Бүгінгі заман талабына сай білім берудің мәні – тұрақсыз және күрделі әлемде өз жолын таба білу үшін баланың өзіне деген сенімділігін және мақсат қоя білу дағдыларын дамытуға көмектесу. Осы орайда мектепке дейінгі ұйымда үнемі қажеттіліктерге сәйкес өзгерістерді енгізіп отыру қажет.
Үлгілік бағдарламаның мақсатында айқындалған әр баланың қызығушылығын, ерекшеліктері мен қажеттіліктерін ескере отырып, жалпы адами және ұлттық құндылықтар негізінде оларды толыққанды дамыту мен әлеуетін ашу үшін мектепке дейінгі ұйымның ойын бөлмелерін, дәліздерін балалардың қызығушылығы бойынша заттар мен ойыншықтарға еркін қол жетімді дамытушы орталарға бөлу ұсынылды. Модельде айқындалғандай, баланың даралығы мен субьективтілігін қолдауға бағытталған трансформацияланатын ойын және тақырыптық аймақтар және инклюзивті дамытушы арнайы орта құруға жұмыс жасалды.
Қытай халқының қолданатын өнегелі сөзі бар. Ол: «Маған айтсаң мен ұмытып қаламын. Маған көрсетсең есімде қалады. Ал, қолмен ұстатып жасатсаң, мен бәрін түсініп аламын». Демек, ойыншықтарға еркін қол жеткізе отырып, көзбен көріп, қолымен ұстау арқылы бала өз бойына ақпаратты еркін алады, ойын кезінде балалар бір-біріне пікірлерін айта отырып, өз сезімдерін білдіре алады, яғни эмоционалды дағдылары дамиды. Осы орайда ең алдымен оқыту сапасын арттыруға, еркін, мәдени, білімді рухани дамыған әлеуметтік белсенді тұлғаны қалыптастыруға ықпал ететін жайлы жағдайлар, қолжетімді заттық дамытушы кеңістікті — білім беру ортасын құру қажеттілігін атап өткім келеді. Бөбекжай-бақшамыздағы мултьстудия, «Мобильді кітапхана», «Мулть Time» мультиплекс залы, «Kids city» балаларға арналған ойын қалашығы, «Ұлттық ойындар алаңы», «STEAM» дамытушы орталықтарын ашу басымдылығы бойынша мақсатты, нәтижелі жұмыстар жүргізілуде.
Модельде айқындалған ұлттық құндылықтарды замануи теориялармен ұштастыру мақсатында салт-дәстүрлерімізге арналған «Ұлттық мұрам қазынам» атты дамытушы орта жабдықталды. Ұлттық ойын алаңында бірнеше ойын, өнер аймақтары бар, «Менің отбасым», құрастырмалы киіз үй, ұлттық аспаптар, асық ойыны, бастырма ою, жүн сабау, ши тоқу, гончар шеңбері арқылы балалар өз қызығушылықтары бойынша ойнайды. Бала ұлттық кабинетке келгенде өз дәстүрімен ұлттық ойындарымен қатар тұрмыстық заттармен танысып, қолөнер түрлерін меңгереді. Қазіргі таңда балалар арасындағы достық пен мейірімділіктің аздығы қынжылтады. Балалардың өн бойынан қазақтың, яғни адамгершіліктің иісі аңқып тұратын, ұлттық мәдениет пен дәстүр арқылы рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде баланың жеке қасиеттерін дамыту — балабақшаның басты назарында. Сонымен қатар, ата-аналармен бірлесе отырып құрылған «Тұмар» әжелер мектебі, «Шапағат» әкелер мектебі, «Аялы алақан» аналар мектебі өз жұмысын нәтижелі жүргізіп келеді.
«STEAM» дамытушы орталығы технологиялары жаңа формациядағы педагогтарға табысты зерттеушілердің, өнертапқыштардың, ғалымдардың, технологтардың, суретшілер мен математиктердің ұрпағын өсіруге мүмкіндік береді.
Балабақшадағы мультстудия орталығында бала алғашқы мультипликатор қасиеттерін меңгеріп, коммуникатикативтік дағдылары қалыптасады. Өз қолымен жасау арқылы саналы таңдау жасай отырып, анимациялық әлемге енеді. Мультстудияда дайындалған мультфилмдерді балалар мобильді кітапханасы қорына жинақталады.
Мобильді кітапханада түрлі жанрдағы «Қиял ғажайып ертегілері», «Хайуанаттар ертегілері», Мультстудия» түрлері бойынша педагогтар мен балалардың өз дауыстарымен дыбысталған ертегілерді балалармен қатар ата-аналарда QR-код арқылы тамашалай алады.
Қазіргі уақытта қазақ отбасында дүниеге келіп, өз ұлтының тілімен тәрбиеленіп өскен баланың өзі орыс, ағылшын тілдерін түсінеді, сөйлейді. Мұның себебі, сол тілде анимациялық мультфильмдерді көп көргеннен екенін біз айна-қатесіз білеміз. Яғни, мультфильм бала санасына оңай, қарқынды әсер етеді.
Өз мемлекетінде тұратын әрбір бала таза қазақ тілінде еркін, таза сөйлеуі қажет. Coндықтaн yaқытпeн жapыca дaмып жaтқaн тexникaлap әлeмiндe бaлaлap тәpбиeлiк мәнi бap мyльтфильмдep мeн тepіc әcep eтeтiн мyльтфильмдepдi aжыpaтып бiлyi, өcкeлeң ұpпaқтың caнa-ceзiмiнe әcep eтeтiн нeгiздiң бiрi дeп oйлaймын. Осыған орай, ұлттық құндылықтарды дәріптейтін ұлттық тәрбиелік бағыттағы қазақ ертегілері арқылы балаларды Отансүйгіштікке, еңбексүйгіштікке, мейірімділікке тәрбиелеп, сонымен қатар салт-дәстүрді, әдет-ғұрыпты насихаттау басты мақсатында «Мульт Time» мультиплекс залы ашылды.
«Kids City»балалар ойын қалашығы. Бала табиғатының қалауы — ойын. Ойын арқылы бала қоршаған ортамен, үлкендермен, олардың еңбегімен, қарым-қатынасымен танысады. «Kids City» ойын қалашығында балалар әртүрлі рөлдерді сомдап, жолдастарымен қарым-қатынас жасауға және ойлана отырып жауап беруге, қиялдауға, елестетуге, бір-бірімен еркін араласуға қабілеттері қалыптасады.
Қорытынды
Мектепке дейінгі ұйымда баланың танымдық қызығушылықтары мен қажеттіліктерін ескеріп, қол жетімді заттық дамытушы арнайы орта жабдықтау арқылы білуге құмар, дербес, жаңа нәрсені қызығушылықпен қабылдайтын, әлемді танып білуге құштар тұлға қалыптастырамыз. Сөзімді қорытындылай келе, осы жұмыстарды іске асыру арқылы шығармашыл ұжым, білім-білікті бала, ғажайып балабақшаға айналамыз.
Жанат Мұханбетқалиева,
«Бегім ана» бөбекжай-бақшасының меңгерушісі.
Қызылорда қаласы
