Аяулы Арал қаласы әлемге ертегі теңіз атанған, айдынды Арал теңізімен танымал екені белгілі. Даладай дархан кең пейілді тұрғындары бар. Арал қаласы қазіргі таңда құлашын көкке сермеген үлкен алып шаһарға айналды. Түтініне дейін ыстық туған жердің экономикасының қарыштап дамуы, үлкен жоспарлар мен қажырлы еңбектің арқасында. Арал қаласы әлемге теңіз маржандарымен, ақ алтынға баланған тұз өнімімен белгілі. Тартылған теңізге қайта дем беріп, өткен кезеңдердегі уақытқа жету үшін Арал теңізі әлем назарынан тыс қалмады. Елдің атқамінер ер азаматтары теңіздің бүгіні мен келешегіне үлкен үмітпен қарап, соған сәйкес бірнеше жобалар аясында тер төкті. Ел тағдырына, Аралдың гүлденуіне мәдениет майталмандары, әдебиеттің жауһар жыр иелері де алаңдайды, жазбаларына арқау етеді. Туған жерін жырына, шығармаларына қосып жырлап өткен З.Шүкіров, Ш.Сариев, Ж.Әбдірашев, Б.Тәңірбергенов, С.Сейітмағанбетов, Т.Абылаев сынды ақындарымыз да бар. Міне, бүгінде бұл көш жастармен жалғасын тауып келеді.
Шаңқ еткен шағаласының өзі шабыт сыйлайтын айдынды Арал шаһарында мерекелі думан басталып кетті. Топырағының өзі өлең болып өріліп, толқындары тармақ болып төгілетін теңізді өлке әуелі ақындарға мән бергені бекер емес. Қолына қалам ұстаған әр өрен мұнда «теңізден тыныс алады». Сол үшін де шайырлар сүйікті шаһарды шумақтарының шұғыласына айналдырды.
Арал қаласында Республика күні мен Арал қаласының 95 жылдығына және ақын Әбілхан Махановтың 100 жылдығына орай республикалық ақындар айтысы өтті. Айтулы мерейтой аясында еліміздің әр өңірінен келген 10 ақын теңіз төскейінен орын тепкен Арал қаласының кешегісі мен бүгінін және Әбілхан Махановтың өмір жолын өлең жолдарына қосты.
— Арал ауданындағы айтыс өте тартысты болды. Мұндағы мерейтой кеңінен әрі жоғары деңгейде аталып өтіп жатыр. Соның бірі аламан айтыс. Дүбірлі додаға еліміздің «менмін» деген мықтылары қатысты. Жазба өлеңімен халықтың жаны мен жүрегін баурап жүрген Ершат Қайболдинмен тартысқа түстім. Керемет айтыс өрбіді. Арал мен Қазалыда айтысты айрықша тамашалайтын, ақын өнерінің әр қатарына қол соғатын, сахнаның аурасын жасап беретін керемет көрермен бар. Аралға бұдан 14-15 жыл көлемінде келіп, І орын алған едім. Негізі Арал менің нағашы жұртым. Жиендеп барып, елдің балығы мен шұбатынан шабыт алып, бас жүлде алу бұйырған екен. Елге дән ризамын,- деп, Аралға өзінің сағынышын жеткізді белгілі айтыс ақыны Нұрмат Мансұров.
Әр аймақтан жиылған, сайдың тасындай іріктелген 10 ақын 5 жұп бойынша бәйгеге түсті. Суырыпсалма өнерінің шешендерін жергілікті ақындар мен өнер саласының саңлақтарынан құралған қазылар төрелік етті.
Болмысы тартып туса бабаларға,
Жастарды бастырады талап алға.
Ақұдай ағайынға қош айтамыз,
Кеудесі кең далиған даладан да.
Өнер көшін бастасын жүзге дейін
Мұраттай қуат берсін қара нарға.
Теңізің телегей боп қайта шалқып,
Шаттықтың әнін айтсын шағалаң да.
Аралымның толқыны тайдай тулап,
Жайыны шығып жатсын жағалауға,- деп өрілген өлең аралдықтардың жүрегін қозғап жіберді. Бұл орамды һәм ойлы шумақтың авторы Нұрмат Мансұров еді.
«Аралым – айдын шалқарым» атты ақындар айтысын аудан әкімі Серік Сермағамбетов ашып, аудан тұрғындарын мерейлі мерейтойымен құттықтады.
— Сөз құдіретіне табынған халықты орамды ойларымен бағындыра білген айтыс ақындарын халық қашан да құрмет тұтқан. Бүгінгі жыр додасында сұлу сөзге сусап келген тыңдарманға көркем ой мен суырыпсалма өнердің биік шыңын көрсетеді деп сенемін. Қайсар рухты қазақ елінің ақындары барда асыл қазынамыз тіліміз бен төл өнеріміз ұлықтала бермек,- деп сөз маржанын терген от тілді ақтаңгерлерге сәттілік тіледі.
Сүбелі сөз додасының қорытындысы бойынша қызылордалық Нұрмат Мансұров бас жүлдені иемденсе, оралдық Мұрадым Мирланов бірінші орынды жеңіп алды. Ал, екінші орынға аралдық Бексұлтан Орынбасаров лайық деп танылса, үздік үштікті қызылордалық Мөлдір Айтбай қорытындылады. Сондай-ақ арнайы сыйды қазалылық Бекзат Серіков еншіледі.
Ол аз десеңіз, жазба ақындар да өз өлкесін жарыса жазды. Арал қаласының және қайсар қаламгер Зейнолла Шүкіровтің 95 жылдығына орай «Кіндігім бірге Аралмен…» атты жазба ақындар мүшәйрасы да өтті.
Ақындар сайысына аудан әкімінің орынбасары К.Бержанов қатысты.
— Ауданның бас шаһарының айтулы мерекесі қарсаңында өткізіліп отырған ақындар мүшәйрасының мақсаты сөз жақұтын терген таланттарымызға қолдау білдіру. Шығармашылық ізденіс жолындағы жандарға демеу беру. Өлең мен жырды қару етіп ұлттың кешегісі мен бүгінін түгендеудегі еселі еңбектеріңіз жемісті болғай. Ұшқыр ойларыңыз бен шалқар шабыттарыңыз таси берсін,- деп қатысушыларға сәттілік тіледі.
Мүшәйра ережесіне сәйкес ақындар алдымен жалынды жырларын Арал қаласының 95 жылдығына арнаса, екінші кезеңде Зейнолла Шүкіровке арналған шығармаларын оқыды. Мүшәйра барысында Арал қаласының тарихымен бірге ақын Зейнолланың өмірі мен шығармашылығы жайында деректер өлеңмен өрілді. Жыр бәйгесінің қорытындысы бойынша бірінші орынды аралдық ақын Алтынбек Қыстаубаев жеңіп алды. Жүлделі екінші орынға Арал ауданынан қатысқан Алмат Қойбағаров пен жаңақорғандық Азамат Қайратұлы ие болса, үшінші орынды аралдық Гүлжанат Әйтімова, қызылордалық ақын Айбану Қалиева және шиелілік Рахметулла Жолтаев иеленді.
Жеңімпаздар мен жүлдегерлерге арнайы дипломдар мен сый-сияпаттар табысталды.
Таланттардың тартысы мұнымен тоқтап қалмады. З.Шүкіров атындағы қалалық мәдениет үйінде Арал қаласының 95 жылдығына орай «Туған жерім – Аралым» атты мекемеаралық өнер байқауы өткізілді. Байқауға қаладағы 12 мекеме ұжымы қатысып, бақ сынады.
Мерекелік шарада Арал қаласының әкімі Е.Талекенов сөз алып, жиналған көпшілікті мерейтоймен құттықтап, қатысушыларға сәттілік тіледі. Байқауға келушілер алдымен мекемелердің ұйымдастырған түрлі бұйымдар, суреттер, альбомдар және жергілікті өнімдер қойылған көрмені тамашалады.
Сайыс шарты бойынша алдымен әрбір ұжымнан құрылған топ өз мекемелерін таныстырып, жетістіктеріне тоқталды. Одан соң «Аралым – ең көрікті мекенім» тақырыбында Арал қаласының көрікті жерлерінен түсірілген бейнероликтерді көпшілік назарына ұсынды. Мұнан кейін соңғы кезең бойынша өз өнерлерін ортаға салды.
Тартысты өткен өнер байқауының нәтижесі бойынша әділ қазылар алқасының шешімімен бас жүлдені Арал индустриалды-техникалық колледжі жеңіп алды. Жүлделі I орынды «Халыққа қызмет көрсету» орталығы иеленсе, II орынға аудандық кітапханалар жүйесі мен ауданаралық ауруханасы ие болды. Ал, ІІІ орынды аудандық өнер мектебі, №220 орта мектебі, №62 мектеп-лицейі және Гүлдер балабақшасы өзара бөлісті. Қалған мекемелерге ынталандыру сыйлықтары табыс етілді.
Жеңімпаз және жүлдегер атанған мекемелерге арнайы дипломдар мен сый-сияпаттар табысталды. Арал тойы 23 қазанға дейін созылады.
А.САЙЛАУОВ
