Сыр елінде “Руханият” жылы аясында «Қылқаламда мәңгілік ел бейнесі» атты халықаралық суретшілер симпозиумының салтанатты ашылуы өтті. Симпозиумда халық суретшісі Ә.Қастеевтен бастау алған қылқалам шеберлерінің салған тарихи құндылықтарын бүгінгі ұрпаққа насихаттау, мәдени мұраларымызды көздің қарашығындай сақтау, бейнелеу өнерінің қазіргі таңдағы бағыты мен дамуы туралы сөз болды. Салтанатты шарада Қызылорда облысы әкімі аппаратының басшысы Ш.Байманов келушілерге алғыс білдіріп, суретшілерге сәттілік тіледі.
Халықаралық симпозиумға Өзбекстан, Қырғызстан елдерімен қатар, республикаға танымал қылқалам шеберлері мен жергілікті суретшілер қатысты. Қылқалам шеберлері Қызылорда облысының тарихымен танысып, көрнекті жерлерін аралап, қаланың ескі келбетін және қазіргі қаладағы өзгерістерді композицияға бейнеледі. Ертеңіне аймағымыздағы мәдениет пен өнер саласының дамуы мен сала мамандарын жан-жақты шығармашылық қолдау көрсету мақсатында «Мәдениет – қоғам келбеті» атты форумның ашылуы өтті. Форум барысында шеберлік сағаттары ұйымдастырылды.
Сценарист-режиссерларға арналған «Мәдени-көпшілік шараларды ұйымдастыру мен өткізудің ерекшеліктері» тақырыбындағы шеберлік сағатын Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, режиссер Қарлығаш Әжиева, жыршы-термешілерге арналған «Дәстүрлі өнерді өркендетудің әдіс-тәсілдері» тақырыбындағы шеберлік сағатын жырау, ұстаз Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, профессор Алмас Алматов, вокалды-аспапты, фольклорлық ансамбльдер мен қобызшыларға арналған «Шеберлік шеңбері» тақырыбындағы дәрісті композитор, пианист, музыкалық өңдеуші Сәтжан Шәменов өткізсе, «Мәдениет саласындағы креативті менеджмент» тақырыбында журналист-продюсер Қарлығаш Тоғанбаева және «Мобилография. Мәдени шараны ақпараттандыру» тақырыбында республикамызға танымал фото-видео менеджер Шырын Нұрмуханова шеберлік дәрістерін оқыды.
Форум «Қылқаламда мәңгілік ел бейнесі» атты халықаралық симпозиумға қатысушы суретшілердің туындыларынан көрме және облыс әкімінің «Тұран» сыйлығын табыстау рәсіміне арналған «Сыр елі – өнер ордасы» атты гала концертпен қорытындыланды. Қорытынды көрмеде Қызылорда облысы әкімі аппаратының басшысы Ш.Байманов қатысушылардың туындыларын тамашалап, қылқалам шеберлерін марапаттады. Суретшілерге 400 мың теңгенің сертификаты табысталды.
Пленэрлік жұмысқа Өзбекстан, Қырғызстан және республиканың түкпір-түкпірінен 21 қылқалам шебері қатысқан болатын. Нәтижесінде, С.Айтбаев атындағы көркемсурет галереясының қоры 90-нан аса жаңа туындылармен толықты. Сондай-ақ, мәдениет және өнер қызметкерлері күніне орай бірқатар сала мамандары Халықаралық «ТҮРКСОЙ» ұйымының медалі, Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің Құрмет грамотасы, Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің және облыс әкімінің Алғыс хаттарымен марапатталды.
Облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Мәдениет және өнер қызметкерлері күніне арналған салтанатты іс-шараға қатысып, Сыр елінің мәдениет қызметкерлері мен сала ардагерлерін кәсіби мерекемен құттықтады.
— Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Ұлттық құрылтайда «Ұлттың жаңа болмысы білім, ғылым және мәдениет саласын дамыту арқылы қалыптасады. Осы үш бағытты рухани даму саласындағы жұмыстың мызғымас үштағаны деуге болады» деп ерекше атап өтті. Өңірімізде Мемлекет басшысының қолдауымен бұл бағытта тың жобалар мен серпінді бастамалар жүзеге асырылуда. Ұлттық салт-дәстүрімізді ұлықтап, құндылықтарды дәріптеу мақсатында биылғы жыл аймағымызда «Руханият жылы» деп жарияланды. Атаулы жылға тарту ретінде 1000 орындық «Өнер орталығы» Мәдениет және ақпарат министрі Аида Ғалымқызының, мәдениет майталмандарының қатысуымен салтанатты түрде ашылды. Наурыз айында халықаралық «ТҮРКСОЙ» ұйымының шешімімен Сыр өңіріне түркі дүниесінің «Ең үздік мәдени аймағы» номинациясы берілді. Бұл – аймақтың Орта Азиядағы рухани, мәдени кемелденген өңір ретінде лайықты бағалануы, – деді аймақ басшысы.
Жиында өнер иелеріне Қызылорда облысының «Құрмет грамотасы», «Тұран» сыйлығы, ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің марапаттары табысталды, 8 өнер ұжымына 60 домбыра тарту етілді. Биыл мәдениет және әдебиет өкілдеріне арналған «Тұран» арнайы сыйлығы екінші мәрте табысталуда.
Алдағы уақытта Сыр өңірінің жазба мәдениетін насихаттайтын «Алаш әдебиеті» музейін ұйымдастыру қолға алынып, жазба жәдігерлерін реставрациялауға арналған архив лабораториясы іске қосылады. «Руханият жылы» шеңберінде облыстағы 171 мәдениет үйі мен клуб «Адал адам» тұжырымдамасы аясында қайта жаңғыртылады.
Руханият жылы аясында атқарылатын жұмыстар легі ауқымды. Биыл – дала ділмары, өз заманының қабырғалы қайраткері атанған Әйтеке бидің 380 жылдығы. Осыған орай тұңғыш республикалық командалық айтыс Сыр өңірінде өткізілді. Сырдария өзенінің сол жағалауынан облыстық тарихи-өлкетану музейінің жаңа ғимараты салынады. Жас ұрпақтың шығармашылығын шыңдау мақсатында «Шығармашылық академиясы», 2 ауданда «Оқушылар үйі» мен «Өнер мектебі» бой көтеруде.
Мәдени мұраның, ұлттық өнердің кемелденуіне үлес қосқан Қазанғап атындағы Қызылорда музыкалық жоғары колледжінің жаңа ғимараты да еңсесін тіктеп келеді. Жеті ауданда музей, кітапхана, архив, неке қию залы, ардагерлер және аналар, жастар орталықтарын біріктіретін типтік үлгідегі «Руханият» орталықтарының іргетасы қаланды.
Мемлекет басшысы түркі дүниесінің темірқазығы Түркістанда өткен құрылтайда заманауи кітапхана жұмысын ұйымдастыру туралы айтқан болатын. Президент тапсырмасына сәйкес 1 маусымнан бастап Ә.Тәжібаев атындағы облыстық әмбебап-ғылыми кітапхана тәулік бойы жұмыс тәртібіне көшеді.
Өткен жылы археолог-ғалымдардың 20 жыл бойы жүргізген қазба жұмыстарының нәтижесінде «Сақ жауынгері» мен «Сығанақ ханшайымының» мүсіндері жасалды. Биыл музей қоры «Түгіскен көсемі», «Жетіасар ақсүйек әйелі» алтын жәдігерлерімен толығады. Бұл құндылықтар күз айларында Ұлттық музейдегі көрмеге қойылмақ.
Облыстың мәдениет ұйымдарының мамандары Италия, Беларусь елдерінде біліктілігін арттырды. Еуропадағы белгілі концерттік залдардың озық тәжірибесін жұмыс барысына енгізді. Сала мамандарын қолдау алдағы уақытта да жалғасын таппақ.
Биыл зиялы тұлғалардың мерейтойы халықаралық деңгейде атап өтіледі. Халық суретшісі Әбілхан Қастеевтің 120 жылдығына орай Қырғызстан, Өзбекстан және елімізге белгілі суретшілердің қатысуымен өткен халықаралық симпозиум қорытындыланды. Халық батыры Жанқожа Нұрмұхамедұлының 250 жылдығына орай жыр-дастан орындаушылардың республикалық фестивалі жоспарланған. Қазақстанның Халық жазушысы Әбдіжәміл Нұрпейісовтің 100 жылдығы аясында «Соңғы парыз» романы «ТҮРКСОЙ» ұйымының қолдауымен түрік тіліне аударылуда. Жыл көлемінде халықаралық конференция, еске алу шаралары өтеді.
Былтыр елордада Астана қаласының 25 жылдығына орай «Сұлу Сырдан – ару Астанаға» атты Қызылорда облысының өнер күндері жоғары деңгейде өтті. Халықтың ыстық ықыласы мен қошеметіне ие болған мұндай іс-шара биыл Алматы қаласында ұйымдастырылмақ.
Е.Ерболұлы
