Айтса айтқандай, бәйгеден ҚР чемпионатының оңтүстік аймақтық ІІ іріктеу турнирі Қызылордада ұйымдастырылды. Аталмыш жарысқа Астана, Алматы, Шымкент қалалары, Алматы, Жамбыл, Маңғыстау, Абай, Жетісу, Түркістан, Ұлытау облыстарынан 150-ден астам жүйрік қатысты. Жарыстың ашылу салтанатына Қабылбек атамыз сөз алып, қатысушылар мен көрермендерге ақ батасын берді. Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев, ҚР Ұлттық спорт қауымдастығының президенті Исламбек Салжанов, ҚР «Бәйге» федерациясының президенті Қанат Көпбаев қатысып, сөз сөйледі.
— Соңғы жылдары аймақта ұлттық спорт түрлері бұқаралық сипат алып келеді. Бүгінде облыста 16 мыңнан астам адам ұлттық спортпен шұғылданады. Спортшыларымыз өткен жылы Қазақстан Республикасы чемпионаты мен кубоктарында, Әлем және Азия чемпионаты мен кубоктарында жеңіп алған медаль санымен соңғы бес жылдықтағы рекордты жаңартты. Бүгінгі республикалық бәйге жарысы да Сыр өңірінің мерейін асырып, ұлттық спорттың өркендеуіне жаңа серпін береді деп сенемін. Төзім мен жігер, қайрат пен мінез сынға түскен бәйгеде тұлпарлардың тұяғы талмасын. Шабандоздардың тақымы тастай болсын,- деді Нұрлыбек Машбекұлы.
Облысымыздың абыройын асқақтатып, ұлттық спортымызды дамытуға өткізіліп жатқан турнирдің берері мол. Шабандоздардың да еңбегін айта кетіп, тілек білдірген облыс әкімінен кейін ҚР Ұлттық спорт қауымдастығының президенті Исламбек Салжанов салтанатты шарада пікір білдіріп, ұлттық спорттың өркендеп, дамуына мемлекет басшысының тікелей бақылауында екендігін айтып өтті,
— Қазір ұлттық спортты дамыту – мемлекеттік саясаттың маңызды бағыты. Оған Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев ерекше көңіл бөліп отыр. Осы орайда біз ұлттық спортты кәсіби және бұқаралық бағытта дамытуды қолға алдық. Ел аумағында ұлттық спорт түрлерін жаңғырту үшін көптеген жарыстар ұйымдастырудамыз. Оның ішінде, ат спортының орны бөлек. Осы жылдан бастап көкпар ойындарын футбол тәрізді лига форматында өткіземіз, яғни, «Жоғары лига», «Бірінші лига» және «Екінші лига» форматы енгізілді. Келесі жылы V Дүниежүзілік көшпенділер ойыны Қазақстанда өтеді. Бұл – біз үшін мерейлі мәртебе әрі зор жауапкершілік. Бүгінгі жарыс – алдағы Көшпенділер ойынына дайындық іспетті,- деді Исламбек Төлеубайұлы.
Бәйге спорты халқымыздың ұлттық иммунитетін көтерері белгілі. Ұлттық дәстүр, ұлттық ойындары әлі күнге ұмытылмаған ұлттардың жойылып кетуі екіталай. Өздерінің тарихқа түзету енгізіп, жер бетін жалпағынан басқан халықтың ұрпағы екендігін сезетін әрбір қазақ баласы еңсесін тіктеп жүруі тиіс.
Шарада бәйгенің маңыздылығына тоқталған ҚР «Бәйге» федерациясының президенті Қанат Көпбаев жарысқа қатысушыларға сәттілік тіледі.
— Ат спорты, соның ішінде бәйге – халқымыздың ежелден келе жатқан ең қадірлі дәстүрі. Жалпы, ат баптап, аламанға қосу салты қанымызда бар. Ата-бабамыздан мұра болып қалған мәдениеттің, спорттың, кәсіптің түрі және асыл қазынамыз. Ал, оны қолдау, дамыту және насихаттау бізге парыз болып саналады. Ендеше бүгінгі жарыста бақ пен бап сынаған азаматтарға сәттілік тілеймін,- деді Қанат Шоқанұлы.
Өткізілген жарыс барысында көрермендер арасында ойын ойнатылып, бағалы сыйлықтар табысталды. Сонымен қатар Ипподром ауласында жұртшылық жиналып, гір спорты, қол күресі, арқан тарту жарыстары ұйымдастырылып, жеңімпаздарға ақшалай сыйақы тағайындалды. Кештің басты қонағы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, белгілі күйші Асылбек Еңсепов көптің ықыласына бөленді. Облыстық филармония әншілері де кешке көрік беріп, көңілді атмосфера қалыптастырды.
Бәйге қорытындысын көпшілік асыға күтті. 8 шақырымдық құнан бәйгенің жүлдегелері мен жеңімпаздары анықталды. Құнан бәйгенің жүлдесін алматылықтар мен жамбылдықтар алды. 5-орынды Асыланбек Абдықалық (Жамбыл облысы), 4-орынды Сұлтан Ақмолда (Жамбыл облысы), 3-орынды Думан Ердаулетов (Алматы облысы), 2-орынды Бағжан Айдарлы (Жамбыл облысы), 1-орынды Абзал Тұрғанбек (Алматы облысы) иеленді.
14 шақырымға ұласқан бәйгеде алматылықтар арасында қызылордалық Қуаныш Ердаулет 5-орынды қанағат тұтса, қалған орындарды алматылықтар бөлісіп алды. Айтар болсақ, Қуат Әділқас 4-орынды, Арнұр Саматұлы 3-орынды, Думан Ердаулетов 2-орынды, Арнат Мұратхан 1-орынды қанжығасына байлады.
21 шақырымдық аламан бәйгеде де алматылық шабандоздар алдыңғы қатардан көрінді. 5-орынды Болат Нұрәлі (Алматы облысы), 4-орынды Бекзат Ділдәхан (Алматы облысы), 3-орынды Нұрмұқаш Дильнур (Алматы облысы), 2-орынды Абзал Тұрғанбек (Алматы облысы, Іле ауданы) иеленді. Ал, астаналық Нұрбол Тоқтаған 1-орынның тұғырынан көрінді.
Аламан бәйгенің «Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» атанған шабандозы Нұрбол Тоқтағанға бас серіктес Хюндай компаниясы темір тұлпардың кілтін табыстады. Барлық жеңімпаздар мен жүлдегерлерге серіктестердің атынан қаржылай сертификаттар, дипломдар табысталды.
Ұлттық спорт ұлт болашағының маңыздылығы үшін қажет. Мемлекет басшысының да назарында тұрған бұл спорт түрінің дамып, алға басатын күндері әлі алда. Жылқының бабын білетін қазақ жігіттерінің қолынан талай тұлпардың шығатынына сеніміміз мол. Қазақ халқының өзіне тән болмысын көрсететін, әрбір баласы жүйрік тұлпардай жарысуға бейім келетіні осы себепті шығар. Дала заңдарына ғана бағынған ұлтымыздың төл спорты дамып, халқымыздың мінезі тұлпардың басқан әр қадамынан көрінетін бәйгенің дамуына тілегімізді білдірдік. Сыр өңірінде болған спорт түрі алдағы уақытта да жалғасын тауып, халық ықыласына бөленеді деген үміттеміз. Ата-бабамыздан келе жатқан дәстүр думанды жиындарда ат шаптыру болса, бүгін бабалар ізімен жүріп, бәйгенің үлкен тойын өткіздік дей аламыз. Қасиетті ұлттық құндылықтарымызды ұлықтай берейік.
Қазақбай ӘНДЕШ,
Айдар ӘДІЛЖАНҰЛЫ
