 жылдың қаңтар айынан бастап осы кезге дейін үш мыңнан аса түнгі мезгілде жүрген жасөспірімдер анықталған. Яғни, былтыр карантин болғандықтан мұндай жағдайлар көп кездеспеген. Дей тұрғанмен, полиция қызметкерлері қарқынды жұмыстарын жалғастырып, мектеп пен колледждерге барып, аптасына бір-екі рет студенттерге, ата-аналарға бөлек жиналыс жасап, түсіндірме және сауалнама жүргізіп отырады екен.
Килігіп тұрып кикілжіңге ұластырып, төбелеске ұрынатындарды барлап-бақылауда тәртіп сақшылары тыс қалған емес. Нық сөзі мен нақты әрекетін үйлестіре білген қызметкерлер тосыннан туындайтын әр мәселеге бек дайын. Әрі сол арқылы қауіпсіздікті нығайта алатынын дәлелдей түсті.
— Негізінен дүкендерде 21 жасқа толмаған жасөспірімдерге темекі және спирттік өнімдерді сатуға болмайды, рұқсат жоқ. Егер сатылғаны жайында жағдай анықталса сатушыға Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 200-бабымен хаттама рәсімдейміз. Сатып алушыларға профилактикалық жұмыстар жүргізіліп, ата-анасын шақырып, ескерту жасап, ол балаларды есепке алып қоямыз. Сонымен қатар, жаз мезгілінде көшеде жастардың шоғырланып, жиналуы көп кездеседі. Әлбетте, әр күндегі көрсеткіштер әрқалай. Кейде бір күнде жасөспірімдерге қатысты шамамен 35-ке жуық әкімшілік құқық бұзушылық анықталады. Оның ішінде темекі шегіп, қалдығын тастау, түнгі мезгілде жүру сынды әрекеттер жатады,- деді полиция капитаны Асқар Досмағанбетов.
«Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бас иген құл болмайды» деп Б.Момышұлы айтқандай, тәртіп пен тәлім бар жерде тыныштық та орнайды. Рейд жұмысының барысында бақылаудың күшін байқадық. Полиция басқармасының байыпты әрекеті байбаламға салмай, тыңғылықты тәмамдалды.
— Іс-шараның негізгі мақсаты – қала көлемінде құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету, көшелерде, басқа да қоғамдық орындарда кәмелетке толмағандардың арасында және оларға қарсы жасалатын қылмыстарды, оның ішінде жыныстық қолсұғылмаушылық, топтық төбелес, суық қаруды тасымалдау, бопсалау сынды қылмыстардың алдын-алу, ескерту, жолын кесу, сондай-ақ қылмысқа бейім оқушылар мен студенттер арасында құқыққа қайшы іс-әрекеттерге баруына жол бермеу, кәмелетке толмағандарға алкоголь өнімдерін, темекі бұйымдарын сату, олардың түнгі уақытта заңды өкілдерінің ілесіп жүруінсіз ойын-сауық мекемелерінде және тұрғын үй-жайлардан тыс болуы деректерін анықтау, қылмыс жасағандары үшін тізімдік және профилактикалық есепке алу, сонымен қатар тәрбиесімен айналыспайтын ата-аналарды анықтау жұмыстарын барынша жандандыру. Іс-шара барысында барлығы 171 қызметкер жұмылдырылып, ішкі істер органдарына барлығы 109 жасөспірім жеткізіліп, 132 әкімшілік хаттама рәсімделінді. Сондай-ақ, кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығына барлығы 26 жасөспірім орналастырылды,- деді Қызылорда қаласының полиция басқармасы ЖПҚБ ЮПБ бастығы, полиция капитаны Айдос Прежекенов.
Түйіндей келе, қазір таласты тартыс пен құйтырқылықтан туындайтын қылмыс та, қисынсыз қиғылық та көп. Әрине, мұндай оқыс һәм орынсыз оқиғалар бірлікті бұзып, ымырт тыныштықты тұрлаусыз етеді. Сондықтан адамның амандығы мен қоғамның қауіпсіздігі үшін жанкештілік танытып жүгіріп жүретін полиция қызметкерлерінің еңбегі зор.
Замира АХМЕТ
