Сыбайлас жемқорлық – ел дамуын тежеп, іргесін сөгетін іс-әрекеттің бірі. Қанша дегенмен «жырып қалсам» деген жымысқы ой, «қалтаға бассам» деген арам пиғыл бар жерде адымдап та алға жылжу мүмкін болмас. Мұршасы келмесе де, мұртын майлауға асық, халық қазынасына қол сұғып талан-таражға салуға дайын тұратын жемқорлар азаймаса, жең ұшынан жалғасқан сыбайластық тыйылмаса, шикіліктер шыға береді. Жемқорлықтың желкенін желбіреткендер жеті қат жердің астындағы батпандай байлыққа иелік еткісі келеді. Көздерін көрсоқыр еткен қаржыны қоржынға салып яки қалтаға басуды ойлайтындар діңкесі құрыса да, жырып қалуда жығылғысы келмейді. Түскен қаржыны қақшып алудың амалын ойластырып, ізін жасырудың жолын табуға тырысатындарға тосқауыл қою керек-ақ.
Иә, сыбайластық түрлі салаларда кездесіп жатыр. Сондықтан, жемқорлықтың жолын бөгеп, сыбайластықтың санын кеміту қатаң қолға алынуда. Осы ретте, сыбағасын сыбайластықтан көретін әккі жемқорлардың жазасын беріп, жемқорлықты жоюға жұмылып, тиісті тапсырмалар аясында тиімді шешім қабылдауға бел буған басшылықтың бастамасы көңіл қуантады. Жұрттың жалақысын жеп, қаражатын сыпырып алуға дейін баратындарды бақылауға алып, дер кезінде анықтауы күмәнді де сейілтетіні сөзсіз. Осы мәселеге қатысты облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың төрағалығымен облыс әкімдігі жанындағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері жөніндегі комиссия отырысы өтті.
Комиссия отырысында ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі Қызылорда облысы бойынша департаменті басшысының бірінші орынбасары Асылхан Ашиков, облыстық білім басқармасының басшысы Мейрамбек Шермағанбет 2020-2021 жылдар мен 2022 жылдың бірінші жартыжылдығында аймақтағы орта және арнаулы орта білім беру ұйымдарындағы жалақы есептеу заңдылығы, осы саладағы анықталған заң бұзушылықтар туралы баяндама жасады.
Аймақ басшысы жиында көтерілген мәселелер бойынша ескерту жасап, анықталған заң бұзушылықтар алдағы уақытта қайталанбауы тиіс екенін айтты. Соңғы уақытта қызметкерлердің еңбекақы қорынан қаржы жымқыру деректері орын алуына байланысты білім саласында сыбайлас жемқорлық тәуекелдер жоғары болғанын қаперге салып, шұғыл шара қабылдауды талап етті.
— Қатаң бақылауға алатын тағы бір мәселе – мектеп оқушыларының ыстық тамақпен қамтылуы. Президент тапсырмасына сәйкес, биылдан бастап мемлекеттік мектептердің 1-4 сынып оқушыларына 100 пайыз тегін ыстық тамақ беріледі. Аймақтағы мемлекеттік мектептердің 71 мыңға жуық бастауыш сынып оқушысына осы мүмкіндік ұсынылған. Бұдан бөлек, әлеуметтік көмекті қажет ететін отбасында тәрбиеленетін 5-11 сыныптағы 17 мыңнан аса оқушы да тегін тамақтанады. Баланың тамағынан ақша үнемдеп, пайда көрем деген ниет мүлде болмауы тиіс. Мектептер сабаққа келмеген оқушыларды қоса есептеп, заң бұзушылыққа жол бермеңіздер. Балаға арналған ақша тек балаға ғана жұмсалуы тиіс,– деді облыс әкімі.
Расында да, баланы болашағымыз деп бағамдаған соң, жайлылығы үшін жағдай жасалып, мемлекет тарапынан көп көңіл бөлінуде. Сол себепті, берілетін тамақты татымсыз етпей, балаға бөлінген қаржыны бөліске саларлық бөспе ойға бөгет болған ләзім. Білім саласындағы әр мәселеге байыппен қарап, байсалды шешім шығарып жүрген басшылықтың бұйрығында бітім мен береке бары байқалады.
Сонымен қатар, күн тәртібіндегі екінші мәселеге орай облыс әкімі аппаратының басшысы Шахмардан Байманов сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы іс-қимылдың үлгілік базалық бағыты бойынша жұмыстар барысын баяндады. Айта кетейік, 2022 жылы бұл бағытта жүргізілген жұмыстардың қорытындысымен Қызылорда облысы республикалық көрсеткішке сәйкес облыстар арасында төртінші орынды иеленіп, жасыл аймақтан көрінді. Аталған жұмыстар алдағы уақытта да жалғасын таппақ. Егер солай болса, көзді ала бере ақшаға қол жүгіртіп, кейін құрғақ қисаппен қатыратын, жұрт тапқанын тартып жеп жүрген жемқорлардың әрекетіне тоқтам қойылар. Тиынның өзін жерге тастамай, қойнына қысып ала кететін тойымсыздыққа тосқауыл табылатын күн туар. Әйтеуір, бала қамына жасалған қамқорлық жемқорлардың қалтасында кетпегені игі. Әділдік бек орнаған жерде әккілердің өзі құрықталатыны сөзсіз.
Жиын қорытындысында облыс әкімі осы бағыттағы жұмыстарды бақылауға алуды, сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және тәуекелдерді анықтап, кез келген салада заң аясында әрекет етуді, әділдік, қызметке адалдық және ашықтық қағидаларын берік ұстануды қатаң ескертті.
Замира ҚОНЫСЖАН
