Ғаламдағы барлық мемлекеттер оқ бойы озық болып, алдыңғы қатарлы елге айналуға тырысады. Тарихы терең, өткені өмірде талпыныс беретін ұлттар үшін рәміздері үлкен қасиетке ие, құрметке лайықты. Өз туын үнемі биікте тұрғанын қалайтын, әнұрандары естілген шақта делебесі қозып, шабыттанатын адамдар ұлт таңдамайды. Отанын, елін жақсы көру үшін нақты «осындай ұлт болу керек» деген заң жоқ. Тек қана мемлекетіне деген махаббат, ұлтына деген құрмет болса жетерлік.
Қазақстанда 4 маусым мемлекеттік рәміздер күні. 2007 жылы 4 маусымда «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы» Конституциялық заң қабылданды. Осы Заңға сәйкес жыл сайын 4 маусым Қазақстан Республикасында Мемлекеттік рәміздер күні ретінде мерекеленеді. Мемлекеттік рәміздер – бұл кез келген мемлекеттің егемендігі мен біртұтастығын бейнелейтін, оның ажырағысыз атрибуттарының бірі. Қазақстан Республикасында Мемлекеттік ту, Мемлекеттік елтаңба және Мемлекеттік гимн мемлекеттік рәміздер болып табылады.
Еліміздің тұтастығын, тәуелсіздігін көрсететін рәміздеріміздің әрқайсысы өзіндік тарих, өзіндік мағына білдіреді. Қазағымыздың Туы көк түсте бейнеленген, авторы Шәкен Ниязбеков. Көк түсте боялған туымыз көк аспанның шексіздігін көрсететіндей. Туымызда көрініс тапқан қыран құс, күннің де өзіндік ерекше сипаттамасы бар. Нұрын төккен күн тыныштықты бейнелесе, қыран құс рух беретіндей көріністі көрсетеді.
Елтаңбамызда шаңырақ, тұлпар, жұлдыз бейнеленіп, халқымыздың жанарына оттай басылады. Еліміздің елтаңбасының авторлары Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов. Қазақ халқында «Шаңырағың шайқалмасын», «Шаңырағың биік болсын» деген жылы шырайлы тілектер бар. Демек, қазақ халқы үшін шаңырақтың орны үлкен. Елтаңбамызда да шаңырақтың көрініс табуы авторлардың тапқыр шешімі. Тұлпар ұлтымыздың жеңіс жолындағы жан серігі іспеттес.
Мемлекетіміздің қазіргі әнұраны 2006 жылдың 6 қаңтарда қабылданған. Шәмші Қалдаяқовтың «Менің Қазақстаным» әнінің мәтіні Жұмекен Нәжімеденовтікі. Мәтініне Нұрсұлтан Назарбаев өзгеріс енгізді.
Жаугершілік заманда да қазақ халқы үшін рәміздердің бірегейі, батырлардың жорықты бастап жүруде рух беретін қасиетті дүниесі Ту болатын. Туды құлатпай, кеудедегі жаны шықса да, жалауды желбіретіп жауға шапқан ата-бабаларымыздың бұл істері кейінгі ұрпаққа өнеге. Осы орайда Елордадағы «Атамекен» этно-мемориал кешенінде өткен Мемлекеттік ту көтеру рәсіміне Президент Қасым-Жомарт Тоқаев қатысты. Мемлекеттік әнұран шырқалып, көк баййрағымыз көтерілді.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев мемлекеттік рәміздер күнімен жиналған жұртты құттықтап, рәміздер егемендік пен елдіктің басты белгісі деп айтып өтті.
– Көк байрағымыз, Елтаңбамыз және Әнұранымыз – күллі халқымызға қастерлі нышандар. Біз үшін тәуелсіздік – ең қымбат құндылық, ал туымыздың асқақ желбірегені – аса биік мәртебе. Батыр бабаларымыз сын сағатта әрдайым бір тудың астында жиналған. Бөрілі байрақ күллі түркі жұртын біріктірген. Абылай ханның ақ туы бүкіл қазақтың басын қосқан. Алаш туы арыстарымыздың жігерін жанып, намысын қайраған. Біз бабаларымыздың даңқты жолын жалғастырып келеміз. Байрағымыз Біріккен Ұлттар Ұйымының төрінде тұр. Оны ғарышкерлеріміз көк жүзіне көтерді. Альпинистеріміз әлемнің ең биік шыңдарына орнатты. Спортшылар жеңіс тұғырынан желбіретіп, Әнұранымызды шырқатты. Күллі әлем Қазақ елін көк байрағына қарап танитын болды,– деді Мемлекет басшысы.
Қастерлі нышандарымызды құрметтеу барлық ел тұрғындарының парызы екендігін айтты. Сондай-ақ,өткізіліп жатқан салтанатты рәсімнің маңыздылығына да тоқталып өтті.
– Біз асыл құндылықтарымызды аяқ асты етуге жол бермейміз. Биыл мемлекеттік рәміздерді қорлаған адамдарды жазалау шаралары күшейтілді. Түсіндіру жұмыстарына ерекше көңіл бөлініп жатыр. Отаншылдық мемлекеттік рәміздерді қастерлеуден басталады. Біз ұлттық нышандарымызды ұлықтау арқылы өскелең ұрпаққа үлгі-өнеге көрсетеміз. Оларды отансүйгіштік, жасампаздық рухта тәрбиелейміз. Сондықтан бүгінгі салтанатты рәсімнің тағылымдық, тәрбиелік мәні айрықша,– деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Президент мемлекеттік рәміздер тарихымызды, өзіндік болмысымызды, халқымыздың болашаққа ұмтылысын айғақтайтынын атап өтті.
– Мемлекеттік рәміздерде бүкіл Қазақстан халқын біріктіретін, жалпыұлттық бірегейлігімізді нығайтатын құдыретті күш бар. Айтулы мерекелер мен әлемдік дүбірлі спорт сайыстарында жеңіске жеткен кезде жүрегімізде Отанға деген сүйіспеншілік оты лаулап, елімізге деген мақтаныш сезімі пайда болады. Көк байрағымыз, Елтаңбамыз және Әнұранымыз – мемлекетіміздің мәртебесі, халқымыздың ар-намысы. Олар алға қарай нық қадам басып, биік мақсаттарға қол жеткізу жолында күш-жігер береді, – деді Президент.
Ту көтеру рәсіміне Парламент Мәжілісінің төрағасы Ерлан Қошанов, Премьер-министр Әлихан Смайылов, Мемлекеттік кеңесші Ерлан Қарин, Президент Әкімшілігінің Басшысы Олжас Бектенов, мемлекеттік органдар басшылары, Парламент депутаттары, Мемлекеттік рәміздер мен ведомстволық және оларға теңестірілген өзге де наградалар геральдикасы мәселелері жөніндегі республикалық комиссия мүшелері, жоғары әскери оқу орындарының курсанттары мен олардың туыстары қатысты.
Рәміздер күнін Сыр халқы да жылда жоғары деңгейде өткізді. Қызылорда тұрғындары жергілікті басшылықтың ұйымдастыруымен өткізілетін шараларға белсене қатысады. Қызылорда облысында ҚР Мемлекеттік рәміздер күніне орай 100-ге жуық әр түрлі бағыттағы іс-шаралар ұйымдастырылды, шара басы «Менің туым-менің Отаным» атты челленджімен бастау алды. Рәміздер күні алдында кездескен облыстық қоғамдық даму басқармасының басшысы Алмасбек Есмаханов:
— 4 маусым – ҚР Мемлекеттік рәміздер күні. Бұл күн — халқымыздың мұқалмас рухы мен ежелден келе жатқан басты құндылықтарымызды ерекше айшықтайтын қастерлі күн. Осы ретте, азаматтарымызды ортақ мақсатқа біріктіруге және олардың патриоттық рухын көтеруге бағытталған жалпыхалықтық іс-шаралар легі бүгіннен бастау алды. Жалпы 1-4 маусым аралығында өтетін іс-шараларға 70 мыңға жуық тұрғын белсенді қатысады деп жоспарлануда. Сонымен қатар барлық елді мекендердегі Рәміздер алаңында тұрғындар мен ерікті жастардың қатысуымен сенбіліктер ұйымдастырылады. Одан бөлек, 2 маусымнан бастап әрбір саладағы танымал тұлғаларды қатыстыра отырып, «Менің туым – менің мақтанышым» тақырыбында ҚР Туымен бірге бейнеленген суреттерді әлеуметтік желілерде жариялау басталды. 4 маусым күні «Рәміздер алаңында» аймақ басшысының қатысуымен негізгі мерекелік шара ұйымдастырылады. Бұл патриоттық шараға 2 мыңға жуық қала тұрғындары қатысады деп күтілуде. Шара аясында 15-тен астам жеңіл көлік пен 10 мото шабандоздың қатысуымен авто, мотошеру өтеді. Осы шара барысында алғаш рет «Жас Ұлан» балалар-жөсөспірімдер ұйымының және «Жас сарбаз» қозғалысының мүшелерімен арнайы саптық жүріс ұйымдастырылады. Ал, Байқоңыр қаласында бірнеше жалпыхалықтық патриоттық шаралар өткізіледі. Сондай-ақ, барлық аудандардағы білім беру ұйымдарында Елтаңба авторы, жерлесіміз Жандарбек Мәлібековтің еңбектерін насихаттауға, Мемлекеттік Туымыздың авторы, суретші Шәкен Ниязбековтің 85 жылдығына арналған шаралар, патриоттық акциялар, көрмелер мен танымдық сағаттар өткізуді жоспарлап отырмыз,- деді.
ҚР Мемлекеттік рәміздер күні республика көлемінде мемлекеттік гимнін орындау патриоттық акциясы өтті. Ірі сауда орталықтарында, кәсіпорындарда, мекемелерде және өзге де халық көп шоғырланатын жерлерде бір сәтте Мемелекеттік гимні шырқалды. Жастардың патриоттық акциялары қаладағы ірі ойын-сауық орталықтарында, қалалық демалыс паркінде болды. Қала орталығындағы лэд экрандар мен жарнама тақталарында күні бойы Мемлекеттік рәміздер туралы бейнероликтер жүргізілді.
ҚР Мемлекеттік рәміздер күні Қызылордадағы Рәміздер алаңында өткен салтанатты іс-шараға облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев қатысып, тұрғындарды мерекемен құттықтады. Салтанатты рәсім Әнұранмен басталды.
Барлық мемлекеттің мәртебесін айқындап, мерейін үстем ететін басты құндылықтар – шекарасы, астанасы, Мемлекеттік рәміздер екендігін аймақ басшысы атап өтті.
— Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы «Қасиетті нышандарымызда қазақтың мың жылдық арман-тілегі, мақсат-мұраты түгел тоғысқан. Көк байрағымыз – мызғымас мемлекеттіліктің белгісі. Елтаңбамыз – азаттықтың айшықты көрінісі. Ал, Әнұранымыз – еркіндік пен елдіктің үні. Тәуелсіздіктің осы үш символы халқымызға ерекше рух береді. Өйткені, бұл – бабаларымыздың орындалған арманы», – деген болатын. Еліміздің басты құндылықтарын құрметтеу – бәріміздің перзенттік парызымыз. Рәміздерімізді елдігіміздің ұраны, патриоттығымыздың бастауы, Отанымыздың мақтаныш символы ретінде танытуымыз қажет, — деді Нұрлыбек Машбекұлы.
Отан, атамекен, туған жер туралы әндер патриоттық іс-шара аясында орындалды. Мемлекеттік туымызды көтерген 15-тен астам жеңіл көлік, 10 мотошабандоздың авто, мотошеруі жиынға сән бере түсті.
ҚР Мемлекеттік рәміздері күніне орай Сыр өңірінде 100-ге жуық іс-шара өткізу жоспарланған-ды. «Жас Ұлан» балалар-жасөспірімдер ұйымының және «Жас сарбаз» қозғалысының мүшелері арнайы сапта жүрмек. Сондай-ақ, жалпыхалықтық патриоттық шаралар Байқоңыр қаласында өткізісе, барлық аудандарда Елтаңба авторы, сырбойылық Жандарбек Мәлібековтың еңбектері насихатталды. Мемлекеттік Ту авторы, суретші Шәкен Ниязбековтың 85 жылдығына арналған шаралар, патриоттық акциялар, көрмелер мен танымдық сағаттар өткізілді.
Қазақы қаймағы бұзылмаған Сыр өңірі ұлтымызды ұлықтайтын шараларды жасауда алдыңғы қатарлардан бой көрсетеді. Елім деген ер азаматтарымыз айтулы мереке күнінде ұлт бірлігін көрсетіп, тәуелсіздіктің төлқұжаты секілді рәміздерімізді ұлықтап жатқандары көңілге қуаныш сыйлайды. Облыс әкімінің қолдауымен түрлі шаралар өткізіліп, мемлекетіміздің барша маңызды айтулы күндері жоғары деңгейде атқарылып жүр. Алдағы уақытта да облыс әкімдігінің қолдауымен түрлі жұмыстар атқарылмақ. Жергілікті тұрғындар да өз үлестерін қосар болса кез келген шаралар жоғары деңгейде өткізіледі.
Ұлттық рәміздеріміз еліміздің әрбір перзентінің жанын беріп қорғап, барын салып ұлықтайтын дүниесі. Қазіргі таңда көк туымызды шетелде танытып жүрген жалындаған жастарымыз, білім саласындағы дүлдүлдер, спорт әлеміндегі саңлақтарымыз көп. Барлығының бір ғана тілегі көк туымызды төмен түсірмей, биікте шарықтату. Жүрекке шабыт сыйлап, көңілді рухтандырып түрлі айқаста топ жару үшін туымыздың әсері мол. Тудың рух беретіндігіне көздеріне жас алып, төбеде желбіреп, өзге елдердің жалауынан жоғары тұрған көк туымызға қарап әнұран айтқан боксшыларымыздың әрекеті соған дәлел.
Қазақбай ӘНДЕШҰЛЫ