Үш жыл бұрын еліміздегі мектептерде «Кәсіпкерлік және бизнес негіздері» пәні оқу бағдарламасына енгізілді. Ондағы мақсат – балаларды жастайынан бизнеске баулу.
Іскерлік қабілет көп баланың бойында кездеседі. Бірақ өздері мұны қалай, қай жерде қолданарын білмейді. Аталған пән кәсіпкерлік туралы мағлұмат беріп қана қоймай, жасөспірімдердің бизнес жайлы білім көкжиегін кеңейтіп, тұлғалық қасиетін жетілдіруге әсер етеді. 10-11 сынып оқушыларына арналған пәнде алғашқы капиталды жинау, кәсіпкерлік алғышарттары қамтылған. Ал, ерекшелігі – ойын формасында оқытылуында. Әрбір сабақ отандық компаниялардың нақты бизнес-кейстеріне негізделген.
Мектеп бітірген соң жастардың бәрі бірдей өзі қалаған мамандық бойынша оқи бермейді. Көбі үшін «ертең далада қалмайсың» деп ата-анасы шешім қабылдайды. Енді бір бөлігі тестілеу сынағынан төмен ұпай алып қалып, қатарынан кем болмас үшін көрінген оқуға тапсырады. Егер мектепте белгілі бір кәсіптің қыр-сырын үйреніп, іргетасын қаласа, жоғары білім іздеп жүгірмес еді. Ақылы оқу үшін берген қыруар ақшаны бастапқы капитал ретінде бизнес бастауға жұмсар еді.
Пән авторларының мақсаты барлық оқушыдан бірдей бизнесмен жасап шығару емес. Бұл тек өмірдік қиындықтар мен мәселелерге байыппен қарап, білімді күнделікті өмірде кәдеге жаратуды үйрету, оқушылардың кәсіпкерлік тұрғыдан ойлануына ықпал жасау.
Әлемдік тәжірибеге сүйенсек, кәсіпкерліктің мектепте оқытыла бастағаны 1980 жылдарға тұспа-тұс келеді. Бүгінде ол дүние жүзіндегі 1500-ден астам колледж бен университетте оқытылады. 2000 жылдардың басында экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ұйым құрамындағы барлық елге осы пәнді мектеп бағдарламасына енгізуді ұсынды. Нәтижесінде Скандинавия, Эстония, Бельгия, Ирландия сияқты бірқатар мемлекетте кәсіпкерлікті оқыту стратегиялары ұлттық деңгейде әзірленуде. Мұндай мысалдар елді алға сүйрейтін күш – экономика мен кәсіпкерлікті қолдауға қай мемлекет те мүдделі екенін көрсетеді.
Ал, мектеп бағдарламасына кәсіпкерлік негіздерін енгізу бизнес машықтарын меңгерген жас буын өкілдерін тәрбиелеуге жол ашады.
Алия ШАМАЕВА,
Мұрат Саламатов атындағы Қызылорда қызмет көрсету және
сервис колледжінің арнайы пән оқытушысы.
