«Жақсы ұстаз түсіндіреді, тәжірибелі ұстаз көрсетеді. Ал, ұлы ұстаз шабыттандырады» деген сөз халық арасында кең таралған. Осы ғибратты сөздің ішіндегі «ұлы ұстаз» деген сөз тіркесін өзіміздің жерлесіміз, Қызылорда облысы, Қармақшы ауданы, Ақжар ауылының тумасы, ұлағатты ұстаз, филология ғылымдарының докторы, профессор Темірхан Сақаұлы Тебегеновке арнап айтар едім. Себебі, шәкірттерінің жүрегіне жол тапқан, өзінің адал еңбегінің арқасында үлкен жетістікке жеткен, өмірге құштар, бойындағы күш-қуат пен табандылықтың арқасында барлық қиындықты жеңе білген үлгілі ұстаз, ұстаздардың ұстазы дер едім. Ұстаздың алдынан қаншама шәкірт білім мен тәрбие алды, ақыл-өсиетін, өнегесін тыңдап өсті. Темірхан Тебегенов – түркі еліне есімі белгілі, қазақ әдебиетінің дамуына ерекше үлес қосқан өзіндік орны бар үлкен тұлға. Өкінішке орай, 2021 жылы Темірхан Сақаұлын бүкіл ауыл-аймақ ғана емес, республика жұртшылығы қимастық сезіммен мәңгілік мекеніне аттандырды. Тағдырдың ісіне не шара, ол кісінің орындалмай қалған қаншама жоспары, мақсаты бары анық. Бүкіл өмірін білім мен ғылымға арнаған оның еңбегін айтып жеткізу мүмкін емес.
Қарапайым отбасында дүниеге келген Темірхан Сақаұлы білімге жастайынан құштар болды. Өзінің білімге құмарлығының арқасында Қызылорда қаласындағы кезіндегі Н.В.Гоголь атындағы институт, қазіргі Қорқыт ата атындағы университетке түсті. Еңбек жолын ауыл мектебінен ұстаз болудан бастап, өзі білім алған оқу орнының қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасында аға оқытушы, қазақ әдебиеті мен араб кафедрасының меңгерушісі, 1991 жылдан өмірінің соңына дейін Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің қазақ әдебиеті кафедрасында оқытушы және кафедра меңгерушісі қызметтерін атқарды. Артына 300-дей ғылыми мақала, 9 кітап жазып қалдырды.
2010 жылы педагогикалық кеңестің қаулысымен қазақ тілі мен әдебиеті кабинетіне Қармақшы ауданының Құрметті азаматы, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Гуманитарлық ғылымдар Академиясының академигі, Жамбыл атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты, ҚР Жазушылар Одағының мүшесі, Түркі Әлемі халықаралық «Қызыл алма» сыйлығының лауреаты Темірхан Тебегеновтің есімі берілген болатын. Араға біраз уақыт салып, жақында ғана ұрпақтары, соның ішінде қызы Алтынарай Тебегенова әкесінің кабинетін жабдықтап, үлкен игілікті іс жасады.
Темірхан Сақаұлының атындағы кабинетті ашылу салтанатына байланысты мектебімізде қазақ тілі мен әдебиеті бірлестігінің ұйымдастыруымен «Жарқын бейне» атты әдеби-сазды кеш өтті. Кеш барысында 8,9-сынып оқушыларының домбырамен тартқан Тұрмағамбет Ізтілеуовтің «Тәлім» термесімен басталып, одан кейін 5-сынып ұландары кеш қонақтарына өлең шумақтарымен арнау арнады. Қазақ тілі мен әдебиеті кабинетінің ашылу салтанатында бірлестік жетекшісі Жанат Оңалбаева мен Темірхан Сақаұлының өмірде сыйласқан досы Қуаныш Біртаевқа лента қию рәсімі берілді. Бұдан кейін «Жарқын бейне» атты әдеби-сазды кеш жалғасын тапты.
«Жарқын бейне» атты шара барысында 8-сынып оқушылары Темірхан Сақаұлының өмірі мен шығармалары туралы сыр шертсе, 10-сынып оқушылары ұстазға арнап арнау өлеңдерін оқыды. 9-сынып оқушылары Темірхан Сақаұлының өлең шумақтарын мәнерлеп, нақышына келтіріп айтып, кеш қонақтары риза болды. Аяулы ұстаз бен жан жары Сапураның ролінде 10-сынып оқушылары Мағжан Қанағат пен Аружан Тоқтардың шебер ойнауы әдеби-сазды кешті әсерлендіріп жіберді. Кеш соңында ұстаздың Алматыдан, Астанадан келген шәкірттері, ағайын-туыстары сөз сөйлеп, естеліктерімен, ерекше есте қалған оқиғаларымен бөлісті. Алматыдан арнайы келіп, осы шараның өтуіне атсалысқан ұстаздың қызы Алтынарай Тебегенова мектеп ұжымына, алыстан келген ағайын-туыстарына алғысын айтып, келген қонақтарға, шараның жоғары дәрежеде өтуіне атсалысқан мектеп дирекциясына, қазақ тілі мен әдебиеті бірлестігі мүшелеріне сыйлықтарын табыс етті.
Барлық саналы ғұмырын ғылым мен білімге арнаған Қармақшы ауданының Құрметті азаматы, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Гуманитарлық ғылымдар академиясының академигі Темірхан Сақаұлы Тебегеновтің есімін өзінің туып-өскен ауылы, ұстаздар қауымы, шәкірттері мәңгі есінде сақтайды.
Жанат Оңалбаева,
№28 орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі.
Қармақшы ауданы, Ақжар ауылы
